e-kiap2013

TİCARET HUKUKU

Ticari İşletme Rehni Kapsamında İşletmeye ait Olan

Gemilerin Rehni

Av. Süleyman Sevinç

Giriş

Ticari işletme rehni ticaret hayatında önemli bir yere sahiptir. Bir tes-

limsiz rehin şekli olarak uygulamada yer alan ticari işletme rehni

, Türk

hukukunda 1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu (“TİRK”) ile düzen-

lenir. Bu makalede, ticari işletme rehni kavramından yola çıkılarak, ticari

işletme kapsamında işletmeye ait olan gemilerin rehni incelenecektir.

Ticari İşletme Rehni Kavramı

Ticari işletme rehni sözleşmesi TİRK m. 2’de belirtilmiştir. İlgili

maddeye göre; “

Ticari işletme rehni sözleşmesi, tüzel kişiliği haiz ve ser-

maye şirketi olarak kurulmuş kredi müesseseleri, kredili satış yapan ger-

çek ve tüzel kişiliği haiz müesseseler ve kooperatifler ile ticari işletmenin

maliki bulunan gerçek ve tüzel kişiler arasında yapılır.

” Bu sözleşmenin

kapsamı da TİRK m. 3’te sayıldığı üzere, ticaret unvanı ve işletme adı,

rehnin tescili anında mevcut ve işletmenin faaliyetine tahsis edilmiş olan

makina, araç, alet ve motorlu nakil araçları ve ihtira beratları, markalar,

modeller, resimler ve lisanslar gibi sınai haklardır.

Anılan unsurlardan bazıları, ticari işletme rehni kapsamında dahil

edilmek zorundadır; bu kurala uyulmaması ticari işletme rehninin geçer-

sizliğine neden olur. Bu kapsamda, ticari işletmenin ticaret unvanı, işlet-

me adı ve menkul işletme tesisatını sözleşme kapsamı dışında bırakıla-

mazlar. İhtira beratları, markalar, modeller, resimler ve lisanslar gibi sınai

haklar ise istenildiği takdirde ticari işletme rehni dışında bırakılabilir.

Anıldığı şekilde bir durumun olmaması halinde menkul işletme tesi-

satının tamamının rehin kapsamında olması gereklidir ve TİRK m. 4 uya-

Ekim 2013 tarihli Makale

Ticari işletme rehni kapsamında rehnedilen malvarlığı unsurlarının rehin alana teslim edilme-

si gerekmez ve rehin veren, bu unsurları rehin kurulduktan sonra da kullanmaya devam ede-

bilir.