294 / 476
telik), iktisadi (örn. hedef şirketin geçmiş yıllar finansal tabloları) ve-
ya hukuki ilişki (örn. hedef şirketin faaliyet sahası için aranan izinleri-
nin bulunması) olabilir. Söz konusu beyanlar malın bir özelliğinin bu-
lunduğu (olumlu vaat) şeklinde olabileceği gibi bazı vasıfların bulun-
madığı (olumsuz vaat) şeklinde de olabilir. Hatta satıcı açıkça herhan-
gi bir vasfı vaat etmese dahi, taraf olduğu sözleşmede belli vasıfların
varlığı açıkça arandıysa, satıcı bu sözleşmeye herhangi bir beyanda bu-
lunmaksızın taraf olduysa bu vasıfları da zımnen tekeffül etmiş sayılır.
Lüzumlu Vasıflardan Dolayı Tekeffül
Satıcı, satılanın belli vasıfları haiz olduğunu veya eksiklik bulun-
madığını açıkça vaat etmese dahi, satılan şeyin satımından beklenen
amaca yönelik vasıfları taşıması gerekir. Bu husus, ticari doğruluğun
gereğidir. Satıcı lüzumlu vasıflardaki eksiklikleri bilmese veya bu va-
sıfları zikir ve vaat etmemiş olsa dahi bundan dolayı sorumlu olur. Lü-
zumlu vasıftan dolayı tekeffül borcunun doğması için bazı şartların
gerçekleşmesi aranır:
Satılanın tahsis ve kullanma amacı bakımından değerini veya elve-
rişliliğini kaldıran veya azaltan bir eksiklik bulunmalıdır.
Satılanın tahsis ve kullanım amacı, tarafların üzerinde açıkça veya
zımnen uyuşmuş olduğu amaca göre belirlenir. Taraflar arasında bir
uyuşma yoksa, satılanın tahsis ve kullanım amacı satım yerindeki ha-
kim uygulama, durumun özellikleri, sözleşmenin şartları ve benzeri
unsura göre belirlenir. Bu vasıfların bulunmasındaki eksiklik, yukarıda
vasıfları incelerken anlatıldığı üzere, maddi ayıp, ekonomik ayıp veya
hukuki ayıp şeklinde olabilir.
Vasfın eksikliği, satılanın değeri veya elverişliliğini önemli ölçüde
azaltmalı veya tamamen ortadan kaldıracak nitelikte olmalıdır.
Önemli ayıp, bilinmesi halinde akdin yapılmaması sonucunu do-
ğuracak veya fiyatı etkileyecek nitelikte bir ayıbı ifade eder. Satıcı
önemsiz ayıplardan, ayrıca bu eksikliklerin bulunmadığını veya vasıf-
ların bulunduğunu tekeffül etmedikçe sorumlu tutulamaz. Ne var ki,
satıcının varlığını tekeffül ettiği vasfın bulunmaması halinde satıcının
bunun malın değerini önemli ölçüde azaltmadığı iddiasına dayanması
mümkün olmayacaktır ve satıcı önemsiz olan bu ayıptan da sorumlu
olacaktır.
280
HUKUK POSTASI 2012