Rekabet Kurumu’nun Televizyon Yayıncılığı Sektör İncelemesi Raporu
Giriş
Televizyon yayıncılığı sektöründe önemli teknolojik değişimler yaşanmaktadır. Bu değişimler neticesinde sektördeki bazı kısımlar daha rekabetçi hale gelirken, bazı kesimlerinde ise rekabet sorunları ortaya çıkıyor. Sektörde yaşanan değişimlerin etkilerinin tespiti, karşılaşılan rekabet problemlerinin belirlenmesi ve bunlara yönelik çözüm önerilerinin tespiti için Rekabet Kurumu tarafından bir sektör incelemesi yürütülmesine karar verildi.
Rekabet Kurumu, televizyon yayıncılığındaki değişimin kaynağı olarak sayısal teknolojiye geçişi görür. Bu yolla herhangi bir yapım, internet ve geleneksel yayıncılık gibi farklı şebekeler üzerinden sunulabilir. Tüketiciler beğendikleri bir yapımı internet veya geleneksel yayıncılık kanalı üzerinden izleme şansı bulurlar. Tüketicilerin seçeneklerini artıran bu teknolojik gelişme aynı zamanda geniş bant internet hizmetleri ile televizyon yayınlarının birlikte sunulmasının, yani yakınsamanın yolunu açtı. Rekabet Kurumu anılan Sektör İncelemesi Raporu’nda (“Rapor”) televizyon yayıncılığı konusunda iletim kapasitesinin bir sorun olmaktan çıktığını ve içeriğin öneminin de buna paralel olarak artmaya başladığını ifade eder. Şebekeler arasındaki bu rekabet sonucunda iletim kısıtlarının öneminin azalması ve tüketicilerin diledikleri yapımları geleneksel yayıncılık veya geniş bant internet hizmetleri gibi çeşitli şebekelerden elde etme şansının ortaya çıkması, Rekabet Kurumu’nun sektörde olumlu olarak nitelendirdiği değişimlerdir.
Ancak söz konusu Rapor’da; anılan şebekelerde uygulanan koşullu erişim sistemleri ve elektronik program rehberleri gibi yüksek maliyetler sonucunda üretilebilen bazı varlıklar üzerinde kontrole sahip olan teşebbüslerin, bu güçlerini rakiplerini dışlamak yönünde kullanmalarına yönelik endişelerin bulunduğu ifade edilir. Başka bir ifadeyle televizyon yayıncılığı açısından kullanılan iletim şebekelerinin kapasiteleri ve çeşitliliği artmış olsa da, koşullu erişim sistemleri ve elektronik program rehberleri gibi varlıkların önemi, bunların rakipleri dışlamak için kullanılması ihtimalini doğurur.
Türkiye’de Televizyon Yayıncılığı
Rapor, Türkiye’deki televizyon yayınlarında yer alan içeriğin karasal analog, uydu, kablolu yayıncılık ve geniş bant internet altyapısı olmak üzere dört farklı yoldan yapıldığını, ancak uydu yayınlarının bunlar içinde açık ara en yüksek erişim oranına (% 81) sahip olduğunu ortaya koyar. Rekabet Kurumu, kablolu yayıncılığa yeterince yatırım yapılmadığını, geniş bant internet üzerinden yapılan yayıncılığın yeni olduğunu, internet hızına ve fiber altyapıya bağlı olarak sağlanabildiğini ifade eder. Rekabet Kurumu kablolu yayıncılık ve geniş bant altyapısı üzerinden yapılan yayıncılığın yavaş bir gelişim içerisinde olduğunu belirtir. Ayrıca Kurum, televizyon kanalları ve ödemeli platformların iletim altyapılarına erişimleri konusunda herhangi bir düzenlemenin bulunmadığını fakat altyapıya erişim konusunda da bir soruna rastlanılmadığını vurgular.
