Komisyon Kararı Ardından Gelen Rekabet Kurulu'nun Google Kararı
Giriş
Avrupa Komisyonu’nun (“Komisyon”) Android mobil cihazlara ilişkin kararının ardından Rekabet Kurulu’ndan (“Kurul”) da benzer bir karar geldi. Komisyon, 18 Temmuz 2018 tarihinde Google’ın genel internet aramalarına ilişkin pazardaki hakim durumunu kuvvetlendirmek için Android cihaz üreticilerine ve mobil ağ operatörlerine yasadışı sınırlamalar getirmesinden dolayı Google’a 4.34 milyar Euro para cezası vermişti[1]. Kararda idari para cezasına ek olarak, Google’ın Karar tarihinden itibaren doksan gün içerisinde yasadışı eylemlerine son vermesi, aksi takdirde para cezalarına katlanacağı da ifade edilmişti. Böylece Komisyon üç yıllık bir incelemeye nokta koymuş ve dünyadaki diğer otoriteler için de önemli emsal niteliğinde bir karar vermişti. Rekabet Kurulu (“Kurul”) ise 19 Eylül 2018 tarihli kararı ile Google LLC, Google International LLC ve Google Reklamcılık ve Pazarlama Ltd. Şti.’ne (“Google Ekonomik Bütünlüğü”) cihaz üreticilerine yasadışı sınırlamalar getirerek 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“Rekabet Kanunu”) 6. maddesinde düzenlenen hakim durumu kötüye kullanma kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle müteselsilen 93,083,422.30 TL idari para cezası verdi[2]. Ayrıca karar, Google Ekonomik Bütünlüğü’nün cihaz üreticileriyle yaptığı sözleşmeleri Kurul kararı doğrultusunda değiştirmesini ve yapılan değişiklikleri gerekçeli kararın tebliğinden itibaren altı ay içinde Rekabet Kurumu’na tevsik etmesini gerektiriyor.
Komisyon Kararı
Komisyon öncelikle Google’ın genel internet arama hizmetleri, lisanslanabilir mobil işletim sistemleri ve Android mobil işletim sistemleri için App Store’lar pazarlarında hakim durumda olduğunu belirledi.
Google’ın Komisyon tarafından cezalandırılan yasadışı eylemleri aşağıdaki şekilde saptandı:
- Google’ın Arama ve Tarayıcı Uygulamalarını Yasaya Aykırı Şekilde Bağlaması: Karara göre Google, üreticilere App Store’u (Play Store) lisanslamak için Google arama ve tarayıcı uygulamalarını (Chrome) önden yüklemelerini şart koştu.
- Google Arama’nın Münhasır Olarak Önden Yüklenmesi Koşuluna Bağlı Yasaya Aykırı Ödemeler: Karara göre Google, Google Arama uygulamasının cihazlarına münhasır olarak önden yüklenmesi kaydıyla bazı büyük üretici ve mobil ağ operatörlerine ödemeler yaptı.
- Rakip Android İşletim Sistemlerinin Gelişim ve Dağıtımının Yasaya Aykırı Şekilde Engellenmesi: Karara göre Google, Google uygulamalarını yüklemek isteyen üreticilerin Google tarafından onaylanmamış Android’in alternatif versiyonlarıyla çalışan akıllı mobil cihaz satmasına engel oldu ("Android forks").
Komisyon, yukarıda sayılan üç kötüye kullanma halinin Google’ın genel arama motoru piyasasındaki hakim durumunu kuvvetlendirme stratejisinin bir parçası olduğuna karar verdi. Kararda ilgili stratejinin etkileri de açıklandı. Bu kapsamda öncelikle, yasadışı eylemler rakip arama motorlarının rekabet etme olasılığını engelledi. İkinci olarak, bağlama eylemleri Google arama motoru ve tarayıcısının neredeyse bütün Google Android cihazlara önden yüklenmesini sağladı ve münhasırlık ödemeleri rakip arama motorlarının önden yüklenme güdüsünü son derece azalttı. Bununla beraber, Google Android Forks’un gelişmesini önledi. Ayrıca, Google’ın stratejisi diğer arama motorlarının akıllı telefonlardan daha fazla veri toplamasını engelledi ve bu durum Google’ın arama motoru olarak hakim durumunun güçlenmesine yardımcı oldu. Son olarak Komisyon, Google’ın yasaya aykırı eylemlerinin diğer mobil tarayıcıların etkin şekilde rekabet etmesini engellemesinden dolayı bunların etkilerini daha geniş bir mobil alanda değerlendirdi. Aynı doğrultuda, diğer platformların gelişimini engelleyen Android Forks kısıtlaması, diğer uygulama geliştiricilerinin büyümesinin önüne geçti.
