Güncel Değişiklikler Işığında Sporcuların Vergilendirilmesi
Giriş
Günümüzde başta futbol olmak üzere basketbol, voleybol, tenis gibi sporlar, birer spor dalı olmanın yanı sıra bir endüstri halini almıştır. Spor müsabakaları, oyuncular, formalar, sponsorluklar için harcanan büyük paralar ve geniş izleyici kitlesi de bunun bir kanıtı niteliğindedir.
Gerek ülkemizde gerekse tüm dünyada bu kadar önemli bir yer edinen sporun ve sporcuların gelişmesi için geçmişten günümüze vergisel açıdan birçok teşvik ve ayrıcalıklar sağlanmıştır. Ancak, 07.12.2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (“7194 sayılı Kanun”) ile sporculara sağlanan vergisel teşviklerde bazı sınırlamalar getirilmiştir. Yapılan bu değişikliklere ilişkin detaylı açıklamalara ise 27.05.2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 311 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde yer verilir.
7194 sayılı Kanun ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu (“GVK”)’nda yapılan düzenleme ile lig usulüne tabi spor dallarında en üst liglerdeki sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan tevkifat oranı %15’den %20’ye çıkarılmış; diğer sporculara yapılan ödemelere ilişkin tevkifat oranlarında bir değişikliğe gidilmemiştir. Vergi tevkifat oranına ek olarak; 7194 sayılı Kanun ile belirli bir tutarı aşan sporcu ücretlerinin yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilmesi uygulamasına geçilmiştir.
Sporculara Yapılan Ödemelerin Ücret Kapsamında Değerlendirilmesi
GVK m. 61’de ücret geliri, bir işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat olarak tanımlanır. Bununla birlikte ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunmasının onun mahiyetini değiştirmeyeceği belirtilir.
Anılan maddede sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatlerin de ücret kapsamında olduğu belirtilir. Dolayısıyla, sporculara yapılan aylık ücret, başarı primi, maç başı ücreti, imza parası, imaj hakkı ve sair adlarla yapılan ödemeler ve taşınmaz veya taşıt verilmesi, konut tedariki ve sair suretle sağlanan menfaatler de ücret olarak vergilendirilir.[1]
Sporculara Yapılan Ücret Ödemelerinde Tevkifat Uygulaması
Sporculara yapılan ödemeler yukarıda da belirtildiği üzere her ne kadar “ücret” olarak nitelendirilse de diğer ücret ödemelerinden farklı bir vergilendirme rejimine tabidir. GVK Geçici m. 72 uyarınca sporculara yapılan ücret ödemeleri artan oranlı tarife dışında olup; bu ödemelere sabit oranlı vergi tarifesi uygulanır.
7194 sayılı Kanun ile sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılacak gelir vergisi tevkifatı oranlarını ve vergilendirilmesini belirleyen Geçici m. 72’nin uygulama süresi, 31.12.2023 tarihine kadar uzatılmış ve lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligdeki oyuncular için yapılan ödemelerde tevkifat oranı %15’den %20’ye çıkarılmıştır. Bu değişiklik uyarınca, 01.01.2020 tarihinden itibaren sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden;
- Lig usulüne tabi spor dallarında;
- En üst ligdekiler için % 20,
- En üst altı ligdekiler için % 10,
- Diğer liglerdekiler için % 5,
- Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden % 5,
oranında gelir vergisi tevkifatı yapılır.
01.11.2019 Tarihinden Önce ve 01.11.2019 Tarihinden Sonra Akdedilen Sözleşmelerdeki Durum
7194 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikler açısından 01.11.2019 tarihi kritik bir öneme sahiptir. Tevkifat oranına ilişkin yapılan değişikliklerde, 01.11.2019 tarihinden önce düzenlenen ve geçerlilik kazanmış sporcu sözleşmeleri kapsam dışında bırakılmıştır.
Şöyle ki; (i) 01.11.2019 tarihinden sonra akdedilerek geçerlilik kazanan veya (ii) 01.11.2019 tarihinden önce imzalanmakla birlikte bu tarihten sonra süre uzatımı veya ücreti etkileyen değişiklikler gibi nedenlerle yenilenen sporcu sözleşmelerine istinaden 01.01.2020 tarihinden itibaren yapılan ücret ödemelerinde yapılacak olan gelir vergisi tevkifatında %20 oranı uygulanır.
01.11.2019 tarihinden önce akdedilerek geçerlilik kazanan ve bu tarihten sonra süre uzatımı veya ücreti etkileyen bir değişiklik yapılmayan sözleşmeler sona erinceye kadar bu sözleşmelere istinaden yapılan ücret ödemelerinde yapılacak tevkifatta ise %15 oranı uygulanmaya devam olunur.
Sporculara Yapılan Ücret Ödemelerinin Beyanı ve Mahsup
7194 sayılı Kanun ile yapılan bir diğer önemli değişiklik, belirli bir tutarı aşan sporcu ücretlerinin yıllık beyannameyle beyan edilmesine ilişkindir. Yapılan düzenleme ile ilk defa belirli bir tutarı aşan sporcu ücretlerinin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi sağlanmıştır.
Söz konusu değişiklik uyarınca sporcuların 01.01.2020’den sonra elde ettiği ücretlerin toplamı, GVK m.103’de yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşması hâlinde, bu gelirler yıllık beyannameyle beyan edilir.
Ancak, yıllık beyanname verilmesi durumunda, beyan edilen bu gelirler üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca vergi dairesine ödenmiş olması şartıyla, GVK’ya göre kesilen vergiler mahsup edilebilir. Önemle altını çizmek gerekir ki; GVK’ya göre kesilen vergiler, ancak sporcuların çalışmakta olduğu kulüpçe vergi dairesine yatırılmış olması şartıyla sporcunun yıllık gelir vergisi beyannamesiyle hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilir.
