Coty Kararı Işığında Seçici Dağıtım Sistemleri
Giriş
Avrupa Adalet Divanı (“Divan”) 6 Aralık 2017 tarihli kararında (“Karar”)[1], Coty Germany GmbH’nin (“Coty”) lüks ürünlerine ilişkin uyguladığı seçici dağıtım sistemi kapsamında yeniden satıcılarına getirdiği internet satışlarına ilişkin sınırlamayı değerlendirdi. İlgili sınırlama kapsamında Coty, yeniden satıcısı olan Parfümerie Akzente GmbH’nin (“Akzente”) sadece yetkili mağazanın, ürünün lüks statüsünü koruyacak şekilde düzenlenmiş internet sitesinde internet satışı yapmasına izin veriyor; ürünlerin farklı bir ticari unvan kullanılarak satılmasına ya da üçüncü taraf satış platformlarında (örneğin, Amazon, eBay vb.) internet satışı yapılmasına izin vermiyordu. Divan, bu kısıtlamanın Avrupa Birliği rekabet hukukunu ihlal etmediğine karar verdi.
Seçici Dağıtım Sistemi
Seçici dağıtım sistemi uygulamasını çoğunlukla markalı ürünlerin satışında görürüz. İlgili sistem; sağlayıcının, anlaşma konusu malları veya hizmetleri sadece belirlenmiş kriterlere dayanarak seçtiği dağıtıcılara doğrudan veya dolaylı olarak satmayı taahhüt ettiği, bu dağıtıcıların da söz konusu malları veya hizmetleri yetkilendirilmemiş dağıtıcılara satmamayı taahhüt ettiği bir dağıtım sistemidir.[2] Seçici dağıtım sistemine, kozmetik, elektronik eşya gibi ürünlerin satışında sıklıkla rastlanır.
Ön Bilgi
Coty, Almanya’da lüks kozmetik ürünleri satan bir teşebbüstür. Belirli kozmetik markaları seçici dağıtım sistemi kapsamında satışa sunar. Akzente, Coty ürünlerini uzun süredir gerek mağazalarından gerekse internet üzerinden yeniden satışını yapar. Akzente, internet satışlarını kendi internet sitesi ve “amazon.de” platformu üzerinden yapar.
Coty, yeniden satıcılık sözleşmelerini güncelledi ve üçüncü taraf platformlarda internet satışı yapma hakkını sınırlayan bir hüküm ekledi. Akzente’nin bu güncellemeleri kabul etmemesi üzerine Coty, mahkemeye başvurarak Akzente’nin üçüncü taraf platformlarında yaptığı satışların engellenmesini talep etti. Almanya ilk derece mahkemeleri Coty’nin bu talebini, Avrupa Birliği ve Almanya rekabet hukukunu ihlal ettiği gerekçesiyle reddetti. İlgili kararın temyizi üzerine Frankfurt Yüksek Bölge Mahkemesi, yargılamayı durdurarak Divan’dan dikey kısıtlamalara ilişkin mevzuatın yorumlanması konusunda bir ön karar talebinde bulundu.
Karar
Divan’ın vardığı sonuçlar seçici dağıtım sistemleri açısından yol göstericidir. Divan öncelikle, lüks ürünler için tasarlanmış bir seçici dağıtım sisteminin öncelikli olarak ürünün lüks karakterini korumak için tasarlandığını ve bu nedenle seçici dağıtım sistemine ilişkin düzenlenen diğer koşulları taşıması halinde Avrupa Birliği İşleyişi Hakkında Anlaşma’nın (“TFEU”) 101. maddesine uygun olduğunu belirtir.
Divan, sağlayıcının yeniden satıcısına getirdiği üçüncü platformlarda internet satış yasağını değerlendirdi. Öncelikle bu yasağın sağlayıcıya, ürünlerin elektronik ticaret yoluyla sadece yetkili yeniden satıcılar tarafından satıldığının garantisini verdiğini belirtmiştir. Divan’a göre bu yasak, sağlayıcının yeniden satıcısının internet ortamında satış yaparken seçici dağıtım sistemi kriterlerine uygunluğunu da denetleyebilmesine olanak verir. Sonuç olarak internet ortamında getirilen bu yasak, ürünün lüks imajının korunmasını sağlar.