Kurul Kararı
Her ne kadar gerekçeli Kurul kararı daha yayınlanmasa da Kurul’un basın açıklamasının en azından kararın temellerini gösterir nitelikte olduğu söylenebilir.
Komisyon kararı ile aynı doğrultuda Kurul da Google Ekonomik Bütünlüğü‘nün lisanslanabilir akıllı mobil işletim sistemleri pazarında hakim durumda bulunduğunu tespit etti. Öte yandan basın açıklamasından Kurul’un “genel internet arama servisleri” ve “Android mobil işletim sistemleri için App Store’lar” pazarlarını tanımladığı görülmüyor.
Google Ekonomik Bütünlüğü’nün Kurul kararında cezalandırılan eylemlerinin çoğu Google arama uygulamalarının yasaya aykırı şekilde bağlanmasına ilişkin. Karara göre Google’ın aşağıdaki uygulamaları yasaya aykırı bulunuyor:
- Üreticilerle imzalanan Mobil Uygulama Dağıtım Sözleşmeleri uyarınca Google arama sözleşmede belirtilen noktalarda “varsayılan arama motoru” olarak atanacak ve “ana ekran”da konumlandırılacak.
- Google Webview bileşeni ilgili işlev için varsayılan ve tek bileşen olarak atanacak.
- Gelir Paylaşımı Sözleşmeleri’ne göre Google arama cihazlara münhasıran yüklenecek.
Kurul, Mobil Uygulama Dağıtım Sözleşmeleri altında düzenlenen diğer Google uygulamalarının Rekabet Kanunu’nun 6. maddesini ihlal etmediğini belirtti. Diğer taraftan aleniyet sağlamak ve gelecekte oluşabilecek rekabetçi kaygıları önlemek adına, tüm Mobil Uygulama Dağıtım Sözleşmeleri’ne Google uygulamaları ile birlikte rakip uygulamaların cihaza önden yüklenmesinin engellenmediğine ilişkin açık bir hükmün eklenmesine ilişkin Google Ekonomik Bütünlüğü’ne görüş yazısı gönderilmesi için Kurul Başkanlığı görevlendirildi.
Ayrıca karara göre, Google Ekonomik Bütünlüğü cihaz üreticileriyle olan sözleşmeleri Kurul kararı doğrultusunda değiştirecek.
Sonuç
Kurul’un basın açıklamasından, Google’ın arama uygulamalarının ayrı pazarlarda değerlendirilen hizmetlerine hukuka aykırı şekilde bağlamasının esas yasaya aykırı eylem olarak değerlendirildiği görülüyor. Bu kapsamda, Google arama uygulamalarının, Google lisanslanabilir akıllı mobil işletim sistemleri pazarındaki hizmetlere bağlanması hukuka aykırı olarak addedildi.
Sonuç olarak, Komisyon ve Kurul kararlarında belirlenen Google’ın cezalandırılan uygulamalarının çok benzer olduğu görülüyor. Ancak, ne yazık ki Türkiye kararına ilişkin basın açıklaması, ilgili kararları karşılaştırmamız için yeterli değil. Örneğin basın açıklaması, Komisyon kararında belirtildiği gibi Google Ekonomik Bütünlüğü’nün Google arama uygulamasının cihazlara münhasır olarak önden yüklenmesi kaydıyla yasadışı ödemeler yapıp yapmadığına değinmiyor. Her halükarda, her iki otoritenin esas hukuka aykırı eylem saptamasının örtüştüğü söylenebilir. Gerekçeli karar yayınlanmasıyla, söz konusu kıyaslama da tam olarak yapılabilecektir.
- http://www.rekabet.gov.tr/tr/Guncel/google-llc-google-international-llc-ve-g-e89449b5dbbce81180e300505694b4c6 (Erişim tarihi: 18.10.2018).
- http://www.rekabet.gov.tr/tr/Guncel/google-llc-google-international-llc-ve-g-e89449b5dbbce81180e300505694b4c6 (Erişim tarihi: 18.10.2018).
- bir diğer kaynak
- bir diğer kaynak
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği’nin (“FIFA”) 16 Aralık 2022 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında, FIFA Konseyi tarafından FIFA Futbol Menajerliği Talimatı (“Talimat”) onaylanmıştır. Bu Talimat’ta futbol menajerlerinin hak kazandıkları ücrete üst sınır getirilmesi, lisans koşullarına sınav zorunluluğunun...
