Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliği Taslağı
Giriş
Aralık 2017 tarihinde 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda[1] (“SPKn”) yapılan değişikliklerle kitle fonlaması yasal olarak kabul edildi. Daha önce “Türkiye’de Kitle Fonlaması”[2] isimli makalede ilgili düzenlemelere değindim. SPKn altında yer verilen hükümler önemli bir katkı sağlasa bile, çok genel düzenlemelerden ibarettir. Birçok açık konunun detaylarının düzenlenmesi ikincil mevzuata bırakılmıştır. Bu kapsamda bakıldığında kitle fonlamasında hangi kitle fonlama yönteminin benimseneceği, kitle fonlaması platformlarının faaliyetleri için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (“Kurul”) izin almak için nelerin gerekli olduğu, hâlihazırdaki kitle fonlama platformları için geçiş hükümleri, kimlerin fonlama yapabileceği ve fonlamaya ilişkin herhangi bir sınırlandırmanın olup olmayacağı gibi detaylar ikincil mevzuata bırakılan konulardır. Nitekim Kurul 3 Ocak 2019 tarihli duyurusu ile III-35/A.1 sayılı Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliğ Taslağı’nı (“Tebliğ Taslağı”) tüm kişi ve kuruluşların görüş ve önerilerine açmıştır. Bu makalemde yakın zamanda yürürlüğe girmesi beklenen Tebliğ Taslağı kapsamında düzenlenen kitle fonlama platformlarına, platform üyeliğe, kampanya sürecine ve fonun kullanımının esasları hakkında getirilecek yeniliklere değineceğim.
Tebliğ Taslağı İle Getirilecek Yenilikler
Tebliğ Taslağı’nın Kapsamı
Kanun koyucu, SPKn altında hangi kitle fonlama yöntemini benimsediği konusunda sessiz kalmıştır. Nitekim Tebliğ Taslağı sadece paya dayalı kitle fonlamasını düzenlemektir ve bağış ve ödül bazlı kitle fonlamasını kapsam dışı bırakmıştır. Tebliğ Taslağı kapsamında genel olarak paya dayalı kitle fonlamasına, kitle fonlaması platformlarına, bu platformların faaliyetlerine, kitle fonlama platformu üyeliğine ve kampanya sürecine, fon kullanım yerlerine ve girişim şirketlerine ve toplanan fonların ilan edilen amaca uygun olarak kullanıldığının kontrolü ve denetimine ilişkin usul ve esaslara yer verilmiştir.
Listeye Alınma
Faaliyet göstermekte olan kitle fonlama platformlarının faaliyetlerine devam edebilmeleri veya yeni platformların faaliyette bulunabilmeleri için Kurul tarafından listeye alınmaları gerekecektir. Tebliğ Taslağına göre platformların listeye alınabilmesi için talep edilecek belgeler ile beraber bir takım şartlar getirilmektedir. Bu şartlar arasında anonim ortaklık olarak kurulmuş olmak, asgari 1.000.000 Türk Lirası nakden ödenmiş sermayeye sahip olmak, paylarının tamamının nama yazılı olması, ticaret unvanında “kitle fonlama platformu” ibaresinin bulunması, esas sözleşmesinin Tebliğ Taslağı’nda yer alan hükümlere uygun olması ve esas sözleşmesinin faaliyetlere ilişkin maddesinde platformun münhasıran kitle fonlaması faaliyetinde bulunacağının belirtilmesi, platformun ortakları ve yönetim kurulu üyelerinin (mali gücünü tevsik eden şartlar ile bazı sermaye piyasaları suçları ile mali suçları işlememiş olması da dâhil) Tebliğ Taslağı’nda belirtilen tüm şartları ve nitelikleri taşımaları, yönetim kurulunun asgari olarak üç kişiden oluşması, bir yatırım komitesinin oluşturulması ve altyapı sisteminin varlığı gibi hususlar sayılmaktadır.