Karar uyarınca bu sonuca varılmasında önemli bir etken, yasağın yeniden satıcının bütün internet satışlarına ilişkin olmadığı ve sadece üçüncü taraf platformları ya da farklı ticari unvan üzerinden yapılan satışlarına ilişkin olmasıdır. Dolayısıyla yasak amacı ile orantılıdır. Divan, ayrıca yakın zamanda yayımlanan Avrupa Komisyonu E-Ticaret Sektörüne İlişkin Ön Rapor’da varılan[3] ve Final Raporu’nda[4] onaylanmış olan bazı sonuçlara da değinerek, üçüncü taraf platformlarının öneminin günden güne artmasına rağmen yeniden satıcıların büyük çoğunluğunun kendi internet sitesi olduğunu da vurgular.
Sonuç
Karar kapsamında lüks ürünler için tasarlanmış bir seçici dağıtım sisteminde yeniden satıcılara getirilen ürünlerin farklı bir ticari unvan kullanılarak satılmasına ya da üçüncü taraf satış platformlarında (örneğin, Amazon, eBay vb.) internet satışı yapılmamasına ilişkin hükümler TFEU’nun 101. maddesini ihlal etmez. Bu değerlendirmeye varılması için aranan koşullar, yasaklama hükmünün ürünün lüks karakterini koruma amacı ile düzenlenmesi, ayrımcı şekilde uygulanmaması ve bu amacı ile orantılı olmasıdır.
Coty kararı, seçici dağıtım sistemleri uygulayan teşebbüsler açısından yol gösterici olarak değerlendirilebilir. Öte yandan bu kararın lüks ürünlere ilişkin olduğu göz ardı edilmemelidir. Bu kararın, Rekabet Kurumu’nun yakın zamanda yayınladığı Dikey Anlaşmalara İlişkin Kılavuz Taslağı’ndaki “internet satışları” kapsamında getirilen ve sağlayıcının yeniden satıcının internet platformlarındaki satışlarına ilişkin getirebileceği kısıtlamalara ilişkin düzenlemelere yönelik tartışmalar açısından da yararlı olacağı düşünülmektedir.
[1] C-230/16 Coty Germany; 6 Aralık 2017 için bakınız: http://curia.europa.eu/juris/celex.jsf?celex=62016CJ0230&lang1=en&type=TXT&ancre= (Erişim tarihi: 19.12.2017)
[2] 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği için bakınız:
http://www.rekabet.gov.tr/Dosya/tebligler/2-2003-3-ve-2007-2-sayili-rekabet-kurulu-tebligleri-ile-degisik-dikey-anlasmalara-iliskin-grup-muafiyeti-tebligi-teblig-no-2002-2.pdf (Erişim tarihi: 20 Aralık 2017).
[3] Avrupa Komisyonu’nun E-Ticaret Sektör Araştırmasına İlişkin Ön Raporu; 15 Eylül 2016.
http://ec.europa.eu/competition/antitrust/sector_inquiry_preliminary_report_en.pdf (Erişim tarihi: 20 Aralık 2017).
[4] Avrupa Komisyonu’nun E-Ticaret Sektör Araştırmasına İlişkin Final Raporu; 10 Mayıs 2016. http://ec.europa.eu/competition/antitrust/sector_inquiry_final_report_en.pdf (Erişim tarihi: 20 Aralık 2017).
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği’nin (“FIFA”) 16 Aralık 2022 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında, FIFA Konseyi tarafından FIFA Futbol Menajerliği Talimatı (“Talimat”) onaylanmıştır. Bu Talimat’ta futbol menajerlerinin hak kazandıkları ücrete üst sınır getirilmesi, lisans koşullarına sınav zorunluluğunun...
Yeniden satış fiyatının belirlenmesi ihlali, son zamanlarda revize edilen AB Dikey Grup Muafiyet Yönetmeliği (VBER) kapsamında hala açık ve ağır (hardcore) bir kısıtlama olarak kabul edilmekte olup, bu da söz konusu ihlal türünün diğer bazı dikey anlaşma türlerinin aksine TFEU (Avrupa Birliği’nin İşleyişi Hakkında Anlaşma)...