Yeniden satış fiyatının belirlenmesi ihlali, son zamanlarda revize edilen AB Dikey Grup Muafiyet Yönetmeliği (VBER) kapsamında hala açık ve ağır (hardcore) bir kısıtlama olarak kabul edilmekte olup, bu da söz konusu ihlal türünün diğer bazı dikey anlaşma türlerinin aksine TFEU (Avrupa Birliği’nin İşleyişi Hakkında Anlaşma)...
Rekabet hukukunda, özellikle birleşme ve devralma işlemleri bakımından teşebbüs kavramının doğru şekilde belirlenmesi son derece önemlidir. Ekonomik bütünlük kavramı, teşebbüslerin hangi ekonomik birimleri kapsadığını ortaya koyma amacı taşır. Ekonomik bütünlük ve aile bağları arasındaki ilişki ise özellikle...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) yerinde incelemenin engellenmesi nedeniyle sıklıkla idari para cezası verdiği, yerinde incelemelere ilişkin hem Rekabet Kurumu’nun (“Kurum”) hem de teşebbüslerin hukuki ve teknik tedbirler aldığı bugünlerde çarpıcı bir gelişme yaşandı. Anayasa Mahkemesi...
Bilişim teknolojilerinin günümüzde hızla gelişmesi ve internet kullanımının giderek artması sonucu ürün ve hizmetlerin tanıtımı ve tüketiciyle buluşmasında çevrimiçi reklamcılık önemli bir kaynak haline gelmiştir. Kullanıcı geçmişi, beğenileri gibi kullanıcıların internet üzerinde bıraktığı dijital ayak izleri aracılığıyla...
Seçici dağıtım sistemleri, sağlayıcıların anlaşma konusu malları veya hizmetleri sadece belirlenmiş kriterlere dayanarak seçtiği dağıtıcılara doğrudan veya dolaylı olarak satmayı taahhüt ettiği, bu dağıtıcıların da söz konusu malları veya hizmetleri yetkilendirilmemiş dağıtıcılara satmamayı...
Hiç şüphesiz COVID 19 pandemisinden beri Rekabet Kurumu’nun en yoğun çalıştığı sektörlerin başında hızlı tüketim malları geliyor. Bu dönemin en önemli gelişmelerinden biri perakendeciler hakkında başlayan soruşturmaların habercisi olan Hızlı Tüketim Malları Perakendeciliği (“HTM”) konusunda başlayan...
Anayasa Mahkemesi’nin (“AYM” veya “Mahkeme”) 2020/67 E. 2022/139 K. sayılı 09.11.2022 tarihli kararında (“Karar”) ile 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un (“7246 sayılı Kanun”) bazı maddelerinin iptal edilmesi talep edilmiştir. Bu maddeler, 4054 sayılı...
Türk rekabet hukukunda, belirli birleşme ve devralma işlemlerinin hukuki geçerlilik kazanabilmesi için Rekabet Kurulu’ndan (“Kurul”) izin alınması zorunludur. 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“4054 sayılı Kanun”) 7. maddesi uyarınca Kurul, izne tabi birleşme ve devralma işlemlerini belirleme...
Rekabet Kurulu (Kurul) geçtiğimiz yıllarda banka ve finansal kuruluşlar hakkında yürüttüğü bir önaraştırma kapsamında, kendilerinden talep edilen bilgileri zamanında veya hiç sağlamadıkları gerekçesiyle bazı bankalar hakkında idari para cezası uygulanmasına karar vermişti. Kurul tarafından idari para cezasına...
Dünyaca ünlü bir ticaret şirketi olan Amazon, dünyanın en büyük çevrimiçi alışveriş platformunu işletir. Amazon, arka planda ticari kararları çoğunlukla ilgili pazar verilerinden beslenen otomatik sistemler tarafından yönlendirilen veri odaklı bir şirkettir. Bununla birlikte, Amazon’un bir platform olarak ikili bir rolü...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) yerinde inceleme yetkisi, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“4054 sayılı Kanun”) ihlal edilip edilmediğinin ortaya çıkarılmasında kullanılan en önemli araçların başında gelir. Bu yetkinin etkin bir şekilde kullanılması, incelemelerden verimli sonuçlar elde edilebilmesi...
Harese, ilginç bir Arapça kelime. Develerin çölde çok sevdiği bir diken vardır. Deve dikeni büyük bir hırsla yer. Öyle ki yedikçe ağzı kanar, ama yemeyi bırakmaz. Dikenin tadına, kendi kanının tuzlu tadı karışır. Bu karışık tat onu adeta çılgına çevirir. Kanadıkça yer. Sonunda kan kaybından...
