e-kitap2011

BORÇLAR HUKUKU

205

nin Korunması Hakkında Kanun’un (“4077 sy. Kanun”) “Sözleşmedeki

Haksız Şartlar” başlıklı 6ıncı maddesi ile muhatabı tüketici olan işlemler

bakımından düzenlemeye konu olmuştur.

4077 sy. Kanun kapsamında düzenlenmeden önce, GİK’e ilişkin bir

düzenleme olmadığından, bu konuda hukuki koruma, Borçlar Kanunu,

Medeni Kanun veya Ticaret Kanunu’nun dürüstlük kuralı, kanuna, genel

ahlaka veya kamu düzenine aykırılık, gabin hükümleri gibi emredici hü-

kümlerine dayanılarak sağlanmaya çalışılmaktaydı.

14.03.2003 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan bir değişiklik

ile 4077 sy. Kanun’a eklenen 6ıncı maddede, satıcı veya sağlayıcının tü-

keticiyle müzakere etmeden, tek taraflı olarak sözleşmeye koyduğu, iyi

niyet kurallarına aykırı düşecek şekilde tüketici aleyhine dengesizliğe ne-

den olan sözleşme koşulları “Haksız Şart” olarak ifade edilmiştir. İlgili

madde uyarınca, haksız şartların tüketici için bağlayıcı olmadığı belirtil-

miştir. Yine işbu madde uyarınca, 13.06.2003 tarihli 25137 sayılı Resmi

Gazete’de yayımlanan “Tüketici Sözleşmelerinde Haksız Şartlar Hakkın-

da Yönetmelik’in” (“Haksız Şartlar Yönetmeliği”) 7inci maddesi, haksız

şartların batıl olacağını vurgulamakta ve sözleşme ayakta duruyor ise,

sözleşmenin geri kalanının varlığını koruyacağını belirtmektedir.

Dolayısıyla, 4077 sayılı Kanun’un yukarıda anılan maddesi ile tüke-

ticilerle akdedilen GİK niteliğindeki sözleşmeler bakımından yargısal de-

netim imkânı doğmuştur. Bu bakımdan, YBK’nın konuya ilişkin düzen-

lemeleri Türk hukuk sistemi için bütünüyle yeni değildir ancak hukuksal

korumanın çerçevesini genişletmektedir.

YBK Düzenlemeleri

YBK’nin madde gerekçeleri ile belirtildiği üzere, günümüzde deği-

şen ihtiyaçlar ve özellikle bu tek tip ve tek taraflı hazırlanmış sözleşme-

lerin daha sık ve daha geniş kapsamlı şekilde kullanılmaya başlanması,

bu konunun Borçlar Kanunu kapsamında düzenlenmesi gereğini doğur-

muştur. Bu sebeple, GİK’e ilişkin maddeler, YBK’da tüm sözleşmeleri

kapsayacak şekilde genel hükümler karşısında emredici nitelikte mad-

14.03.2003 tarihli ve 25048 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4822 sayılı “Tüketicinin

Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”.