e-kiap2013

HUKUK POSTASI 2013

172

yapılabilmesi için, tahkim şartının ileri sürülen geçersizlik iddiasından

etkilenmemesi gerekir. Bu doğrultuda, tahkim anlaşmasının temel söz-

leşmeden bağımsız olduğu doktrini ileri sürülmüş ve bu doktrin ulusla-

rarası ticari tahkim uygulamasında kabul görmüştür. Dolayısıyla, tahkim

anlaşmasının temel sözleşmeden bağımsızlığı ilkesi, geçerliliği tartışma

konusu olan bir sözleşmeye ilişkin tahkim yargılamasının yapılabilmesini

sağlayan bir ilke olarak kabul edilmiştir.

Bu ilke uyarınca, tahkim anlaşmasını etkileyen geçersizlik sebeple-

rinden temel sözleşme, ve temel sözleşmeyi etkileyen geçersizlik sebep-

lerden tahkim anlaşması etkilenmeyecektir. Şöyle ki, temel sözleşmenin

geçerliliği için aranan şartlar ile tahkim anlaşmasının geçerliliği için ara-

nan şartlar aynı olmayabilir. Örneğin, Türk hukukunda, bir hisse devir

sözleşmesinin temsilci aracılığıyla imzalanması için aranan özel bir şart

yok iken tahkim anlaşmasının imzalanması için temsilciye özel yetki ve-

rilmesi şarttır. Böyle bir durumda, tahkim için özel yetkisi bulunmayan

temsilcinin imzaladığı hisse devir sözleşmesinin diğer hükümleri geçerli

olacak, ancak özel yetki koşulu sağlanmadığından tahkim anlaşması ge-

çerli olmayacaktır

Böylece, esas sözleşme herhangi bir nedenle geçersiz olsa dahi tah-

kim yargılaması devam edecek; veya tahkim sözleşmesinin geçersiz ol-

ması durumunda ise esas sözleşme geçerli kalmaya devam edecek ancak

sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlık devlet yargısı aracılığıyla çözüm-

lenecektir.

Gerçekten de, tahkim anlaşması ile temel sözleşme, aynı metin içinde

düzenlense de, iki farklı sözleşmedir. Temel sözleşme taraflar arasında

belli bir borç ilişkisi kurarken, tahkim anlaşması, esas sözleşmede öngö-

rülen edimlerden bağımsız bir şekilde, taraflar arasındaki mevcut veya

muhtemel bir uyuşmazlığın çözümüne yöneliktir.

Bağımsızlık ilkesi, bu nedenlerle, birbirinden farklı nitelikte bulu-

nan ve farklı amaçlara yönelen esas sözleşme ile tahkim anlaşmasının

birbirinden etkilenmesini engellemek ve esas sözleşmeyi veya tahkim

anlaşmasını geçersiz kılan hallerden birinin mevcut olduğu durumlarda

diğerinin geçerliliğini korumak amacıyla ortaya çıkmıştır.

Ancak bu durumun her somut olay için ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir.