187 / 489
Birinci görüş konuya ilişkin itirazın mahkeme tarafından değerlen-
dirilmesi gerektiğini belirtir. Bu görüş açıklamalarını MTK m. 5’e da-
yandırır. İlgili madde uyarınca tahkim anlaşmasının konusunu oluştu-
ran bir uyuşmazlıkta mahkemede dava açılmışsa karşı tarafın tahkim
itirazında bulunabileceği ve tahkim itirazının kabulü halinde davanın
usulden reddedileceği düzenlenir. Dolayısıyla mahkemenin tahkim iti-
razını değerlendirme yetkisi vardır. Buna bağlı olarak bu görüş mahke-
menin yalnızca tahkim anlaşmasının varlığını tespit etmeyip ayrıca
sözleşmenin geçerliliğini de inceleyeceğini belirtir.
Diğer bir görüş ise MTK m. 7(H)’ye dayanarak tahkime elverişli-
lik itirazının hakemlerce sonuçlandırılması gerektiğini savunmaktadır.
İlgili madde uyarınca hakem veya hakem kurulu, tahkim anlaşmasının
mevcut veya geçerli olup olmadığına ilişkin itirazlar da dâhil olmak
üzere, kendi yetkisi hakkında karar verebilir. Dolayısıyla hakemler tah-
kim anlaşmasının mevcudiyeti ve geçerliliği hakkında karar vermekle
yetkilendirilmiştir. Bu görüş uyarınca tahkime elverişlilik itirazı önüne
gelen hâkimin iki şekilde karar vermesi mümkündür. Bunlardan ilki
hâkimin
kompetenz-kompetenz
ilkesini göz önünde bulundurarak tah-
kim anlaşmasının tahkime elverişli olup olmadığı hususunda kararın
hakemlerce verileceğine ilişkin bir karar vermesidir. İkinci olasılık ise
NewYork Sözleşmesi m. 2/3 gereğince tahkim anlaşmasının tatbikinin
imkânsız olup olmadığına ilişkin değerlendirme yapıp kararını açıkla-
maktır
3
. Yargıtay 2007 tarihli bir kararına göre de itirazı değerlendirme
yetkisinin hakemlere bırakıldığına karar vermiştir
4
.
Tahkim ve mahkeme süreçlerinden yalnız birisinin Türkiye’de ol-
ması durumunda ise, hakemler itirazı MTK’ya göre değerlendirecek-
lerdir. Şayet tahkim MTK kapsamı dışındaysa o durumda konu New
York Sözleşmesinin II. ve Cenevre sözleşmesinin VI. maddeleri kapsa-
mında değerlendirilecektir.
İtirazın Yapılacağı Zaman
MTK’nın 7/H maddesince hakem veya hakem kurulunun yetkisizli-
ğine ilişkin itirazın en geç ilk cevap dilekçesinde yapılacağı düzenlenir.
TAHKİM
171
3
Mustafa ERKAN
, Milletlerarası Tahkimde Yetki Sorunları, Ankara 2013, s. 74.
4
Yargıtay 15. HD, 2007/2145 E., 2007/4389 K., 27.0.2007.