297 / 476
incelenen ayıba karşı tekeffül borcu bulunmaktadır. Uygulamada, bir
işletmenin devralınmasından önce, alım satım sözleşmesi ile tanımla-
nan niteliklere sahip bir işletmenin devralınması amacına hizmet et-
mek üzere işletme hakkında incelemeler (
due diligence
) yapılır.
Due Diligence Türleri
Satım konusu ile ilgili yapılan inceleme hukuki, operasyonel, stra-
tejik ve finansal konulara ilişkin olabilir. Finansal
due diligence
, hedef
işletmenin ekonomik ve finansal konumuna ilişkin detaylı bir incele-
meyi içerir. Stratejik
due diligence
, hedefin faaliyet gösterdiği piyasa-
nın özellikleri ve eğilimlerinin irdelendiği bir incelemedir. Operasyo-
nel
due diligence
ise hedefin yönetim, bilgi ve ürün teknolojileri bakı-
mından incelenmesidir.
Hukuki incelemede ise satın alınacak hedefin hukuki yapısı (kuru-
luşu, organları, izinleri, çalışanları, kredi sözleşmeleri, distribütörlük,
lisans ve benzeri önemli sözleşmeler, hukuki ihtilaflar, malvarlığı, fik-
ri sınai hakları ve benzeri unsurlar) irdelenir.
Due diligence, alıcı açısından, risk ve sorumlulukların, satıcının
beyan ve taahhütlerinin kapsamını belirlemesi ve hedef işletmenin de-
ğerlemesinin yapılabilmesi; satıcı açısından ise devre potansiyel engel-
lerin ortadan kaldırılmasına imkân tanınması açısından önem taşımak-
tadır.
Due diligence, alıcı veya satıcı tarafından yapılabilir. Alıcı incele-
mesinin yapılması için satıcı, alıcıya hedef ile ilgili gerekli tüm belge-
leri sanal ortamda veya fiziki olarak sunar. Alıcı, bu sunulan belgeleri
inceleyerek hedef ile ilgili muayeneyi gerçekleştirme imkânına sahip
olur.
Bu incelemenin satıcı tarafından yapması da mümkündür (
ven-
dor’s due diligence
). Bu şekilde yapılacak incelemede satıcı, alıcıya
bağımsız ve uzman kişilerce yapılan incelemesinin sonucunu sunar.
Satıcı sunulan bilgilerin doğru ve eksiksiz olduğunu vaat edebilir. Bu
seçenekte satıcı, müzakere safhasında olası risklere karşı önceden ön-
lem alabilme fırsatını elde ettiği için avantajlı konumdadır.
BORÇLAR HUKUKU
283