Son Gelişmeler Işığında Sosyal Medya İçerik Üreticileri Kazançlarının Vergilendirilmesi
Giriş
Sosyal medya, dijital dünya ve internet teknolojisinin gelişmesi ile birlikte ortaya çıkmış ve günümüzde tüm dünyayı önemli ölçüde etkilemiştir. Yeni medyanın baş aktörlerinden biri de sosyal medya içerik üreticileridir. Söz konusu kişiler, sosyal paylaşım ağları üzerinden reklam gelirleri, sponsorluk ve satış gelirleri, ücretli abonelik gelirleri gibi çeşitli şekillerde kazanç elde ederler. Bu kazançların nasıl vergilendirileceği ise, bir süredir hem vergi dünyasında hem de kazancı elde eden kişiler nezdinde merak konusuydu. 26.10.2021 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“7338 sayılı Kanun”) ile birlikte, sosyal medya üzerinden elde edilen bu gelirlerin nasıl vergilendirileceği hususu netleşti ve pratik bir vergilendirme sistemi sağlandı.
Buna göre, 7338 sayılı Kanun ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na (“GVK”) mükerrer 20/B maddesi eklendi. Yapılan düzenleme ile, internet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar 01.01.2022 tarihinden itibaren gelir vergisinden istisna olacak. İstisna şartlarının sağlanması halinde, söz konusu kazançların bankalar aracılığıyla %15 oranında gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması usulü getirildi. Ek olarak, 23.12.2021 tarihinde, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, bu makalenin hazırlandığı tarih itibariyle henüz yürürlüğe girmemiş olan, GVK mükerrer 20/B maddesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen 318 Seri No.lu Gelir Vergisi Tebliğ Taslağı (“Taslak Tebliğ”) yayımlandı. Taslak Tebliğ’de, istisnadan faydalanmak isteyen mükelleflerin ilgili vergi dairelerinden istisna belgesi almaları gerektiği de belirtilir. Söz konusu yeni düzenlemenin önemini ve mevcut sorunlarını anlayabilmek için, söz konusu düzenlemeden önceki sürecin iyi anlaşılmasında fayda vardır.
7338 sayılı Kanun’dan Önce Sosyal Medya İçerik Üreticilerinin Vergilendirilmesi Nasıldı?
7338 sayılı Kanun’dan önce, sosyal medya içerik üreticilerinin elde ettiği gelir türünün ticari kazanç mı yoksa serbest meslek kazancı mı teşkil ettiği konusunda tartışmalar mevcuttu. Gelir idaresinin özelgelerinde[1], söz konusu kazançların ticari kazanç kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmekteydi. Nitekim, yakın tarihli bir özelgede[2], mesleği esasen öğretmenlik olup Youtube kanalı üzerinden içerik yükleyerek de gelir elde eden kişinin kazancına ilişkin olarak sosyal platformlarda içerikler üretmenin, ticari kazancın tespitinde aranılan devamlılık kastı ve bir organizasyonun varlığına karine teşkil ettiği yönünde görüş verilmişti.
Uygulamada ise, cüzi sayılacak miktarda gelir elde eden kişilerin gelirleri ticari kazanç kapsamında değerlendirilerek ticari faaliyete ilişkin defter tutulması, beyanname verilmesi, belge, fatura düzenlenmesi gibi yükümlülüklere tabi tutulması makul ve uygulanabilir görülmemekteydi.[3] Ayrıca, sosyal medyada dijital platformlar aracılığıyla elde edilen gelirlerin ticari kazançtan ziyade, faaliyetin sermaye yoğunluğu gerektirmeyip, şahsi mesaiye, ilmi ve mesleki bilgiye daha fazla dayanmasından dolayı, serbest meslek kazancı olarak kabul edilmesi gerektiği gerekçesi ile Gelir İdaresi Başkanlığının görüşü eleştirilmekteydi.[4]
Nitekim, mükellefler nezdinde yapılan vergi incelemelerinde de bu yönde eleştiriler yapılarak geçmişe dönük tarhiyatlar yapıldı. Ancak, bu incelemeler kapsamında gerçekleştirilen tarhiyatlara karşı, vergi mahkemeleri nezdinde açılan davaların önemli bir kısmı mükellefler lehine sonuçlanmaktaydı.[5]
7338 sayılı Kanun ile Sosyal İçerik Üreticilerinin Bu Faaliyetlerinden Elde Ettikleri Kazançlar Nasıl Vergilendirilecek?