Rekabet hukukunda, özellikle birleşme ve devralma işlemleri bakımından teşebbüs kavramının doğru şekilde belirlenmesi son derece önemlidir. Ekonomik bütünlük kavramı, teşebbüslerin hangi ekonomik birimleri kapsadığını ortaya koyma amacı taşır. Ekonomik bütünlük ve aile bağları arasındaki ilişki ise özellikle...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) yerinde incelemenin engellenmesi nedeniyle sıklıkla idari para cezası verdiği, yerinde incelemelere ilişkin hem Rekabet Kurumu’nun (“Kurum”) hem de teşebbüslerin hukuki ve teknik tedbirler aldığı bugünlerde çarpıcı bir gelişme yaşandı. Anayasa Mahkemesi...
Bilişim teknolojilerinin günümüzde hızla gelişmesi ve internet kullanımının giderek artması sonucu ürün ve hizmetlerin tanıtımı ve tüketiciyle buluşmasında çevrimiçi reklamcılık önemli bir kaynak haline gelmiştir. Kullanıcı geçmişi, beğenileri gibi kullanıcıların internet üzerinde bıraktığı dijital ayak izleri aracılığıyla...
Seçici dağıtım sistemleri, sağlayıcıların anlaşma konusu malları veya hizmetleri sadece belirlenmiş kriterlere dayanarak seçtiği dağıtıcılara doğrudan veya dolaylı olarak satmayı taahhüt ettiği, bu dağıtıcıların da söz konusu malları veya hizmetleri yetkilendirilmemiş dağıtıcılara satmamayı...
Hiç şüphesiz COVID 19 pandemisinden beri Rekabet Kurumu’nun en yoğun çalıştığı sektörlerin başında hızlı tüketim malları geliyor. Bu dönemin en önemli gelişmelerinden biri perakendeciler hakkında başlayan soruşturmaların habercisi olan Hızlı Tüketim Malları Perakendeciliği (“HTM”) konusunda başlayan...
Anayasa Mahkemesi’nin (“AYM” veya “Mahkeme”) 2020/67 E. 2022/139 K. sayılı 09.11.2022 tarihli kararında (“Karar”) ile 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un (“7246 sayılı Kanun”) bazı maddelerinin iptal edilmesi talep edilmiştir. Bu maddeler, 4054 sayılı...
Türk rekabet hukukunda, belirli birleşme ve devralma işlemlerinin hukuki geçerlilik kazanabilmesi için Rekabet Kurulu’ndan (“Kurul”) izin alınması zorunludur. 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“4054 sayılı Kanun”) 7. maddesi uyarınca Kurul, izne tabi birleşme ve devralma işlemlerini belirleme...
Rekabet Kurulu (Kurul) geçtiğimiz yıllarda banka ve finansal kuruluşlar hakkında yürüttüğü bir önaraştırma kapsamında, kendilerinden talep edilen bilgileri zamanında veya hiç sağlamadıkları gerekçesiyle bazı bankalar hakkında idari para cezası uygulanmasına karar vermişti. Kurul tarafından idari para cezasına...
Dünyaca ünlü bir ticaret şirketi olan Amazon, dünyanın en büyük çevrimiçi alışveriş platformunu işletir. Amazon, arka planda ticari kararları çoğunlukla ilgili pazar verilerinden beslenen otomatik sistemler tarafından yönlendirilen veri odaklı bir şirkettir. Bununla birlikte, Amazon’un bir platform olarak ikili bir rolü...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) yerinde inceleme yetkisi, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“4054 sayılı Kanun”) ihlal edilip edilmediğinin ortaya çıkarılmasında kullanılan en önemli araçların başında gelir. Bu yetkinin etkin bir şekilde kullanılması, incelemelerden verimli sonuçlar elde edilebilmesi...
Harese, ilginç bir Arapça kelime. Develerin çölde çok sevdiği bir diken vardır. Deve dikeni büyük bir hırsla yer. Öyle ki yedikçe ağzı kanar, ama yemeyi bırakmaz. Dikenin tadına, kendi kanının tuzlu tadı karışır. Bu karışık tat onu adeta çılgına çevirir. Kanadıkça yer. Sonunda kan kaybından...
Türkiye’nin önde gelen televizyon içerik sağlayıcısı Krea İçerik Hizmetleri ve Prodüksiyon A.Ş. (“Digiturk”), sıklıkla Rekabet Kurumuna (“Kurum”) yapılan şikayetlere konu olur ve incelendiğinde Rekabet Kurulunun (“Kurul”) neredeyse her yıl Digiturk hakkında karar aldığı görülür. Söz konusu kararlara...
