değerlendirilmelidir. Bu nedenle, gerek eTTK gerek TTK uyarınca bu
hakkın her bir ortağa tanınması yerindedir.
Dava şirket tüzel kişiliğine karşı açılır.
Anonim şirketin haklı sebeple feshinde olduğu gibi, bu davada da
görevli ve yetkili mahkeme şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asli-
ye ticaret mahkemesidir.
Haklı Sebep Kavramı
Gerek eTTK gerek TTK, haklı sebeple fesih davasını düzenlerken
haklı sebebin ne olacağı konusuna bir açıklık getirmez.
TTK’nın madde gerekçelerinde TTK m. 636, anonim şirketin hak-
lı sebeple feshini düzenleyen m. 531’e atıf yapar. Gerekçe açıkça hak-
lı sebebin kanunda tanımlanmadığını, bu kavramın yargı ve öğretiye
bırakıldığını belirtir ve İsviçre öğretisinde haklı sebebe ilişkin kabul
edilen bir takım örnekler sunar. Bu örnekler, genel kurulun birçok kez
kanuna aykırı bir şekilde toplantıya çağrılmış olması, azlık hakları ile
bireysel hakların devamlı ihlali, özellikle bilgi alma ve inceleme hak-
larının engellenmesi, şirketin sürekli zarar etmesi, dağıtılan kâr payı-
nın düzenli azalmasıdır.
Haklı sebebi tanımlarken, eTTK döneminde öğreti ve yargı karar-
larında kabul edilen haklı sebepler dikkate alınabilir. Öğretide de belir-
tildiği üzere kolektif şirketlerde haklı sebebe ilişkin düzenlemeler içe-
ren eTTK m. 161 ve m. 187, eTTK döneminde haklı sebebin nasıl yo-
rumlanacağına ışık tutabilir. Örneğin, eTTK m. 187, bir ortağın şirke-
tin yönetimi ve hesaplarının düzenlenmesinde şirkete ihanet etmesi,
kendisine düşen esas görevleri yerine getirmemesi, kişisel çıkarları uğ-
runa şirketin unvan ve malvarlığını kötüye kullanması, ya da hastalık
veya başka bir sebepten ötürü şirket işlerini yapacak kabiliyet ve ehli-
yeti kaybetmesini, haklı sebep olarak kabul eder.
Gerek eTTK gerekse TTK döneminde Yargıtay’ın çeşitli kararları
da ortaklık ilişkisinin devamını çekilmez hale getiren çeşitli nedenlere
işaret eder. Çoğunluk gücünün kötüye kullanılması; organların çalışa-
maz hale gelmesi; ortaklar arasında ciddi anlaşmazlık veya önemli hu-
sumet bulunması, çeşitli davalar açılması, suç isnadında bulunulması
hatta çekişmelerin fiziksel şiddete varması, güven ilişkisinin zedelen-
TİCARET HUKUKU
65