Hukuk Postası 2012

İş Sözleşmesinin Sona Erdirilmesinde Geçerli Sebep

Hukukumuzda belirsiz süreli sözleşmelerin işveren tarafından,

karşılıklı anlaşma olmadan sona erdirilmesi, fesih için haklı veya ge-

çerli bir nedenin varlığına bağlıdır. Bununla beraber, işçi tarafından iş

sözleşmesi, geçerli bir nedene dayanmadan, fakat usulüne uygun ol-

mak kaydıyla süreli olarak da feshedilebilir. Fesih için haklı bir nede-

nin bulunması durumunda sözleşme derhal feshedilebilirken, geçerli

bir nedenin varlığı halinde sözleşme ancak fesih anına kadar belirli bir

sürenin tanınması yoluyla gerçekleşir ki bu feshe süreli fesih de denir.

Bu bağlamda, haklı bir nedene dayanarak gerçekleştirilen fesih haklı

nedenle derhal fesih olarak, geçerli bir nedene dayanarak gerçekleşti-

rilen fesih ise süreli fesih olarak adlandırılmaktadır. Şöyle ki, geçerli

bir sebebin varlığında sözleşmeyi fesheden taraf, feshi diğer tarafa bel-

li bir süre öncesinden bildirmek durumundadır.

Geçerli sebebe dayanarak işveren tarafından gerçekleştirilecek fes-

hin hukuki düzenlemesinde etkili olan kavram, 4773 sayılı Kanun ile

hukukumuza giren ve 4857 sayılı İş Kanunu’nda da etkisini gösteren iş

güvencesi kavramıdır. İş güvencesinin amacı esas olarak, işverenin be-

lirsiz süreli iş sözleşmelerinde mevcut olan süreli fesih hakkını sınırla-

maktır. İş güvencesinin yansıması olarak işveren, süreli fesih hakkını

kullanırken kanunda öngörülen usule uymak ve geçerli bir sebebe da-

yanmak zorundadır.

Geçerli sebebin ne olduğu ise kanunda açıklanmamıştır. Bununla

beraber, geçerli sebeplerin işçinin davranışlarından veya yeterliliğin-

den ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanaca-

ğı İK m. 18’de ifade edilmektedir. Bu durumda hangi hallerin geçerli

sebep oluşturacağı her somut olayda ayrı ayrı incelenmelidir.

İlgili maddede geçerli sebebin ne olduğu tanımlanmasa dahi bu ne-

denlerin, İK m. 25’te belirtilenler kadar ağır olmamakla birlikte, işin ve

işyerinin normal işleyişini olumsuz etkileyen haller olacağı belirtil-

mektedir.

Fesih İçin Geçerli Sebeplerden Biri Olarak İşçinin Performans

Düşüklüğü

Geçerli sebep hallerinden işçinin yetersizliği halleri, mesleki ve fi-

ziksel yetersizlik halleri olarak gruplanabilir. Örneğin, sık sık hastalan-

310

HUKUK POSTASI 2012