184 / 449
TAHKİM
169
bir ülke olmakla birlikte tahkim usulüne MTK’nın uygulanmasını kabul
ettikleri uyuşmazlıklar) başka bir ülke mahkemeleri nezdinde ileri sürüle-
cek bir tahkim itirazı, Türk hukuku uyarınca çözümlenecektir
5
.
İptal Davası Sırasında Tahkim Anlaşmasının Geçersizliğinin İleri
Sürülmesi
Tahkim anlaşmasının geçersizliği pek çok ulusal ve uluslararası hukuk
metninde bir iptal sebebi olarak düzenlenmiştir. Uluslararası Ticari Tahkim
Hakkında UNCITRAL Model Kanunu m. 34(2)(a)(i) uyarınca hakem ka-
rarının iptali aşamasında tahkim anlaşmasının esasına uygulanacak hukuk,
taraflarca seçilen hukuka, böyle bir hukuk seçimi yapılmadıysa iptal davası
açılan mahkemenin kendi hukukuna göre değerlendirilecektir. İptalin Türk
mahkemelerinde talep edilmesi durumunda da hakim, MTK m. 4/3 uya-
rınca, tahkim anlaşmasının esastan geçerliliğini taraflarca seçilen hukuka,
böyle bir hukuk seçimi yoksa Türk hukukuna göre değerlendirecektir.
Tanıma/Tenfiz Mahkemesi Önünde Tahkim Anlaşmasının
Geçersizliğinin İleri Sürülmesi
Hakem kararlarının tanınması ve tenfizi, Türkiye’de olduğu gibi pek
çok ülkede 1958 tarihli Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İc-
rası Hakkındaki New York Sözleşmesi (“New York Sözleşmesi”) uya-
rınca gerçekleştirilmektedir. New York Sözleşmesi m. V(1)(a), tahkim
anlaşmasının taraflarca tabi kılındığı kanuna veya bu yönde bir açıklık
mevcut değil ise hakem kararının verildiği yer hukukuna göre hükümsüz
bulunması halinde tenfiz talebinin reddedileceğini ifade eder. Bu madde
hükmüne göre, tahkim anlaşmasının esasına uygulanacak hukuk hakem
kararının verildiği yer hukuku olarak kabul edilmektedir.
Hakem kararının, tahkim anlaşmasının esastan geçersizliği nedeniyle
tenfizinin reddedilmesi için New York Sözleşmesi’nde yer alan bağlama
kuralları, MÖHUK m. 62 (e)’ye de aynen alınmıştır; bu kapsamda,
“tah-
kim sözleşmesi veya şartı taraflarca tâbi kılındığı kanuna, bu konuda bir
anlaşma yoksa hakem hükmünün verildiği ülke hukukuna göre hükümsüz
ise”
tenfiz talebi tahkim anlaşmasının geçersizliği nedeniyle reddedilir.
5
Bu durumda Türk hukukunun uygulanmasının lex fori’ye aykırı olmaması da aranabilir.