Hukuk Postası 2012

nin son beş yıllık faaliyeti sonucu elde ettiği net karın ortalamasını al-

maktır. Eğer sözleşme beş yıldan az devam etmişse, bu takdirde tüm

faaliyet döneminin ortalaması dikkate alınmalıdır.

TTK özel olarak acentenin (incelediğimiz durumda, münhasır dist-

ribütör) sözleşmeyi feshetmesi veya üretici şirketin haklı bir sebebe da-

yanarak sözleşmeyi feshetmesi halinde, acentenin denkleştirme iste-

minde bulunmaya hak kazanamayacağını belirtir. Denkleştirme iste-

minden önceden feragat TTK uyarınca kabul edilmemektedir ve tazmi-

nat talebinin sözleşmenin sona ermesinden itibaren bir yıl içinde ileri

sürülmesi gerekmektedir.

Denkleştirme tazminatının koşullarının oluştuğunu kanıtlama yü-

kü distribütördedir. Distribütör yeterli delil getiremediği takdirde

denkleştirme tazminatı talep etme hakkını kaybeder.

Denkleştirme tazminatının dışında distribütörün, TTK’nın 121.

Maddesinin hükümlerine dayanarak, distribütörlük sözleşmesinin hak-

lı bir sebep olmadan veya üç aylık ihbar süresine uymaksızın feshi so-

nucu meydana gelen fiili zararı tazmin edilmelidir.

Türk Rekabet Hukuku Uyarınca Distribütörlük

4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“Rekabet

Kanunu”) 4. Maddesi teşebbüsler arası kısıtlayıcı anlaşmaların, teşeb-

büs birliklerinin bu tür kararlarının ve uyumlu eylemlerin esaslarını

saptamaktadır. İlgili madde “Belirli bir mal veya hizmet piyasasında

doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtla-

ma amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nite-

likte olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve teşebbüs

birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır” de-

mektedir.

Rekabet Kanunu’nun 4. Maddesi hem yatay hem dikey anlaşmala-

ra uygulanır. Dikey anlaşmalar üretim zincirinin farklı seviyelerinde

faaliyet gösteren teşebbüsler arasındaki tarafların ürünlerinin veya hiz-

metlerinin alım, satım ve yeniden satımıyla ilgili anlaşmalar olarak ta-

nımlanır. Bu sebeple Türk rekabet hukuku tahtında distribütörlük söz-

leşmeleri dikey anlaşma olarak nitelendirilir ve Madde 4’te bulunan

yasak, distribütörlük sözleşmelerine sözleşme amacı veya sonucu ola-

rak rekabetin kısıtlanması öngördüğü ölçüde uygulanabilir.

BORÇLAR HUKUKU

277