Gelir Vergisi İstisnası
7338 sayılı Kanun ile ihdas edilen GVK mükerrer m.20/B uyarınca, internet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar 01.01.2022 tarihinden itibaren gelir vergisinden istisna edilir. Ayrıca, söz konusu kişilerin başka faaliyetlerinden kaynaklanan kazanç ya da iratlarının bulunması da bu istisnadan faydalanmaya engel değildir.
7338 sayılı Kanun ile getirilen gelir vergisi istisnasından faydalanmanın, birlikte gerçekleşmesi gereken iki şartı bulunur;
- Türkiye’de kurulu bankalarda bir hesap açılması ve söz konusu faaliyetlere ilişkin tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi ve
- Söz konusu kazançların (hasılattan giderler düşüldükten sonra bulunan tutarın) toplamının GVK m. 103’te yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2021 yılı için 650 bin TL olup 2022 yılı için henüz belirlenmemiştir) aşmaması.
Bu kapsamda, aşağıda belirtilen mükellefler, bu istisnadan yararlanamaz ve kazançları ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilir;
- Elde edilen kazançları belirlenen sınırı aşan mükellefler,
- Belirlenen sınırı aşmasa da yukarıda belirtilen şekilde tek bir banka hesabıyla tahsilat yapmayan mükellefler.
İstisnaya ilişkin şartların taşınmadığının tespit edilmesi halinde eksik tahakkuk etmiş olan vergi, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur.
Bankaların Tevkifat Yükümlülüğü
GVK mükerrer m.20/B uyarınca, sosyal medya içerik üreticisinin hesap açtığı bankalara, içerik üreticileri tarafından açılan hesaplara gelen hasılat tutarı üzerinden, geldiği tarih itibariyle %15 oranında vergi tevkifatı yapma yükümlülüğü getirildi. Bu kapsamda, bankalar, yaptıkları gelir vergisi tevkifatını, GVK m. 98 gereğince muhtasar beyanname ile beyan etmek ve GVK m. 119 uyarınca tevkif ettikleri vergileri ilgili vergi dairesine yatırmak zorundadır.
Ayrıca, cumhurbaşkanı, stopaj oranını söz konusu tevkifat oranını sıfıra kadar indirmek ve bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetkilidir.
İstisnadan yararlanamayan mükelleflerin kazançlarının tamamı, ticari kazanca ilişkin hükümlere göre vergilendirilir ve bu mükellefler beyanname vererek artan oranlı tarife üzerinden vergi öder. Bankalarca tevkif edilen vergiler ise, yıllık gelir vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanacak gelir vergisinden mahsup edilir. Bu mükelleflerin defter tutma ve belge düzenleme yükümlükleri gibi diğer vergisel yükümlülükleri de bulunur.[6]
Son olarak gerek istisnadan yararlanmayanların gerekse de istisnadan yararlananların GVK m. 94 kapsamındaki ücret, kira gibi ödemeler üzerinden stopaj yapma yükümlülüğü bulunmaz.
Katma Değer Vergisi (“KDV”) Bakımından İstisna Uygulaması
7338 sayılı Kanun ile sosyal medya gelirlerine ilişkin 3065 sayılı KDV Kanunu’nda (“KDV Kanunu”) da değişiklik yapılarak istisna getirilmiştir. Yapılan düzenleme ile KDV Kanunu m. 17/4/a’ya “aynı Kanunun mükerrer 20/B maddesi kapsamında vergilendirilen kazançlara konu teslim ve hizmetler” ibaresi eklenmiştir. Bu düzenleme ile stopaj yoluyla vergilendirilip gelir vergisinden istisna olan kazançlara konu teslim ve hizmetler KDV’den istisna edilmiş olmaktadır.
