Dövizle veya Dövize Endeksli Sözleşme Yapma Yasağı
Giriş
13 Eylül 2018 tarihli ve 30534 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’ın (“Karar”) 4’üncü maddesine (g) bendi eklenmiştir: “Türkiye'de yerleşik kişilerin, Bakanlıkça belirlenen haller dışında, kendi aralarındaki menkul ve gayrimenkul alım satım, taşıt ve finansal kiralama dâhil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama, leasing ile iş, hizmet ve eser sözleşmelerinde sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılamaz.”
Yine aynı Karar’a Geçici Madde 8 de eklenmiştir: “Bu Kararın 4 üncü maddesinin (g) bendinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde, söz konusu bentte belirtilen ve daha önce akdedilmiş yürürlükteki sözleşmelerdeki döviz cinsinden kararlaştırılmış bulunan bedeller, Bakanlıkça belirlenen haller dışında; Türk parası olarak taraflarca yeniden belirlenir.”
Değişiklikler 85 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’nın yayımı tarihi olan 13 Eylül 2018’de yürürlüğe girmiştir. Hazine ve Maliye Bakanlığı (“Bakanlık”) tarafından 6 Ekim 2018 tarih ve 30557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de (“Tebliğ”) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2018-32/51) ile Karar’da yer alan bazı hususlar açıklığa kavuşturulmuş ve çeşitli istisnalar tanınmıştır.
Bu Hukuk Postası makalesinde Karar kapsamındaki sözleşmeler ile Karar m. 4/g’nin mevcut sözleşmelere etkisi açıklanır.
Türkiye’de Yerleşik Kişilerin Kendi Aralarındaki Sözleşmeler
Karar’a eklenen m. 4/g, “Türkiye’de yerleşik kişilerin” “kendi aralarındaki” sözleşmelerde sözleşme bedeli ve diğer ödeme yükümlülüklerine sınırlama getirir. Tebliğ m. 8/20 uyarınca, Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışındaki; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, işlettiği veya yönettiği fonlar, yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile doğrudan ya da dolaylı olarak sahipliklerinde bulunan şirketler Karar m. 4/g uygulaması kapsamında Türkiye’de yerleşik olarak değerlendirilir.
Karar Kapsamındaki Sözleşmeler ve İstisnaları
Karar’da, belirtilen sözleşme türlerinde, sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılamayacağı belirtilir. Buna göre, Karar, sözleşmelerde yalnızca sözleşme bedelini değil, buna uygulanacak her türlü faiz, gecikme tazminatı, cezai şart ve her türlü tazmin yükümlülüklerini de kapsar. Tebliğ m. 8/18 uyarınca, Karar kapsamına giren sözleşmeler kapsamında düzenlenecek kıymetli evraklarda yer alan bedellerin de döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak belirlenmesi mümkün değildir.
Tebliğ m. 8/19 uyarınca, uluslararası piyasalarda fiyatı döviz cinsinden belirlenen kıymetli madenlere ve/veya emtiaya endekslenen ve/veya dolaylı olarak dövize endekslenen sözleşmeler de, Karar m. 4/g uygulaması kapsamında dövize endeksli sözleşme olarak değerlendirilir.
Karar’da sayılan sözleşme türleri şunlardır: (i) menkul ve gayrimenkul alım satım sözleşmeleri; (ii) taşıt ve finansal kiralama dâhil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama sözleşmeleri; (iii) leasing sözleşmeleri; (iv) iş sözleşmeleri; (v) hizmet sözleşmeleri; ve (vi) eser sözleşmeleri.
Karar kapsamındaki sözleşmeler, Tebliğ ile getirilen istisnalar dikkate alınarak, sözleşme türleri ve sözleşme tarafları bakımından aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir.
