225 / 440
BORÇLAR HUKUKU
211
Yeni Borçlar Kanunu’nda Muvazaa
6
*
Av. Özgür Kocabaşoğlu
Muvazaa 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girecek 608 sayılı yeni
Türk Borçlar Kanunu’nun (YTBK) 19. maddesinde düzenlenmiştir. Söz
konusu düzenleme mevcut 818 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK)
18. maddesindeki düzenleme ile benzer niteliktedir.
“
D. Sözleşmelerin yorumu, muvazaalı işlemler
MADDE 19- Bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde
ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizle-
mek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradeleri
esas alınır.
Borçlu, yazılı bir borç tanımasına güvenerek alacağı kazanmış olan
üçüncü kişiye karşı, bu işlemin muvazaalı olduğu savunmasında buluna-
maz.”
YTBK’nin 19. maddesi sözleşmelerin yorumlanmasına ilişkin pren-
sipleri ve muvazaanın bir savunma olarak ileri sürülemeyeceği halleri
ortaya koymaktadır. Bununla beraber, TBK’nin 18. maddesinden farklı
olarak madde başlığında muvazaa yerine, muvazaalı işlemleri konu edin-
mektedir. Muvazaa, TBK’nin 18. maddesi ve YTBK’da 19. maddesi ha-
ricinde herhangi bir diğer hükme konu olmamakla beraber, Türk hukuk
doktrininde ve uygulamasında tartışılan önemli konulardan birisidir.
Muvazaalı İşlemler
Türk hukuk doktrininde, mutlak ve nisbi muvazaa olmak üzere iki
çeşit muvazaa kabul edilmektedir. Mutlak muvazaa, taraflar arasında,
üçüncü kişileri aldatmak maksadıyla yapılan ve gerçekte var olmayan ve
tarafları bağlamayan hukuki işlemlerdir. Nisbi muvazaa ise, taraflar ara-
sında, gerçek sözleşmenin saklanması amacıyla başka bir sözleşmenin
yapılmış gibi gösterilmesi anlamına gelmektedir.
*
Eylül 2011 tarihli Makale