Yeni Düzenlemedeki Sorunlar
- Sosyal medya içerik üreticilerinin elde ettiği kazançların vergilendirilmesine ilişkin düzenleme, 7338 sayılı Kanun’dan önceki belirsizliği kısmen giderse ve özellikle cüzi miktarda kazançlara ilişkin basit bir vergileme usulü sağlasa da söz konusu kazancın niteliğine ilişkin soru işaretleri giderilmemiştir. Her ne kadar kanun metninde kazancın niteliğine ilişkin açık bir düzenlemeye yer verilmemişse de 7338 sayılı Kanun Gerekçesinde[7] söz konusu faaliyetlerin ticari faaliyet niteliğinde olduğu belirtilmiştir. Dolayısıyla, gerekçeden anlaşıldığı üzere, Kanun Koyucu, 7338 sayılı Kanun öncesinde Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından verilmiş olan özelgelerdeki anlayışı kabul eder. Ancak, söz konusu kazançların niteliğinin serbest meslek kazancı olarak belirlenmesi hukuken daha doğru olduğu düşünülür.[8]
- GVK m. 103’te yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutar sınırına kadar istisna uygulanıyorken, sınırın çok küçük miktarlarla aşılması halinde istisnadan yararlanılmayacak olması, mükelleflere fazlaca vergisel yükümlülük getirir. Bu durumun mali güce göre vergilendirme ilkesine aykırı olduğu ileri sürülebilir.[9] Adil olanın, istisna için sınır olarak belirlenen tutardaki kazancın tüm mükellefler için istisna edilmesi olduğu ifade edilmektedir.[10]
- 7338 sayılı Kanun ile gelir vergisinden istisna edilen kazanca konu teslimler KDV’den istisna edilmiştir. İstisna sınırını aşan kısımdan sonra KDV hesaplanmaya başlanacağı düşünülür ise, sınırdaki en son teslimin bölünemeyecek tutarda olması halinde nasıl bir KDV uygulaması yapılması gerektiği hususunun netleştirilmesi gerekir.[11]
- 7338 sayılı Kanunda bulunan “Türkiye’de kurulu bankalar” ifadesinden 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’na tabi bankaların anlaşılması gerekir. Ancak, “Türkiye’de faaliyet gösteren herhangi bir bankada” hesap açılmasının istisnadan faydalanma için yeterli olması gerektiği ifade edilir.[12]
Sonuç
7338 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikler ile birlikte, sosyal medya kazançları belli sınır ve şartlar kapsamında gelir vergisinden istisna edilmiştir. Bununla birlikte, söz konusu kazançlar tamamen vergi dışı bırakılmamış ve tevkifat yoluyla vergilendirmeye tabi tutulmuştur. Böylece, bir takvim yılı içinde bu kapsamda elde ettiği kazanç toplamı belirlenen sınırı aşmayan sosyal medya içerik üreticilerinin hasılatları üzerinden banka tarafından %15 oranında tevkifat yapılması suretiyle ödedikleri vergiler nihai vergi olacak, ayrıca bu kazançları için yıllık beyanname vermeyecekler veya diğer gelirleri için beyanname vermeleri halinde bu kazançlarını beyannamelerine dahil etmeyeceklerdir. Bu kapsamda, yeni düzenleme ile birlikte, söz konusu kazançların daha kolay vergilendirilmesi, kayıt dışı gelir elde edilme riskinin önlenmesi ve mükellefler nezdinde belirlilik sağlanması sağlanır. İlgili düzenleme 01.01.2022 tarihinden itibaren uygulama alanı bulacağından, ilgili mükelleflerin ve bankaların konu hakkında bilgilenmeleri önem arz eder.
- Denizli Vergi Dairesi Başkanlığının 51421814-120[37-2019/5]-E.5817 sayı ve 21.01.2020 tarihli özelgesi, Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığının 50426076-120[37-2019/20-727]-E.129069 sayı ve 13.11.2019 tarihli özelgesi, Hakkari Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğünün 88945244-010-E.5342 sayı ve 11.12.2020 tarihli özelgesi, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 62030549-120[37-2018/1297]-444488 sayı ve 07.06.2021 tarihli özelgesi, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 62030549-120[37-2019/272]-444493 sayı ve 07.06.2021 tarihli özelgesi.
- Osmaniye Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğünün 54451858-045-22752 sayı ve 01.09.2021 tarihli özelgesi.