Sözleşme Tiplerine Göre Yasak ve İstisnalar
Sözleşme Türü
Gayrimenkul satış ve kiralama sözleşmeleri (serbest bölgeler dahil yurt içinde yer alan gayrimenkuller) (konut ve çatılı işyerleri dahildir)
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılamaz
İstisnalar
- “Sözleşme Taraflarına Göre Yasak ve İstisnalar” tablosuna bakınız
Sözleşme Türü
İş sözleşmeleri
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılamaz
İstisnalar
- Yurtdışında ifa edilecek iş sözleşmeleri
- “Sözleşme Taraflarına Göre Yasak ve İstisnalar” tablosuna bakınız
Sözleşme Türü
Hizmet sözleşmeleri (danışmanlık, aracılık ve taşımacılık sözleşmeleri dahildir)
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılamaz
İstisnalar
- İhracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmeleri
- Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışında gerçekleştirecekleri faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmeleri
- Türkiye’de başlayıp yurt dışında sonlanan ve yurt dışında başlayıp Türkiye’de sonlanan elektronik haberleşme ile ilgili hizmet sözleşmeleri
- “Sözleşme Taraflarına Göre Yasak ve İstisnalar” tablosuna bakınız
Sözleşme Türü
Eser sözleşmeleri
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılamaz
İstisnalar
- 4490 sayılı Kanun’da tanımlanan gemilerin inşası, tamiri ve bakımına ilişkin eser sözleşmeleri
- “Sözleşme Taraflarına Göre Yasak ve İstisnalar” tablosuna bakınız
Sözleşme Türü
Menkul satış ve kiralama sözleşmeleri
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılabilir
İstisnalar
- İş makineleri dahil taşıt satış ve kiralama sözleşmeleri
- “Sözleşme Taraflarına Göre Yasak ve İstisnalar” tablosuna bakınız
Sözleşme Türü
Bilişim teknolojileri kapsamında yurt dışında üretilen yazılımlara ilişkin satış sözleşmeleri ile donanım ve yazılımlara ilişkin lisans ve hizmet sözleşmeleri
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılabilir
İstisnalar
Yoktur
Sözleşme Türü
Finansal kiralama (leasing) sözleşmeleri
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılamaz
İstisnalar
- 4490 Kanun’da tanımlanan gemilere ilişkin finansal kiralama (leasing) sözleşmeleri
- Karar’ın 17 ve 17/A maddeleri kapsamında yapılacak finansal kiralama (leasing) sözleşmeleri
- “Sözleşme Taraflarına Göre Yasak ve İstisnalar” tablosuna bakınız
Sözleşme Türü
Sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde sermaye piyasası araçlarının döviz cinsinden oluşturulması, ihracı, alım satımı ve yapılan işlemlere ilişkin yükümlülükler (yabancı sermaye piyasası araçları ve depo sertifikaları ile yabancı yatırım fonu payları dahildir)
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılabilir
İstisnalar
Yoktur
Sözleşme Taraflarına Göre Yasak ve İstisnalar
Sözleşmenin Tarafı
Dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de bulunan; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak % 50 ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile serbest bölgedeki faaliyetleri kapsamında serbest bölgelerdeki şirketlerin taraf olduğu sözleşmeler
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılabilir
İstisnalar
- Gayrimenkul satış ve kiralama sözleşmeleri
- İş makineleri dahil taşıt satış ve kiralama sözleşmeleri
- Eser sözleşmeleri
Sözleşmenin Tarafı
TC vatandaşı olmayan kişilerin taraf olduğu sözleşmeler
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılabilir
