e-kiap2013

TAHKİM

175

Tahkim anlaşmasının üçüncü kişilere teşmili, tahkim anlaşmasının

tarafı olmayan üçüncü kişilerin de davacı veya davalı sıfatına sahip ol-

mak suretiyle etkilenmeleri durumuna verilen addır. Grup şirketler bakı-

mından ise, bir sözleşmeye konan tahkim şartının, şartın yer aldığı söz-

leşmeye taraf olmasalar bile sözleşmenin ifasına ve sözleşmeden doğan

uyuşmazlıklara doğrudan karışan taraflara, konumları nedeniyle tahkim

şartının kapsamının farkında olduklarının ortaya konması koşuluyla uy-

gulanması şeklinde ifade edilebilir

Teşmilin Tanıma ve Tenfiz Prosedürü Bakımından Önemi

Tahkim anlaşmasının teşmili konusunun tanıma ve tenfiz bakımın-

dan önemi ise, taraflar arasında geçerli bir tahkim anlaşmasının varlığının

tenfiz şartları arasında yer almasından kaynaklanmaktadır. Gerçekten de,

gerek 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında

Kanun’da ve gerekse Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi

Hakkında 10 Haziran 1958 tarihli New York Sözleşmesi uyarınca yürütü-

len tanıma ve tenfiz davalarında, geçerli bir tahkim anlaşmasının varlığı

incelenmektedir. Bu noktada, tahkim anlaşmasının teşmili, tanıma ve ten-

fiz bakımından büyük öneme sahiptir.

Türk Hukukundaki Durum

Bilindiği gibi şirketler grubuna dâhil tüm şirketler, hukuksal açıdan

gruba dâhil diğer şirketlerden ayrı ve bağımsız bir tüzel kişiliğe sahiptir.

Ancak bazı durumlarda, grup dâhilindeki ilişkilerden dolayı, anlaşmaları

imzalayan şirket ile ifa eden şirketin farklı olması söz konusu olabilmek-

tedir.

Türk uygulamasındaki mevcut durum dikkate alındığında, grup şir-

ketler uygulamasına sıkça rastlandığı görülmektedir. Bu duruma paralel

olarak şirketler topluluğuna ilişkin düzenlemeler, 6102 sayılı Türk Ti-

caret Kanunu (“TTK”) kapsamına alınmıştır. TTK kapsamındaki yeni

düzenleme bir yana, tahkim anlaşmasının grup şirketlere teşmili bakı-

mından, kanuni düzenlemeler ve mahkeme içtihatları çerçevesinde, tah-

Emre ESEN

, Uluslararası Ticari Tahkimde Tahkim Anlaşmasının Üçüncü Kişilere Teşmili,

İstanbul 2008, s. 100.