Listeden Çıkma
Listeye alınan kitle fonlama platformunun belirtilen şartlardan herhangi birini kaybetmesi halinde, ilgili durum iki iş günü içinde Kurul’a bildirilir. Kurul uygun görülen süre içinde listeye alınma şartlarını sağlayamayan platformu listeden çıkartır. Ayrıca, Tebliğ Taslağı kapsamındaki yükümlülüklere aykırı eylemleri tespit edilen platformlar da Kurul tarafından herhangi bir ek süre verilmeksizin resen listeden çıkarılabilir. Listeden çıkartılan platform, ticaret unvanını ve esas sözleşmesinde yer alan faaliyet konusunu değiştirerek Kurul’a bilgi vermesi talep edilmektedir. Kurul tarafından resen veya başvuru üzerine listeden çıkarılan platformlar, listeden çıkarmaya ilişkin kurul karar tarihinden itibaren bir yıl süreyle kitle fonlaması faaliyetinde bulunmak üzere yeniden listeye alınmak için başvuramaz. Benzer şekilde listeden çıkarılan platformun ortakları bir yıl süreyle kitle fonlaması faaliyetinde bulunmak üzere bir platformda herhangi bir unvan altında görev alamaz veya ortak olamaz.
Kampanya Süreci
Platformda kampanyasının yer almasını isteyen girişimci platforma bir başvuru sunar. Kitle fonlama platformunun yatırım komitesi tarafından söz konusu girişimci ve/veya iş fikri değerlendirir ve başvuru reddedilir veya onaylanabilir. Onaylanan başvurular yatırım komitesince sisteme yüklenir ve azami 60 günlük kampanya süreci bu şekilde başlar. Kampanya sürecinde platform girişimciye fonlamaya ilişkin günlük bilgi aktarır. Kampanyanın sonucu kamuya duyurulur ve bloke edilmiş fonlar kampanyanın sonucuna göre girişimciye aktarılır veya yatırımcılara iade edilir. Kampanyanın başarılı sonuçlanması üzerine fon girişimci şirkete aktarılır ve 30 gün içinde sermaye artırımı yapması beklenir. Sermaye artırımı neticesinde yatırımcılara yatırımları oranında girişimci şirketin payları verilir.
Platformun Yasaklı Faaliyetleri
Tebliğ Taslağı kapsamında kitle fonlama platformları tarafından gerçekleştirilemeyecek faaliyetler belirtilmiştir. Yapılması yasaklı faaliyetler arasında, kredi veya ödünç para verme işlerine aracılık, paya dayalı kitle fonlaması dışında gayrimenkule dayalı kitle fonlaması yürütme, kanuni ve iş merkezi yurt dışında olan şirketlere yönelik Türkiye’de yerleşik kişilerden fon toplanmasına yönelik kitle fonlaması faaliyeti yürütme, yatırımcılara yatırım tavsiyesi niteliğindeki değerlendirme, analiz ve yorumlarda bulunma, girişim şirketinin veya projelerin tanıtımları hariç kampanyası yürütülen girişim şirketlerine veya projelere ait reklam yapma, platform ile beraber platformun ortaklarının, yönetim kurulu ve yatırım komitesi üyeleri, kampanyası yürütülen girişim şirketine veya projeye fon sağlaması sayılabilir.
Yatırımcının Platforma Üyeliği
Kitle fonlaması işlemlerinde bulunabilmek için yatırımcıların ilgili platforma elektronik ortamda üye olmaları zorunlu hale getirilmektedir. Platformlar, üyelik işlemleri kapsamında üye olmak isteyen yatırımcılar için kimlik doğrulama işlemi yaparlar ve bu bilgilerini Merkezi Kayıt Kuruluşu’na iletirler. Asgari unsurların Tebliğ Taslağı’nda yer aldığı üyelik sözleşmesi imzalanır. Ayrıca yatırımcıların üstlendikleri risklerin farkındalığı tespit edilir ve duruma göre üyelik başvurusu kabul edilir. Bu şekilde üye olan yatırımcı üyeliğe kabul edilmesinden 14 gün sonra yatırım yapabilir.
Diğer Hükümler
Yukarıda yer alan hükümlere ilaveten Tebliğ Taslağı kapsamında birçok konu düzenlenmektedir. Listeye alınan platformlarda ortaklık yapısı değişikliklerinde platform ortağı olan gerçek ve tüzel kişiler ile platformların önemli etkiye sahip tüzel kişi ortaklarının önemli etkiye sahip ortakları için de platform ortaklarına ilişkin öngörülen şartlar aranır. Devir işleminden sonra Kurul’a belgelerle devir işlemi bildirilir. Kurul tarafından onaylanmayan devir işlemleri hükümsüz sayılacaktır.