İstisnalar
- Gayrimenkul satış ve kiralama sözleşmeleri
- İş makineleri dahil taşıt satış ve kiralama sözleşmeleri
- Eser sözleşmeleri
Sözleşmenin Tarafı
Kamu kurum ve kuruluşları ile Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketlerinin taraf olduğu sözleşmeler
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılabilir
İstisnalar
- Gayrimenkul satış ve kiralama sözleşmeleri
Sözleşmenin Tarafı
Kamu kurum ve kuruluşlarının taraf olduğu döviz cinsinden veya dövize endeksli ihaleler, sözleşmeler ve milletlerarası antlaşmaların ifası kapsamında olmak kaydıyla; yüklenicilerin üçüncü taraflarla akdedeceği sözleşmeler
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılabilir
İstisnalar
- Gayrimenkul satış ve kiralama sözleşmeleri
- İş sözleşmeleri
Sözleşmenin Tarafı
Bakanlık’ın 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirdiği işlemlerle ilgili olarak bankaların taraf olduğu sözleşmeler
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılabilir
İstisnalar
Yoktur
Sözleşmenin Tarafı
Türkiye’de yerleşik yolcu, yük veya posta taşıma faaliyetinde bulunan ticari havayolu işletmeleri; hava taşıma araçlarına, motorlarına ve bunların aksam ve parçalarına yönelik teknik bakım hizmeti veren şirketler; sivil havacılık mevzuatı kapsamında havalimanlarında yer hizmetleri yapmak üzere çalışma ruhsatı alan veya yetkilendirilen kamu ya da özel hukuk tüzel kişiliği statüsündeki kuruluşlar ile söz konusu kuruluşların kurdukları işletme ve şirketler ile doğrudan veya dolaylı olarak sermayelerinde en az %50 hisse oranına sahip olduğu ortaklıkların taraf olduğu sözleşmeler
Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Yapılabilir mi?
Yapılabilir
İstisnalar
- Gayrimenkul satış ve kiralama sözleşmeleri
- İş sözleşmeleri
Mevcut Sözleşmeler
Karar, yalnızca Karar’ın yürürlük tarihinden sonra yapılacak sözleşmelere değil, mevcut tüm sözleşmeleri kapsar. Karar’ın geçici 8’inci maddesi uyarınca, Karar’ın yürürlük tarihi olan 13 Eylül 2018 tarihinden itibaren 30 (otuz) gün içinde, yürürlükteki sözleşmelerdeki döviz cinsinden kararlaştırılmış bulunan bedellerin Bakanlıkça belirlenen haller dışında Türk parası olarak taraflarca yeniden belirlenmesi gerekir. Bu yükümlülük, tahsili yapılmış veya gecikmiş alacaklar için uygulanmaz. Yeniden belirleme yükümlülüğünün istisnası olarak, Tebliğ m. 8/22 uyarınca, Karar’ın geçici 8’inci maddesinin yürürlüğe girdiği tarihten önce akdedilmiş bulunan iş makineleri dâhil taşıt kiralama sözleşmeleri anılan geçici madde hükmünden istisnadır.
Karar tarafların nasıl bir orandan Türk parasına döneceğine ilişkin bir düzenleme içermese de, bu konu Tebliğ m. 8/24 ile açıklığa kavuşturulmuştur. Buna göre; Karar kapsamına giren sözleşmelerde yer alan bedeller Karar’ın geçici 8’inci maddesi uyarınca Türk parası olarak taraflarca yeniden belirlenirken anlaşma sağlanamazsa; bu bedeller, söz konusu bedellerin 2 Ocak 2018 tarihinde belirlenen gösterge niteliğindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası efektif satış kuru kullanılarak hesaplanan Türk parası cinsinden karşılığının 2 Ocak 2018 tarihinden bedellerin yeniden belirlendiği tarihe kadar Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği tüketici fiyat endeksi (“TÜFE”) aylık değişim oranları esas alınarak artırılması suretiyle belirlenir.
