50 / 440
HUKUK POSTASI 2011
36
Nama Yazılı Pay Devri Sınırlamaları
Yeni TTK m. 491, nama yazılı payların devrinde uygulanacak kanuni
sınırlamayı düzenler. Bu madde uyarınca, bedeli tamamen ödenmemiş
nama yazılı paylar, ancak şirketin onayı ile devrolunabilir. Ancak, dev-
rin miras, mirasın paylaşımı, eşler arasındaki mal rejimi hükümleri veya
cebrî icra yoluyla gerçekleştiği durumlar, bu kuraldan istisnadır. Görül-
düğü üzere, nama yazılı payların serbestçe devri kural olmakla beraber,
bu kurala bir istisna olarak, bedeli tamamen ödenmemiş paylar bakımın-
dan şirketin onayı aranır. Bu halde kanuni bağlam söz konusudur. Böyle-
ce, şirketin ödeme gücü yetersiz kişilerle karşı karşıya kalmasının engel-
lenmesi amaçlanır. Ayrıca Yeni TTK m. 491/2 uyarınca, şirket yalnızca
devralanın ödeme yeterliliği şüpheliyse ve şirket tarafından talep edilen
teminat verilmemişse onay vermeyi reddedebilir. Şirket, devralanın öde-
me gücü bulunuyorsa, devri onaylamayı reddedemez. Eğer devir miras,
mirasın paylaşımı, eşler arasındaki mal rejimi hükümleri veya cebrî icra
yoluyla gerçekleşmiş ise, şirketin onayı aranmaz.
Yeni TTK m. 492 ise, pay devirlerinde uygulanacak esas sözleşme-
sel sınırlamayı (“sözleşmesel bağlamı”) düzenler: esas sözleşmede nama
yazılı payların ancak şirket onayıyla devredilebileceği öngörülebilir. Bu
madde ile, esas sözleşmesel pay devri sınırlamaları bakımından geçerli
olacak temel kural belenir. Söz konusu sınırlamanın, borsaya kote edilmiş
ve edilmemiş paylar bakımından tabi olacağı farklı kurallar ise, kanunun
izleyen maddelerinde düzenlenir.
Yeni TTK ile esas sözleşmenin değiştirilmesi yolu ile pay devri sı-
nırlaması getirilmesi, ağırlaştırılmış nisaplara bağlı tutulur. Yeni TTK m.
421/3/c uyarınca, nama yazılı payların devrinin sınırlandırılmasına yö-
nelik esas sözleşme değişiklikleri, sermayenin en az yüzde yetmiş beşi-
ni oluşturan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oyları ile
gerçekleştirilir. Böylece, pay devri sınırlamalarını öngören esas sözleşme
değişikliklerinin, sermayenin önemli bir kısmını temsil eden pay sahiple-
rinin katılımı ile yapılabileceği ilkesi benimsenir.
Yeni TTK ayrıca borsaya kote edilmemiş ve kote edilmiş nama yazılı
paylar bakımından da farklı devir sınırlamaları öngörür.