58 / 440
HUKUK POSTASI 2011
44
Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda Esas Sözleşme Değişikliklerine
İlişkin Yenilikler - I
9
*
Prof. Dr. H. Ercüment Erdem
Anonim şirketlerde esas sözleşme değişiklikleri, pay sahiplerinin
haklarını doğrudan etkilemesi bakımından büyük önem taşır. Bu neden-
le esas sözleşme değişiklikleri, ancak genel kurul (“GK”) kararıyla ger-
çekleştirilebilir. Bunun yanı sıra, bazı esas sözleşme değişiklikleri, ancak
genel kurulda ağırlaştırılmış yeter sayılarla karar alınmasına bağlıdır.
Böylece, kararlara yüksek oranda katılım sağlanarak pay sahiplerinin
haklarının daha etkin bir şekilde korunması amaçlandı. Esas sözleşme
değişikliklerinin pay sahiplerinin hakları ile yakın ilişkili olması, konu-
nun Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda (“Yeni TTK”) kapsamlı değişiklikle-
re uğramasına yol açtı.
Temel İlke
Yeni TTK m. 452, esas sözleşmenin değiştirilebilecek hükümlerine
ilişkin temel ilkeyi belirler. Bu ilke uyarınca GK, esas sözleşmede aksine
hüküm bulunmadığı takdirde, kanunda öngörülen şartlara uyarak, esas
sözleşmenin bütün hükümlerini değiştirebilir. Ancak, yine aynı madde-
nin ikinci cümlesi uyarınca, müktesep ve vazgeçilmez haklar saklı tutu-
lur. Bu hüküm, Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) m. 385’teki temel ilke ile
aynı doğrultudadır. Ancak, Yeni TTK m. 421’de müktesep haklara ilişkin
herhangi bir tanım veya liste verilmez. Zira TTK’nın müktesep hakları
tanımlayan ve örnekseme yoluyla sayan 386. maddesi, maddede yer alan
tanımın yetersiz olması nedeniyle doktrin tarafından eleştirilmekteydi.
Bu nedenle yeni hükümde tanım vermekten ve müktesep hakları saymak-
tan vazgeçildi.
Yeni TTK’nın 452. maddesinin gerekçesi uyarınca vazgeçilmez
haklar, müktesep hak kategorisinin bir türü olmakla beraber müktesep
haklardan tamamen farklı özellikler gösterir. Gerekçe’de de vazgeçilmez
haklara ilişkin herhangi bir tanım yer almaz. Müktesep ve vazgeçilmez
hak kavramlarının içinin öğreti tarafından doldurulması gerekir.
*
Eylül 2011 tarihli Makale