Tebliğ m. 8/24 konut ve çatılı işyeri kiralarına ilişkin farklı bir düzenleme öngörür: Karar’ın geçici 8’inci maddesinin yürürlüğe girdiği tarihten önce akdedilen konut ve çatılı iş yeri kira sözleşmelerinde döviz veya dövize endeksli olarak belirlenen bedeller yukarıda açıklanan hesaplama yöntemi uyarınca iki yıllık süre için Türk parası olarak belirlenir. Ancak, Türk parası olarak belirlemenin yapıldığı kira yılının sonundan itibaren bir yıl geçerli olmak üzere yukarıda açıklanan hesaplama yöntemi uyarınca Türk parası olarak belirlenen kira bedeli, taraflarca belirlenirken anlaşma sağlanamazsa, belirleme tarihinden belirlemenin yapıldığı kira yılının sonuna kadar TÜFE aylık değişim oranları esas alınarak artırılması yoluyla belirlenir. Bir sonraki kira yılı Türk parası cinsinden kira bedeli ise, taraflarca belirlenirken yine anlaşma sağlanamazsa, önceki kira yılında geçerli olan kira bedelinin TÜFE aylık değişim oranları esas alınarak artırılması yoluyla belirlenir ve belirlenen Türk parası cinsinden kira bedeli yukarıda belirtilen iki yıllık sürenin sonuna kadar geçerli olur.
Karar’a Uymamanın Yaptırımları
Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun (“Kanun”) m. 3 uyarınca, Karar ve Cumhurbaşkanı tarafından bu hususta düzenlenen genel ve düzenleyici işlemlerdeki yükümlülüklere aykırı hareket edenlerin, 3.000 TL’den 25.000 TL’ye kadar idari para cezası ile cezalandırılmaları öngörülür. Kabahatler Kanunu m. 17/7 uyarınca idari para cezası tutarlarının her yıl yeniden değerleme oranında artırılması gerekmekte olup 2018 yılı itibariyle uygulanacak idari para cezası tutarları 5.631 TL ila 46.964 TL arasında olacaktır.
Hükmolunacak idari para cezasına ek olarak, suç tarihi ile tahsil tarihi arasındaki süreler için Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre tespit edilecek gecikme zammı oranında gecikme faizi uygulanır. Öte yandan, Karar ve bahsi geçen diğer düzenlemelere aykırılık teşkil eden suçların tekrarlanması halinde cezalar iki kat olarak uygulanır.
Ayrıca, Kanun kapsamında öngörülen idari para cezasının yanı sıra, denetime ilişkin hususların düzenlendiği Karar m. 21 uyarınca, Türkiye’deki gerçek ve tüzel kişiler Karar kapsamına giren işlerin denetlenmesi için yetkili denetim elemanları ve merciler tarafından istenen bilgileri vermek, evrak ve defterleri sunmak zorundadırlar. İlgili madde uyarınca, Bakanlık bu mecburiyete aykırı davranan gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetlerini kısmen veya tamamen, geçici veya sürekli olarak durdurmaya veya müteakip işlemleri teminata bağlamaya, gerektiğinde bu teminatları kısmen veya tamamen Hazine’ye gelir yazmaya veya haklı ve mücbir sebeplerin mevcudiyeti halinde teminatı kaldırmaya yetkilidir.
Sonuç
13 Eylül 2018 tarihi itibariyle, Türkiye'de yerleşik kişilerin, Tebliğ’de belirlenen istisnalar hariç olmak üzere, kendi aralarındaki menkul ve gayrimenkul alım satım, taşıt ve finansal kiralama dâhil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama, leasing ile iş, hizmet ve eser sözleşmelerinde sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmalarına kapsamlı sınırlamalar getirilmiştir.
Karar’ın yürürlük tarihi olan 13 Eylül 2018 tarihinden itibaren 30 gün içinde, yürürlükteki sözleşmelerdeki döviz cinsinden kararlaştırılmış bulunan bedellerin Tebliğ’de belirlenen istisnalar dışında Türk parası olarak taraflarca yeniden belirlenmesi gerekir. Karar, sözleşmelerde yalnızca sözleşme bedelini değil, buna uygulanacak her türlü faiz, gecikme tazminatı, cezai şart ve her türlü tazmin yükümlülüklerini de kapsar. Tarafların anlaşamaması halinde Türk parasına nasıl döneceklerine ilişkin hesaplama yöntemi Tebliğ’de açıklanır.