Ödemeli platformlara erişim bakımından Türkiye’de önemli bir gelişim yaşanmaktadır. Rekabet Kurumu da gitgide önemi artan bu ödemeli platformlar konusunda birtakım düzenlemelerin yapılmasını önerdi. Özellikle medya hizmetlerini sağlayan teşebbüslerin ödemeli platformlara erişimi konusunda düzenleyici otoritelerin regülasyon yapması talep edildi. Rapor’da ödemeli platform hizmetleri pazarının abone sayısı bakımından son yıllarda, istikrarlı bir şekilde büyüdüğü ancak abone artışı hızının her yıl düştüğü ifade edilmektedir. Ödemeli platform hizmetlerinin yaygınlığının düşük olması ve bunun; Türk izleyicilerinin izleme eğilimleri, uydu aracılığı ile çok sayıda kanala erişilebiliyor olması, sosyo-ekonomik şartlar ve korsan içerikle ilgili olması da yine Rapor kapsamında yapılan tespitlerdendir. Dolayısıyla Rekabet Kurumu ödeme platform hizmetleri açısından en önemli alternatif ürünün uydu aracılığı ile sunulan açık televizyon yayıncılığı olduğunu belirtir. Böylelikle her iki iletim sisteminin tüketiciler açısından ikame olduğu anlaşılır.
Rapor’da pazardaki rekabetçi şartlar açısından en iyi durumda bulunan pazar açık televizyon yayıncılığıdır. Rekabet Kurumu yüksek izlenme oranlarına sahip içeriklerin kanallar tarafından temin edilmesinde ve kanallar ile yapım şirketleri arasındaki ilişkiler açısından herhangi bir rekabet problemi bulunmadığını ifade eder. Anılan pazara ilişkin tespit edilen en önemli sorun korsan içerik olarak belirlenmiştir. Ödemeli platform hizmetleri pazarında faaliyet gösteren Digitürk’ün pazar gücünün de Rapor’da ele alındığı görülür. Anılan teşebbüsün gerek ödemeli platform işletmeciliği gerek uydu platform işletmeciliği açısından güçlü bir konumda olduğu ve Türkiye Süper Lig yayın haklarına sahip olmasının diğer ödemeli platform işletmecileri karşısında önemli bir pazar gücü unsuru ve rekabet avantajı oluşturduğu görülür.
Rekabet Kurumu’nun yaptığı en önemli ve ilginç tespitlerden biri birlikte ürün sunumuna ilişkindir. Rapor’da internet, sabit telefon ve televizyon hizmetlerinin tek bir paket halinde sunulması hususunun ayrıntılı olarak ele alındığı görülür. Rekabet Kurumu telekomünikasyon ve yayıncılık sektörlerinin birbirlerine yaklaştığını ancak bu durumda telekomünikasyon sektöründeki herhangi bir aksaklığın televizyon yayıncılığı sektörünü etkileme tehlikesinin de bulunduğunu vurgular. Buna örnek olarak da geniş bant internet altyapısına bağlı olarak sunulan IPTV hizmetleri verilebilir. Türkiye’de IPTV’nin gelişiminin önündeki başlıca engel olarak fiber internet altyapısının yeterince yaygın olmaması gösterilir. Rekabet Kurumu, telekomünikasyon hizmetlerinin daha rekabetçi olması halinde IPTV hizmetleri ve ödemeli platform işletmeciliği gibi pazarlardaki rekabetin artacağını ifade eder.
Raporda öne çıkan son unsur birincil içerik konusundaki gelişmelerdir. Rekabet Kurumu yayıncılık alanındaki gelişmeler sonucunda birincil içerik talebinin arttığını, kıt nitelikteki birincil içeriğin münhasır haklarla elde edildiğini, dolayısıyla birincil içerik açısından pazar için rekabet yapısının söz konusu olduğunu belirtir. Birincil içerik film ve spor içeriğinden oluşmakta ve özellikle spor içerik, başta futbol olmak üzere önemli karşılaşmalardan oluşur. Rekabet Kurumu, ödemeli platform işletmecilerinin birincil film içeriğine erişim konusunda önemli bir sorun yaşamadığını, ancak futbol müsabakalarına erişim konusunda durumun rekabetçi endişeler doğurduğunu ifade eder. Rapor’da futbol müsabakalarına ilişkin naklen yayın haklarının tek paket olarak satılması eleştirilmektedir. Rekabet Kurumu, Avrupa’nın birçok ülkesinde canlı yayın haklarının birden fazla paket şeklinde pazarlandığını belirterek, daha rekabetçi ihale yapısının sağlanması gerektiğini ifade eder.