- Sağlam, Erdoğan: “Sosyal medya içerik üreticiliği ile mobil cihazlar içinuygulama geliştiriciliği kazançları gelir vergisindenistisna ediliyor”, https://t24.com.tr/yazarlar/erdogan-saglam/sosyal-icerik-ureticiligi-ile-mobil-cihazlar-icin-uygulama-gelistiriciligi-kazanclari-gelir-vergisinden-istisna-ediliyor,32688 (Erişim tarihi: 12.12.2021); Akarca, Akif/ Şafak, Mehmet: “Sosyal Medyadan Sağlanan Gelirlerin Vergilenmesinde Kolaylık Sağlayacak Yeni Düzenleme”, Dünya Gazetesi, https://www.dunya.com/kose-yazisi/sosyal-medyadan-saglanan-gelirlerin-vergilenmesinde-kolaylik-saglayacak-yeni-duzenleme/635835 (Erişim Tarihi: 12.12.2021)
- Ergin, Numan Emre: “Sosyal medya fenomenlerinin ve Youtuberların vergilendirilmesi”, Dünya Gazetesi, https://www.dunya.com/kose-yazisi/sosyal-medya-fenomenlerinin-ve-youtuberlarin-vergilendirilmesi/610917 (Erişim Tarihi: 12.12.2021)
- Ergin, Numan Emre: “Sosyal Medya Kazançlarının Vergilendirilmesinde Yeni Dönem ve Sorunlar”, Dünya Gazetesi, https://www.dunya.com/kose-yazisi/sosyal-medya-kazanclarinin-vergilendirilmesinde-yeni-donem-ve-sorunlar/637561 (Erişim Tarihi: 12.12.2021).
- Sağlam.
- Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ve gerekçesi, (https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-3854.pdf (Erişim Tarihi: 12.12.2021).
- Ergin.
- Ergin.
- Sağlam.
- Ergin.
- Başak, Levent: “7338 Sayılı Kanun Kapsamında Sosyal Medya Fenomenlerinin Elde Ettikleri Kazançların Vergilendirilmesi Esasları”, Yaklaşım Dergisi, Sayı: 348, Aralık 2021.
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
06.02.2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında 7456 sayılı Kanun (“7456 sayılı Kanun”) 15.07.2023 tarihli ve 32249 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı...
İdari para cezaları için genel usul kanunu olan 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun (“Kanun”) bazı maddelerinin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla, Hazine ve Maliye Bakanlığı (“Gelir İdaresi Başkanlığı”) tarafından hazırlanan B Seri 18 Sıra No.’lu Tahsilat Genel Tebliği...
12 Mart 2023 tarih ve 32130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (7440 sayılı Kanun) m. 20 ile şirket birleşmelerinde “borcun aşağı itelenmesi”ne (debt push down) ilişkin yeni ve önemli bir vergisel düzenleme...
19.07.2019 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan 7186 sayılı Kanunu m. 17 ile 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’na (“BK”) eklenen geçici m. 32 ile finansal güçlük içinde bulunan ancak finans sektörüne olan borçlarının yeniden yapılandırılması yoluyla faaliyetine devam etmesi olanaklı bulunan firmalara...
09.11.2022 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 7420 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ("7420 Sayılı Kanun") ile vergi mevzuatında önemli değişiklikler ve düzenlemeler yapıldı. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na...
Serbest Bölgeler, ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek amacıyla kurulan bölgelerdir. Sayılan amaçların gerçekleştirilebilmesi amacıyla...
15 Nisan 2022 tarih ve 31810 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7394 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun...
Son yıllarda ekonomideki artan dijitalleşme ile birlikte birçok yeni iş modeli ortaya çıkmış ve geleneksel iş modelleri büyük ölçüde değişime uğramıştır. Söz konusu değişim ile birlikte uluslararası işletmelerin elde ettiği gelirlerin vergilendirilmesi konusunda...
22.01.2022 tarih ve 31727 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7351 sayılı Kanun ile (“7351 Sayılı Kanun”) vergi mevzuatında esaslı değişiklikler yürürlüğe girdi. Vergi mevzuatına yönelik değişikliklerin yanı sıra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun...
1990’lı yıllarda global ekonomi açısından önemli gelişmeler yaşandı. 1900’ların ikinci yarısına geçilirken, Amerika Birleşik Devletleri Merkez Bankası’nın faizleri yükseltmesi ve sıcak paranın yönünü Doğu Asya ülkelerinden batıya çevirmesi, 1998 yılında Asya ülkelerinde yaşanan ekonomik kriz neticesinde...