36 / 375
HUKUK POS TAS I 2 0 1 0
22
6. Uyuşmazlık konusunun tahkime elverişli olmaması veya
7. Kararın uygulanmasının kamu düzenine aykırı olması.
Öncelikle New York Sözleşmesi, Sözleşme’nin uygulandığı kararlarda
esastan inceleme yapılmasına izin vermez.
Esastan inceleme
(
“revision au
fond”
) yasağına dayanan bu prensip, kararı uygulayan ulusal hâkimlerin
uyuşmazlık konusu olayı yeniden değerlendirmelerini yasaklar.
İkinci olarak, New York Sözleşmesi’nde kararların tanınması ve tenfi-
zinin reddine sebep olacak haller sınırlı sayıdadır. Ancak bunlara dayanı-
larak kararın tanınması ve tenfizi reddedilebilir.
Üçüncü olarak, New York Sözleşmesi, aleyhine karar verilmiş olan
tarafın talebi üzerine, kararının tanınmasının veya tenfizinin reddedilebi-
leceği beş ayrı hal belirtir. Sözleşme kapsamında ispat yükünün tanıma ve
tenfizi talep eden tarafa düşmesi önemlidir. Tenfiz ülkesinin kamu düze-
nine ilişkin diğer iki red sebebi re’sen ulusal mahkeme tarafından dikkate
alınabilir.
Dördüncü olarak, bir kararın tanınması ve tenfizinin reddine ilişkin
hukukî temellerin varlığı ispatlansa bile, mahkeme tenfizi reddetmeye
mecbur değildir. Zira Sözleşmede kararın tenfizinin “reddedileceğinden”
söz edilmemektedir.
Beşinci olarak, New York Sözleşmesi’nin amacı, bir kararın tanınması
ve tenfizine dair red sebeplerinin sınırlı şekilde uygulanmasıdır.
Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun
(“MÖHUK”)
MÖHUK’da yer alan tenfiz kuralları ile New York Sözleşmesi hü-
kümleri arasında önemli farklılıklar yoktur.
Yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde, Türkiye’de yabancı hakem
kararlarının tenfizine ilişkin olarak, MÖHUK hükümlerinin ancak kararın
New York Sözleşmesi’ne taraf olmayan (imzalamayan) bir Devlet tarafın-
dan verilmiş olması durumunda uygulanacağını belirtmekle yetineceğiz.
Yabancı Mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi
MÖHUK kanunlar ihtilafı kuralları, milletlerarası usul hukuku ve ya-
bancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizini düzenler.