Sonuç
Rekabet Kurumu’nun televizyon yayıncılığı incelemesi sektör incelemesi raporu genel olarak televizyon yayıncılığı alanında teknolojik gelişmeler ışığında yaşanan gelişmeleri ortaya koyar. Rekabet Kurumu karasal sayısal yayıncılığa geçişin bir an önce sağlanmasının önemli bir aşama olduğunu ifade eder. Kablo TV ve geniş bant internet altyapısının geliştirilmesinin ise başka bir rekabetçi unsur olarak anılan raporda önerildiği görülür. Özellikle geniş bant internet altyapısı kurulmasının önündeki engellerin kaldırılması, elektrik-gaz şirketlerinin fiber optik kablo döşemesinin ve kullanılmayan kapasitelerinin 3. kişilere kullandırılmasının önünün açılması oldukça radikal bir öneridir. Bu husus etraflı regülasyonlar yapılmasını gerektirdiği gibi, başka rekabet problemlerinin de yolunu açabilecek niteliktedir. Zira elektrik ve doğalgaz dağıtım şirketleri oldukça yüksek pazar gücüne sahip, hakim durumdaki şirketlerdir.
Rekabet Kurumu’nun ilgili raporun sonuç bölümünde yer verdiği bir diğer önemli öneri de televizyon yayıncılığı sektörü açısından düzenleyici kurumlar arasındaki işbirliğinin sağlanmasıdır. Kurum özellikle Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ile Radyo Televizyon Üst Kurumu arasındaki işbirliğinin artırılmasını önermektedir.
Rekabet Kurumu’nun getirdiği en sert eleştiri ise futbol karşılaşmalarına ilişkin ihale yapısı hakkındadır. İhale süresi ve naklen yayın haklarının daha rekabetçi şekilde birden çok pakete bölünerek pazarlanmasının daha rekabetçi olacağı açıktır. Türkiye’deki futbol müsabakalarına ilişkin naklen yayın konusunda Rekabet Kurumu’nun çok eski tarihli kararları dikkate alındığında, daha rekabetçi bir ihale yapısının sağlanıp, sağlanamayacağını zaman gösterecektir.
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği’nin (“FIFA”) 16 Aralık 2022 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında, FIFA Konseyi tarafından FIFA Futbol Menajerliği Talimatı (“Talimat”) onaylanmıştır. Bu Talimat’ta futbol menajerlerinin hak kazandıkları ücrete üst sınır getirilmesi, lisans koşullarına sınav zorunluluğunun...
Yeniden satış fiyatının belirlenmesi ihlali, son zamanlarda revize edilen AB Dikey Grup Muafiyet Yönetmeliği (VBER) kapsamında hala açık ve ağır (hardcore) bir kısıtlama olarak kabul edilmekte olup, bu da söz konusu ihlal türünün diğer bazı dikey anlaşma türlerinin aksine TFEU (Avrupa Birliği’nin İşleyişi Hakkında Anlaşma)...
Rekabet hukukunda, özellikle birleşme ve devralma işlemleri bakımından teşebbüs kavramının doğru şekilde belirlenmesi son derece önemlidir. Ekonomik bütünlük kavramı, teşebbüslerin hangi ekonomik birimleri kapsadığını ortaya koyma amacı taşır. Ekonomik bütünlük ve aile bağları arasındaki ilişki ise özellikle...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) yerinde incelemenin engellenmesi nedeniyle sıklıkla idari para cezası verdiği, yerinde incelemelere ilişkin hem Rekabet Kurumu’nun (“Kurum”) hem de teşebbüslerin hukuki ve teknik tedbirler aldığı bugünlerde çarpıcı bir gelişme yaşandı. Anayasa Mahkemesi...