Döviz ve döviz endeksli ücret belirleme yasağına aykırılık halinde sözleşme başına uygulanacak idari para cezasının yanı sıra, bu kapsamda yapılan sözleşmeler Bakanlığın denetimine tabidir ve Bakanlık tarafından istenilen belgelerin sağlanmaması halinde kısmen veya tamamen faaliyet durdurulması söz konusu olabilir.
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
Türkiye otomobil ve hafif ticari araç piyasası, 2000’li yılları sürekli yükselen, 2010’lu yılları ise yine yüksek ve stabil seyreden satış adetleriyle geride bıraktı. Bu dönemde pazarın büyümesinde, alım gücünün yüksekliği kadar, krediye kolay ulaşım ve ürün çeşitliliği de etkiliydi. Üretimin de benzer şekilde artmasıyla birlikte...
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) m. 638 ila TTK m. 640 arasında limited şirketlere özel düzenlenen çıkma ve çıkarılma kurumları ile anonim şirket yapısından farklı olarak limited şirket ortaklarına şirketten çıkma ve şirkete de ortağı çıkarma hakkı tanımaktadır...
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (“TTK”), anonim şirketleri yönetim kurulunun idare ve temsil edeceği kuralını korur. TTK, temsil yetkisinin nasıl kullanılacağını, temsile yetkili kişilerin tescil ve ilanını, temsil yetkisinin devrini ve sınırlarını düzenler. Aşağıda yetkinin devri başta olmak üzere, anonim şirketlerde temsil yetkisi...
Adi ortaklıklar Türk Hukuku’nda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (“TBK” veya “Kanun”) 620 ve 645. maddeleri arasında düzenlenir. Adi ortaklık sözleşmesi Kanun’da, iki veya daha fazla kişinin emeklerini veya mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmeyi üstlendiği sözleşme olarak tanımlanır...
Birleşme ve devralma süreçleri; şirketlerin benliklerini ve hukuki statülerini en ciddi şekilde etkileyen hukuki süreçlerin başında gelir. Hukuki, vergisel, finansal ve operasyonel incelemelerin yürütülmesinin ardından taraflar işlemin gerçekleştirilmesi konusunda bir mutabakata vardığı takdirde müzakere süreci başlar...
Franchising, pazar erişimini ve marka bilinirliğini dünya çapında genişletmek için kullanılan popüler bir iş modelidir. Tek marka satma koşulu içeren mağaza sözleşmeleri (mono-brand store agreements) şeklindeki dağıtım sözleşmelerine kıyasla daha az yaygın olmasına rağmen franchising, lüks markaların dağıtım...
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu (“HGK”) 2019/149 E. 2022/894 K. sayılı 14.06.2022 tarihli kararında tüzel kişilik perdesinin aralanması teorisini, kredi sözleşmesinden kaynaklanan bir uyuşmazlıkta kefil ile borç alan şirket arasındaki ilişki bağlamında değerlendirdi. HGK, tüzel kişilik perdesinin aralanması...
Avrupa Birliği yabancı yatırımcılar için önemli bir yatırım merkezi olmaya devam ediyor. Avrupa Komisyonu’nun hazırladığı Avrupa Birliği’ne gelen doğrudan yabancı yatırımların izlenmesine ilişkin İkinci Yıllık Rapor’da yer alan verilere göre Avrupa Birliği 2021 yılında 117 Milyar Euro değerinde yabancı doğrudan...
Pay devrinin, bir sermaye şirketinin paylarına ilişkin hukuki işlemler arasında ilk akla gelen, uygulamada da en sık karşılaşılan işlem olduğu söylenebilir. Bununla beraber bir sermaye şirketinin payı, devir dışında işlemlere de konu olabilir. Bunlara ilişkin örnekler, uygulamada en sık görüldüğü ve öğreti tarafından...