Fransız Rekabet Otoritesi (Autorité de la Concurrence), çevrimiçi reklamcılık sektörüne ilişkin olarak Criteo SA’nın (“Criteo”) şikayeti üzerine başlatılan rekabet hukuku incelemesi çerçevesinde, Fransa pazarındaki rekabetçi endişeleri ortadan kaldırmak amacıyla Meta Platforms Inc., Meta Platforms Ireland Ltd...
Yerinde İncelemelerde Dijital Verilerin İncelenmesine İlişkin Kılavuz (“Kılavuz”) ile Rekabet Kurulu’na (“Kurul”) tanınan teşebbüse ait dijital ortamlarda inceleme yetkisinin kapsamı genişletilirken, günümüzde teşebbüs çalışanları tarafından dijital verilerin silinmesi gerekçesiyle teşebbüse...
Türk rekabet hukuku bakımından görece yeni bir ihlal türü olan hub and spoke karteli, bir pazarda yatay düzeydeki faaliyetleri ile tedarikçi veya perakendeci seviyesinde rakip olan iki bağımsız teşebbüsün, üretim veya dağıtım zincirinin farklı bir seviyesinde faaliyet gösteren bir başka teşebbüs aracılığıyla...
Uzlaşma mekanizması, Türk rekabet hukuku uygulamasına henüz yeni girmiştir. İlgili mekanizma 16.06.2020 tarihinde 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da (“Kanun”) yapılan değişiklikle yürürlüğe konmuş olup, yalnızca iki yıldan az bir süredir uygulamadadır...
E-pazaryeri platformları, ekonomiden aldıkları pay ve büyüme hızlarındaki artış nedeniyle dünya üzerindeki birçok rekabet otoritesinin olduğu gibi Rekabet Kurumu’nun (“Kurum”) da merceği altındadır. Kurum’un e-pazaryeri platformları hakkındaki inceleme sürecinin ilk adımı...
4 Mart 2022 tarihli ve 31768 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ (“Değişiklik Tebliği”) ile Rekabet Kurulu’ndan (“Kurul”) izin alınması gereken işlemlere ilişkin...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) BSH Ev Aletleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (“BSH”) tarafından yetkili bayilerinin çevrimiçi pazaryerleri üzerinden satış yapmasının yasaklanması uygulamasına menfi tespit veya muafiyet tanınması talebini değerlendirdiği gerekçeli kararı yayınlandı...
Bir Mezopotamya efsanesi olan Şahmaran’ın Tarsus’ta geçtiği varsayılır. Efsaneye göre yılanların şahı, ölümsüz ve bilge “Şahmaran”dır. Şahmaran, yılanları ile birlikte mağarasında yaşayan güzel bir kadın olarak anlatılır. Yerin yedi kat altında yaşar, gövdesi yılan, başı...
COVID-19 salgını sürecinde, perakende gıda ve temizlik ürünleri ticareti ile iştigal eden zincir marketler ile üretici ve toptancı seviyesindeki tedarikçi teşebbüslerin fiyatlama davranışlarındaki rekabetçi endişeler nedeniyle Rekabet Kurumu...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) son dönemde yayınlanan kararlarına bakıldığında, yerinde incelemenin engellenmesi veya zorlaştırılmasına ilişkin verilen kararların sayısında geçmişe kıyasla önemli bir artış olduğu gözlemlenir. Bu durum, Kurul kararlarına da yansıdığı üzere...
Avrupa Komisyonu, 2019 yılından bu yana Credit Suisse, UBS, Barclays, RBS ve HSBC’nin döviz spot ticaret (spot trading - Forex) piyasasındaki danışıklı davranışlarını soruşturuyordu. Komisyon, 02.12.2021 tarihli son basın açıklaması ile soruşturmanın sonuçlandığını duyurdu...
Son yıllarda rekabet hukuku alanındaki değişim tam anlamıyla baş döndürücü. Özellikle dijitalleşme rekabet hukuku kurallarının adeta yeniden yazılmasını gerektiriyor. Rekabet hukuku e-ticaret ve dijital platformlar konusundaki tüm arayışların merkezinde...
Rekabet Hukukunda İhtiyati Tedbir: Türk Rekabet Kurulu’nun Perakendeciler, WhatsApp ve Trendyol Kararları