Bunlar dışında, yurtdışında yerleşik platformların Türkiye’de faaliyetleri ayartmama yasağına tabi kılınmıştır. Ayrıca gerçek kişi yatırımcılar için bir yıl içinde azami 20.000 TL yatırım sınırı, girişimcilerin aynı anda iki kampanya sürdürememesi, fonların amaca uygun kullanımı bağımsız denetim kuruluşlarınca kontrolü, girişim şirketlerinin kamuyu aydınlatma külfeti ve yönetim kurulunun sorumluluğu gibi birçok konu düzenlenmektedir.
Sonuç
Açıkta bırakılan birçok konu Tebliğ Taslağı kapsamında düzenlenmektedir. Tebliğ Taslağı’nın kapsamı sadece paya dayalı kitle fonlamasından ibarettir. Fonlama işlemini gerçekleştirecek platformların Kurul tarafından listeye alınmaları gerekecektir. Tebliğ Taslağına göre platformların listeye alınabilmesi için sermaye yeterliliği, esas sözleşme içeriği için zorunlu unsurların varlığı, ortaklık yapısı ve yönetim kurulu için aranan nitelikler de dâhil birçok şart getirilmiştir. Listeye giren bir platform daha sonra bu nitelikleri kaybeder veya mevzuata aykırı hareketi tespit edilirse listeden çıkartılabilecektir. Platformlarda yer alacak kampanya süreci platformunun yatırım komitesi onayı üzerine sisteme yüklenir ve azami 60 günlük süre başlar. Platformlar kredi veya ödünç para verme işlerine aracılık, yatırım tavsiyesinde bulunma, kampanyası yürütülen girişim şirketlerine veya projelere fon sağlama gibi faaliyetlerde bulunamaz. Tebliğ Taslağı’nda ayrıca üyelik işlemleri, platformların ortaklık yapısı değişiklikleri, yatırım sınırları, fonların kullanımının denetimi ve yönetim kurulunun sorumluluğu gibi birçok konu düzenlenmektedir.
[1] 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, RG, S. 28513, 30.12.2012.
[2] Boran Demir, Nezihe:“Türkiye’de Kitle Fonlaması”, Erdem&Erdem Hukuk Postası, Ocak 2018.
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
Okumakta olduğunuz bu makale, Erdem & Erdem Exlibris ile çok daha sürdürülebilir bir platforma kavuşmuşken Avrupa Birliği’nin menkul kıymetler piyasaları düzenleyicisi olan Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi de (“ESMA”) sürdürülebilirliğe katkıda bulunan bir çalışma yayımladı. 2023-2028 stratejisi...
Halka açık olmayan anonim şirketlerin borsanın girişim sermayesi pazarında (“GSP”) işlem görmek üzere sermaye artırımı yoluyla ihraç edilecek paylarının halka arz edilmeksizin nitelikli yatırımcılara satışı Payları Girişim Sermayesi Pazarı’nda İşlem Görecek Ortaklıklara İlişkin Esaslar Tebliği (II-16.3) (“Tebliğ”) ile...
1987 yılında Birleşmiş Milletler Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu tarafından “Ortak Geleceğimiz” (Our Common Future) başlıklı bir rapor yayımlandı. Raporda küresel çevre problemlerinin sebeplerine dikkat çekilirken sürdürülebilirlik kavramı “bugünün ihtiyaçlarının, gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını...
İsviçre Finansal Piyasalar Denetleme Kurumu (“FINMA”), 19 Mart 2023 tarihli kararı ile Credit Suisse’in UBS Group AG (“UBS”) ile birleşmesini onaylarken aynı zamanda Credit Suisse’in ihraç ettiği, toplam değeri yaklaşık 17 milyar İsviçre Frangı’nı bulan ve AT1 olarak anılan ilave ana sermaye tahvillerinin kayıtlardan...
Uzun zamandır beklenen Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“Kurul”) III – 35/A.2 seri numaralı Kitle Fonlaması Tebliği (“Tebliğ”), 27 Ekim 2021 tarihli ve 31641 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi...
Günümüzün önemli yapılandırılmış finansman ürünlerinden biri olan ipotek teminatlı menkul kıymetler, temelini 18.yüzyıl Prusya’sının Pfandbrief’inden alır. Yedi Yıl Savaşı’nın ardından Kral II. Friedrich, mali gücü savaşlar sonucunda yıpranmış toprak sahibi soyluların malvarlıklarındaki likiditeyi artırmak amacı ile...