Hızla büyüyen ve gelişen e-ticaret sektöründeki oyuncuların davranışlarını düzenlemek amacıyla 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun (E-ticaret Kanunu veya Kanun) kısa süre önce köklü bir değişime uğramıştı. 1 Ocak 2023 itibariyle yürürlüğe giren yeni düzenlemeler ile e-ticaret...
11 Haziran 2021'de Alman Federal Meclisi, yalnızca Alman şirketlerini değil, aynı zamanda bu şirketlerin yabancı ülkelerdeki (Türk kuruluşları dahil) tedarikçilerini de etkileyen Alman Tedarik Zinciri Uyum Yasası’nı (Lieferkettensorgfaltsgesetz) ("Yasa") onayladı. 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe giren...
İsviçre Federal Konseyi, 21 Aralık 2007 tarihinde şirketler hukukuna ilişkin değişiklikleri de içeren İsviçre Borçlar Kanunu revizyon taslağını onayladı. Federal Konsey 28 Kasım 2014 tarihinde taslak revizyonu görüşe açtı. Kapsamlı tartışmalar ve uzun bir yasalaşma sürecinin ardından, İsviçre Borçlar Kanunu'nda...
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun beşinci kitabı olan deniz ticaretine ilişkin hükümler altında dördüncü kısmı altında deniz ticareti sözleşmeleri düzenlenir. Bu bölümde düzenlenen sözleşme tipleri içerisinde uluslararası deniz taşımacılığı pratiğinde en sık kullanılan, üçüncü bölümde m.1138 vd. maddelerinde...
6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu (“SerPK”) ile geniş şekilde düzenlemeye gidilen en önemli konulardan biri de örtülü kazanç aktarımı yasağıdır. Mülga 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 15nci maddesinden daha geniş bir düzenleme getiren SerPK madde 21 ile düzenleyici kamu otoritesi olan...
Gelişmekte olan ticari faaliyetler ve özellikle inşaat, enerji ve madencilik alanlarında yapılmakta olan geniş çaplı yatırımlar neticesinde şirketler, güçlerini birleştirerek bu yatırımlara iştirak etmek ve gerek uzmanlıklarını, gerekse finansman imkânlarını birlikte kullanarak daha güçlü bir şekilde projelerde yer almak...
Türk Ticaret Kanunu (“TTK veya Kanun”) 159’uncu ve devam maddelerinde bölünme hükümlerine yer vererek, şirketlere farklı yapılanma modellerini uygulama ve yeni hukuki oluşumları hayata geçirme imkanı tanımaktadır. Şirketler bölünme yöntemini kullanarak belirli bir malvarlığı unsurunu veya unsurlarını...
FIDIC (Fédération Internationale Des Ingénieurs-Counseils) kısaltılmış adıyla anılan Müşavir ve Mühendisler Uluslararası Federasyonu, 1913 yılında kurulmuş bir meslek örgütüdür. Üyeleri çeşitli ülkelerden usulüne uygun olarak seçilmiş müşavir-mühendis birlikleri olup Örgüt’e üyelik her ülkeden tek bir meslek birliği...
INCOTERMS, milletlerarası ticarette sıklıkla kullanılan ticari terimleri açıklamak için Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) tarafından yayımlanan bir kurallar bütünü olarak tanımlanabilir. Anılan kuralların amacı, milletlerarası ticareti güvenli bir şekilde kolaylaştırmak ve hızlandırmaktadır...
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 31 Ekim 2012 tarihli Resmi Gazete ’de yayınlanarak yürürlüğe giren Limanlar Yönetmeliği (“Yönetmelik”) her bir liman için ayrı ayrı çıkarılmakta olan tüzük, yönetmelik ve talimatları tek bir Yönetmelikte bütünleştirmektedir. Bu yönde...