Türkiye’nin önde gelen televizyon içerik sağlayıcısı Krea İçerik Hizmetleri ve Prodüksiyon A.Ş. (“Digiturk”), sıklıkla Rekabet Kurumuna (“Kurum”) yapılan şikayetlere konu olur ve incelendiğinde Rekabet Kurulunun (“Kurul”) neredeyse her yıl Digiturk hakkında karar aldığı görülür. Söz konusu kararlara...
Fransız Rekabet Otoritesi (Autorité de la Concurrence), çevrimiçi reklamcılık sektörüne ilişkin olarak Criteo SA’nın (“Criteo”) şikayeti üzerine başlatılan rekabet hukuku incelemesi çerçevesinde, Fransa pazarındaki rekabetçi endişeleri ortadan kaldırmak amacıyla Meta Platforms Inc., Meta Platforms Ireland Ltd...
Yerinde İncelemelerde Dijital Verilerin İncelenmesine İlişkin Kılavuz (“Kılavuz”) ile Rekabet Kurulu’na (“Kurul”) tanınan teşebbüse ait dijital ortamlarda inceleme yetkisinin kapsamı genişletilirken, günümüzde teşebbüs çalışanları tarafından dijital verilerin silinmesi gerekçesiyle teşebbüse...
Türk rekabet hukuku bakımından görece yeni bir ihlal türü olan hub and spoke karteli, bir pazarda yatay düzeydeki faaliyetleri ile tedarikçi veya perakendeci seviyesinde rakip olan iki bağımsız teşebbüsün, üretim veya dağıtım zincirinin farklı bir seviyesinde faaliyet gösteren bir başka teşebbüs aracılığıyla...
Uzlaşma mekanizması, Türk rekabet hukuku uygulamasına henüz yeni girmiştir. İlgili mekanizma 16.06.2020 tarihinde 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da (“Kanun”) yapılan değişiklikle yürürlüğe konmuş olup, yalnızca iki yıldan az bir süredir uygulamadadır...
E-pazaryeri platformları, ekonomiden aldıkları pay ve büyüme hızlarındaki artış nedeniyle dünya üzerindeki birçok rekabet otoritesinin olduğu gibi Rekabet Kurumu’nun (“Kurum”) da merceği altındadır. Kurum’un e-pazaryeri platformları hakkındaki inceleme sürecinin ilk adımı...
4 Mart 2022 tarihli ve 31768 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ (“Değişiklik Tebliği”) ile Rekabet Kurulu’ndan (“Kurul”) izin alınması gereken işlemlere ilişkin...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) BSH Ev Aletleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (“BSH”) tarafından yetkili bayilerinin çevrimiçi pazaryerleri üzerinden satış yapmasının yasaklanması uygulamasına menfi tespit veya muafiyet tanınması talebini değerlendirdiği gerekçeli kararı yayınlandı...
Bir Mezopotamya efsanesi olan Şahmaran’ın Tarsus’ta geçtiği varsayılır. Efsaneye göre yılanların şahı, ölümsüz ve bilge “Şahmaran”dır. Şahmaran, yılanları ile birlikte mağarasında yaşayan güzel bir kadın olarak anlatılır. Yerin yedi kat altında yaşar, gövdesi yılan, başı...
COVID-19 salgını sürecinde, perakende gıda ve temizlik ürünleri ticareti ile iştigal eden zincir marketler ile üretici ve toptancı seviyesindeki tedarikçi teşebbüslerin fiyatlama davranışlarındaki rekabetçi endişeler nedeniyle Rekabet Kurumu...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) son dönemde yayınlanan kararlarına bakıldığında, yerinde incelemenin engellenmesi veya zorlaştırılmasına ilişkin verilen kararların sayısında geçmişe kıyasla önemli bir artış olduğu gözlemlenir. Bu durum, Kurul kararlarına da yansıdığı üzere...
Avrupa Komisyonu, 2019 yılından bu yana Credit Suisse, UBS, Barclays, RBS ve HSBC’nin döviz spot ticaret (spot trading - Forex) piyasasındaki danışıklı davranışlarını soruşturuyordu. Komisyon, 02.12.2021 tarihli son basın açıklaması ile soruşturmanın sonuçlandığını duyurdu...
Son yıllarda rekabet hukuku alanındaki değişim tam anlamıyla baş döndürücü. Özellikle dijitalleşme rekabet hukuku kurallarının adeta yeniden yazılmasını gerektiriyor. Rekabet hukuku e-ticaret ve dijital platformlar konusundaki tüm arayışların merkezinde...
Rekabet Hukukunda İhtiyati Tedbir: Türk Rekabet Kurulu’nun Perakendeciler, WhatsApp ve Trendyol Kararları