Bilişim teknolojilerinin günümüzde hızla gelişmesi ve internet kullanımının giderek artması sonucu ürün ve hizmetlerin tanıtımı ve tüketiciyle buluşmasında çevrimiçi reklamcılık önemli bir kaynak haline gelmiştir. Kullanıcı geçmişi, beğenileri gibi kullanıcıların internet üzerinde bıraktığı dijital ayak izleri aracılığıyla...
Seçici dağıtım sistemleri, sağlayıcıların anlaşma konusu malları veya hizmetleri sadece belirlenmiş kriterlere dayanarak seçtiği dağıtıcılara doğrudan veya dolaylı olarak satmayı taahhüt ettiği, bu dağıtıcıların da söz konusu malları veya hizmetleri yetkilendirilmemiş dağıtıcılara satmamayı...
Hiç şüphesiz COVID 19 pandemisinden beri Rekabet Kurumu’nun en yoğun çalıştığı sektörlerin başında hızlı tüketim malları geliyor. Bu dönemin en önemli gelişmelerinden biri perakendeciler hakkında başlayan soruşturmaların habercisi olan Hızlı Tüketim Malları Perakendeciliği (“HTM”) konusunda başlayan...
Anayasa Mahkemesi’nin (“AYM” veya “Mahkeme”) 2020/67 E. 2022/139 K. sayılı 09.11.2022 tarihli kararında (“Karar”) ile 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un (“7246 sayılı Kanun”) bazı maddelerinin iptal edilmesi talep edilmiştir. Bu maddeler, 4054 sayılı...
Türk rekabet hukukunda, belirli birleşme ve devralma işlemlerinin hukuki geçerlilik kazanabilmesi için Rekabet Kurulu’ndan (“Kurul”) izin alınması zorunludur. 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“4054 sayılı Kanun”) 7. maddesi uyarınca Kurul, izne tabi birleşme ve devralma işlemlerini belirleme...
Rekabet Kurulu (Kurul) geçtiğimiz yıllarda banka ve finansal kuruluşlar hakkında yürüttüğü bir önaraştırma kapsamında, kendilerinden talep edilen bilgileri zamanında veya hiç sağlamadıkları gerekçesiyle bazı bankalar hakkında idari para cezası uygulanmasına karar vermişti. Kurul tarafından idari para cezasına...
Dünyaca ünlü bir ticaret şirketi olan Amazon, dünyanın en büyük çevrimiçi alışveriş platformunu işletir. Amazon, arka planda ticari kararları çoğunlukla ilgili pazar verilerinden beslenen otomatik sistemler tarafından yönlendirilen veri odaklı bir şirkettir. Bununla birlikte, Amazon’un bir platform olarak ikili bir rolü...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) yerinde inceleme yetkisi, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“4054 sayılı Kanun”) ihlal edilip edilmediğinin ortaya çıkarılmasında kullanılan en önemli araçların başında gelir. Bu yetkinin etkin bir şekilde kullanılması, incelemelerden verimli sonuçlar elde edilebilmesi...
Harese, ilginç bir Arapça kelime. Develerin çölde çok sevdiği bir diken vardır. Deve dikeni büyük bir hırsla yer. Öyle ki yedikçe ağzı kanar, ama yemeyi bırakmaz. Dikenin tadına, kendi kanının tuzlu tadı karışır. Bu karışık tat onu adeta çılgına çevirir. Kanadıkça yer. Sonunda kan kaybından...
Türkiye’nin önde gelen televizyon içerik sağlayıcısı Krea İçerik Hizmetleri ve Prodüksiyon A.Ş. (“Digiturk”), sıklıkla Rekabet Kurumuna (“Kurum”) yapılan şikayetlere konu olur ve incelendiğinde Rekabet Kurulunun (“Kurul”) neredeyse her yıl Digiturk hakkında karar aldığı görülür. Söz konusu kararlara...