Kural olarak sözleşmeden doğan hak ve borçlar sadece sözleşmenin tarafı olan alacaklı ve borçlu arasında hukukî sonuç doğurur. Bu prensip hukukumuzda “sözleşmelerin nispiliği” olarak adlandırılır. Genel olarak, sözleşmenin tarafları dışındaki üçüncü kişiye bir edimin yerine getirilmesinin üstlenildiği...
Dijitalleşen dünyada büyüyen ve gelişen e-ticaretin kuralları değişiyor. Önceleri dijital pazarın odak noktası olarak gösterilen e-ticaret, çok geçmeden dijital ekonominin itici gücü olarak ifade edilmeye başladı. Ancak e-ticaretin büyüme hızı ve kısa süre içinde geçirdiği dönüşüm dikkate alındığında...
Bir şirketin feshi, tescil ile kazanılan tüzel kişiliğin ortadan kalkmasına yol açarak, şirketin sona erme sebeplerinden biri olarak karşımıza çıkan infisahın, özellikli bir görünümüdür. Hâkimin inşai hükmüyle bir şirketin feshine ve bunun doğal sonucu olarak sona ermesine yol açan bu özel dava türü...
Kontrol veya yönetimin bir ailenin üyelerine ait olduğu şirketler, aile şirketi olarak kabul edilir. Aile üyeleri, şirket kontrolünü sağlayan payları elinde tutabildiği gibi yönetim yetkisini de elinde bulundurur. Aile şirketleri, aile üyeleri için fırsat, güvence ve gelir demektir...
Türkiye 7 Aralık 1993 tarihli 3939 sayılı Kanun ile Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı için Mukavele Sözleşmesi’ne (“CMR”) katılmayı uygun buldu ve CMR Türkiye’de 31 Ekim 1995 tarihinde yürürlüğe girdi. CMR’nin 1/1 maddesi uyarınca, tarafların tabiiyeti ve ikamet yerinden bağımsız olarak...
Türk hukukunda adi ortaklıklar 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (“TBK”) 620 ve devamı maddelerinde düzenlenir. Adi ortaklık sözleşmesi, iki veya daha fazla kişinin emeklerini veya mallarını ortak bir amaca (nihai olarak kazanç elde etme amacına) ulaşmak üzere...
Anonim şirketlerde örtülü kazanç aktarımı, geniş anlamda şirket malvarlığının ilişkili taraflara aktarılmasını konu alan ve birçok farklı görünümü barındıran bir kavram olarak karşımıza çıkar. Sermaye piyasaları hukukunda kanun seviyesinde ve...
Çoğunlukla start-up yatırımlarında karşımıza çıkan sermaye iştirak sözleşmeleri, bir yatırımcının bir şirkette sermaye artırımı ile çıkarılacak yeni payları taahhüt ederek sermaye artırımına katılması ve pay sahibi olmasına ilişkin hüküm ve koşulları düzenler...
Belirli koşulları taşıdığı takdirde ıslak imza ile aynı hukuki sonuçları doğuran elektronik imza, pek çok hukuk sisteminde kendine yer edinmiş ve ticari hayatın hız kazanmasını sağlamıştır. Farklı hukuk sistemlerinde çeşitli türleri ve uygulamaları bulunsa da elektronik imzanın...
INCOTERMS, milletlerarası ticarette sıklıkla kullanılan ticari terimleri açıklamak için Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) tarafından yayımlanan bir kurallar dizisidir. Incoterms kurallarının amacı milletlerarası ticaretin güvenli ve hızlı bir şekilde yürütülmesine katkıda bulunmak ve bunu kolaylaştırmaktır...
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (“TTK”), anonim şirketleri yönetim kurulunun idare ve temsil edeceği kuralını korur. TTK, temsil yetkisinin nasıl kullanılacağını, temsile yetkili kişilerin tescil ve ilanını, temsil yetkisinin devrini ve sınırlarını düzenler. Bu ayki hukuk postası makalesi, yetkinin devri başta olmak üzere...