Söz konusu düzenleme 01.01.2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yürürlüğe girdiğinden sporcuların 2019 yılında elde ettikleri ücret gelirlerinin belirlenen limiti aşması durumunda beyanname vermeleri söz konusu olmaz. Bir diğer deyişle, sporcuların yıllık beyanname verme uygulaması, 01.01.2020 tarihinden itibaren elde edilen ücret gelirlerinde geçerli olur.
Sporculara Yapılan Ücret Ödemelerinde Beyan ve Ödeme Dönemi
Bir önceki başlıkta da detaylı bir şekilde açıklandığı üzere sporcuların elde ettiği ücretlere ilişkin beyanname uygulaması, 01.11.2019 tarihinden sonra imzalanan sözleşmeler kapsamındaki ücretlere ilişkindir.
Yıllık gelir vergisi beyannameleri, ilgili hesap dönemini izleyen yılın Mart ayının başından son günü akşamına kadar verilir. Bu durumda 2020 yılında elde edilen gelirler için takvim yılının bitişini takip eden 1 Mart 2021 yıllık beyan döneminin başlangıcıdır. Beyan edilen verginin ise iki taksitte ödenmesi mümkün olup¸ birinci taksit Mart ayı sonuna kadar, ikinci taksit ise Temmuz ayı sonuna kadar ödenebilir.[2]
Sonuç
7194 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikler ile birlikte en üst ligdeki kulüplerde çalışan sporcuların vergi yükü artmıştır. Belirli bir tutarı aşan sporcu ücretlerinin yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilmesinin sağlanması ile de beyannamede yer alan toplam gelirin vergi tarifesindeki yüksek oranlarla vergilendirilmesine sebep olunmuştur. Bu kapsamda, 7194 sayılı Kanun ve ikincil düzenlemeler ile yapılan değişiklikler özellikle üst ligde yer alan oyuncular ve bu oyuncuların çalışmakta olduğu kulüpler açısından büyük önem arz etmekte olup; yapılacak tevkifat oranı, 2020 yılına ilişkin verilecek beyanname ve mahsup işlemi dikkatle ele alınmalıdır.
[1] Abdülkadir Kahraman, Transferin Parlayan Yıldızı: Vergi, Ekonomist, Ağustos 2020, https://www.ekonomist.com.tr/abdulkadir-kahraman/transferin-parlayan-yildizi-vergi.html, Erişim Tarihi: 11.09.2020.
[2] Gelir İdaresi Başkanlığı, 2020 Yılı Vergi Takvimi, https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/beyannamerehberi/vergitakvimi2020.pdf Erişim Tarihi: 15.09.2020.
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
06.02.2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında 7456 sayılı Kanun (“7456 sayılı Kanun”) 15.07.2023 tarihli ve 32249 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı...
İdari para cezaları için genel usul kanunu olan 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun (“Kanun”) bazı maddelerinin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla, Hazine ve Maliye Bakanlığı (“Gelir İdaresi Başkanlığı”) tarafından hazırlanan B Seri 18 Sıra No.’lu Tahsilat Genel Tebliği...
12 Mart 2023 tarih ve 32130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (7440 sayılı Kanun) m. 20 ile şirket birleşmelerinde “borcun aşağı itelenmesi”ne (debt push down) ilişkin yeni ve önemli bir vergisel düzenleme...
19.07.2019 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan 7186 sayılı Kanunu m. 17 ile 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’na (“BK”) eklenen geçici m. 32 ile finansal güçlük içinde bulunan ancak finans sektörüne olan borçlarının yeniden yapılandırılması yoluyla faaliyetine devam etmesi olanaklı bulunan firmalara...
09.11.2022 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 7420 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ("7420 Sayılı Kanun") ile vergi mevzuatında önemli değişiklikler ve düzenlemeler yapıldı. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na...
Serbest Bölgeler, ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek amacıyla kurulan bölgelerdir. Sayılan amaçların gerçekleştirilebilmesi amacıyla...
15 Nisan 2022 tarih ve 31810 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7394 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun...
Son yıllarda ekonomideki artan dijitalleşme ile birlikte birçok yeni iş modeli ortaya çıkmış ve geleneksel iş modelleri büyük ölçüde değişime uğramıştır. Söz konusu değişim ile birlikte uluslararası işletmelerin elde ettiği gelirlerin vergilendirilmesi konusunda...
22.01.2022 tarih ve 31727 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7351 sayılı Kanun ile (“7351 Sayılı Kanun”) vergi mevzuatında esaslı değişiklikler yürürlüğe girdi. Vergi mevzuatına yönelik değişikliklerin yanı sıra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun...
Sosyal medya, dijital dünya ve internet teknolojisinin gelişmesi ile birlikte ortaya çıkmış ve günümüzde tüm dünyayı önemli ölçüde etkilemiştir. Yeni medyanın baş aktörlerinden biri de sosyal medya içerik üreticileridir. Söz konusu kişiler, sosyal paylaşım ağları üzerinden reklam gelirleri...
1990’lı yıllarda global ekonomi açısından önemli gelişmeler yaşandı. 1900’ların ikinci yarısına geçilirken, Amerika Birleşik Devletleri Merkez Bankası’nın faizleri yükseltmesi ve sıcak paranın yönünü Doğu Asya ülkelerinden batıya çevirmesi, 1998 yılında Asya ülkelerinde yaşanan ekonomik kriz neticesinde...