Fransız Rekabet Otoritesi (Autorité de la Concurrence), çevrimiçi reklamcılık sektörüne ilişkin olarak Criteo SA’nın (“Criteo”) şikayeti üzerine başlatılan rekabet hukuku incelemesi çerçevesinde, Fransa pazarındaki rekabetçi endişeleri ortadan kaldırmak amacıyla Meta Platforms Inc., Meta Platforms Ireland Ltd...
Yerinde İncelemelerde Dijital Verilerin İncelenmesine İlişkin Kılavuz (“Kılavuz”) ile Rekabet Kurulu’na (“Kurul”) tanınan teşebbüse ait dijital ortamlarda inceleme yetkisinin kapsamı genişletilirken, günümüzde teşebbüs çalışanları tarafından dijital verilerin silinmesi gerekçesiyle teşebbüse...
Türk rekabet hukuku bakımından görece yeni bir ihlal türü olan hub and spoke karteli, bir pazarda yatay düzeydeki faaliyetleri ile tedarikçi veya perakendeci seviyesinde rakip olan iki bağımsız teşebbüsün, üretim veya dağıtım zincirinin farklı bir seviyesinde faaliyet gösteren bir başka teşebbüs aracılığıyla...
Uzlaşma mekanizması, Türk rekabet hukuku uygulamasına henüz yeni girmiştir. İlgili mekanizma 16.06.2020 tarihinde 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da (“Kanun”) yapılan değişiklikle yürürlüğe konmuş olup, yalnızca iki yıldan az bir süredir uygulamadadır...
E-pazaryeri platformları, ekonomiden aldıkları pay ve büyüme hızlarındaki artış nedeniyle dünya üzerindeki birçok rekabet otoritesinin olduğu gibi Rekabet Kurumu’nun (“Kurum”) da merceği altındadır. Kurum’un e-pazaryeri platformları hakkındaki inceleme sürecinin ilk adımı...
4 Mart 2022 tarihli ve 31768 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ (“Değişiklik Tebliği”) ile Rekabet Kurulu’ndan (“Kurul”) izin alınması gereken işlemlere ilişkin...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) BSH Ev Aletleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (“BSH”) tarafından yetkili bayilerinin çevrimiçi pazaryerleri üzerinden satış yapmasının yasaklanması uygulamasına menfi tespit veya muafiyet tanınması talebini değerlendirdiği gerekçeli kararı yayınlandı...
Bir Mezopotamya efsanesi olan Şahmaran’ın Tarsus’ta geçtiği varsayılır. Efsaneye göre yılanların şahı, ölümsüz ve bilge “Şahmaran”dır. Şahmaran, yılanları ile birlikte mağarasında yaşayan güzel bir kadın olarak anlatılır. Yerin yedi kat altında yaşar, gövdesi yılan, başı...
COVID-19 salgını sürecinde, perakende gıda ve temizlik ürünleri ticareti ile iştigal eden zincir marketler ile üretici ve toptancı seviyesindeki tedarikçi teşebbüslerin fiyatlama davranışlarındaki rekabetçi endişeler nedeniyle Rekabet Kurumu...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) son dönemde yayınlanan kararlarına bakıldığında, yerinde incelemenin engellenmesi veya zorlaştırılmasına ilişkin verilen kararların sayısında geçmişe kıyasla önemli bir artış olduğu gözlemlenir. Bu durum, Kurul kararlarına da yansıdığı üzere...
Avrupa Komisyonu, 2019 yılından bu yana Credit Suisse, UBS, Barclays, RBS ve HSBC’nin döviz spot ticaret (spot trading - Forex) piyasasındaki danışıklı davranışlarını soruşturuyordu. Komisyon, 02.12.2021 tarihli son basın açıklaması ile soruşturmanın sonuçlandığını duyurdu...
Son yıllarda rekabet hukuku alanındaki değişim tam anlamıyla baş döndürücü. Özellikle dijitalleşme rekabet hukuku kurallarının adeta yeniden yazılmasını gerektiriyor. Rekabet hukuku e-ticaret ve dijital platformlar konusundaki tüm arayışların merkezinde...
Rekabet Hukukunda İhtiyati Tedbir: Türk Rekabet Kurulu’nun Perakendeciler, WhatsApp ve Trendyol Kararları