32 / 375
HUKUK POS TAS I 2 0 1 0
18
Makul süre şartı, beş iş günü olan belirli süre ile kaldırılmıştır
UCP600 uyarınca, reddin zamanı konusunda akreditifte sarih ve zımni
bir anlaşma bulunmadığı zamanlarda, “makulluk testi” kaçınılmaz olmak-
ta ve esnek bir yorum ve tekil olaylarda uygulama gerektirmekte ve bu du-
rum da bankaların uygulamasında karışıklık ve belirsizlik yaratmaktadır.
UCP600, “makulluk testi”nden kaçınmak üzere bankaların incelemesi ve
belgelerin reddi için “makul süre” kelimeleri yerine 5 iş günü olan belirli
bir süre kullanmıştır.
Red Bildirimi
İki nokta önemlidir ve bu iki noktaya dikkat edilmelidir:
(i) UCP500 sadece zımnen gerektirmesine rağmen UCP600 red bil-
diriminin “
bankanın iştirayı veya ibrazı reddettiğini
” belirtmek zorunda
olduğunu öngörmektedir.
(ii) UCP600, red bildiriminin “
amir bankanın akreditif amirinden
rezerv kaldırma talimatı alıp bunu kabul etmeyi uygun görünceye kadar
veya rezerv kaldırma talimatını kabul etmeyi uygun görmeden önce ibraz
edenden yeni talimat alıncaya kadar belgeleri elde tutmakta olduğunu
”
belirtmesine cevaz verirken UCP500’de buna izin verilmemekteydi. Zira,
bu tarz şarta bağlı bir bildirim, sadece amir banka tarafından dayatılan
fakat lehtar tarafından kabul edilmemiş olarak UCP’nin d(ii) maddesinin
sadece tek taraflı değişimi olması sebebiyle, hukuken lehtar için bağlayıcı
olmayacaktır. UCP600 bu tarz şarta bağlı bildirimi lehtara sunarak bildiri-
mi tek taraflı olmaktan çıkarmaktadır.
Buna rağmen lehdar, belgeler karşılığında kendisine herhangi bir öde-
me yapılmadığı sürece belgelerin kendisine ait olduğunu göz önünde tut-
malı, yukarıda tartışılan tasarruf hükmünün akreditif kapsamına dâhil edil-
mesi veya UCP’de yer alması durumunda, bunun lehdarı malları 3. kişilere
satma hakkından mahrum bırakabileceğini; lehdarın kendisine red bildiri-
minde bulunulmasının ardından yeni bir alıcıyı tercih etmesinin, özellikle
bazı mallarda (örneğin, çabuk bozulan mallar) sürastarya ücretinin yüksek
olması nedeniyle, sık görülen bir durum olduğuna dikkat etmelidir. Böy-
lece, yukarıda UCP kapsamında tartışılan yeni şartların kabul edilmesi ile,
lehdar veya ibraz eden, amir bankanın çelişkili noktalardan feragat etmesi
ve söz konusu belgeleri kabul etmesi halinde, redde konu belgelerden ta-
sarruf hakkından otomatik olarak feragat etmiş olacaktır. Bu bağlamda,