Hukuk Postası 2012

Yargıtay, sözleşmelerin feshinde royalti ücretinin iadesi veya müş-

teri tazminatı bakımından sessiz kalmakta ise de, doktrin, sözleşmenin

franchise veren tarafından haksız feshi halinde, somut olayın özellikle-

rine göre, peşin ödenen royalti ücretinin tazmininin ve müşteri tazmi-

natının talep edebileceği yönündedir

. Müşteri tazminatı bu kapsamda,

franchise alan tarafından, franchise verenin sistemine sağlanmış olan

müşteri portföyüne ilişkin bir iyiniyet tazminatı niteliğindedir.

Uygulanacak Kanunlar

Yukarıda da belirtildiği üzere, Türk hukukunda doğrudan franchi-

se sözleşmelerini düzenleyen bir kanun bulunmamaktadır. Bir sui ge-

neris sözleşme olarak, franchise sözleşmesi, sözleşme hukukunun ge-

nel kaide ve kurallarına bağlıdır ve sözleşme hukuku çerçevesinde,

franchise sözleşmeleri ile benzerlikler taşıyan belirli sözleşme tipleri-

ne uygulanan kurallar franchise sözleşmelerine de uygulanır. Doktrin-

de, franchise, distribütörlük ve acentelik ilişkileri arasında aşağıda be-

lirtilen benzerlikler sebebiyle, TTK’nın acentelik ilişkilerine ilişkin be-

lirli kurallarının hem franchise sözleşmelerine hem de distribütörlük

sözleşmelerine uygulanması gerektiği belirtilmektedir.

e) taraflar arasında devam eden ilişki,

f) tanımlanmış belirli bir alanda ürün satımına ilişkin (münhasır

veya değil) hak tanınması,

g) söz konusu alanda ticari çıkarların korunması ve pazar ağının

genişletilmesi ile ilgili yükümlülükler.

Benzerliklere rağmen, franchise sözleşmesi, know-how, işletme

sistemi ve markaların kullanım hakkı gibi özellikleri sebebiyle acente-

lik sözleşmesinden kolaylıkla ayırdedilir.

Yukarıdakilere ek olarak, bir franchise sözleşmesi, özellikle reka-

bet ve fikri mülkiyet kanunları başta olmak üzere başka kanun ve ku-

rallara da tabi olabilir.

Daha önce de belirttiğimiz gibi, franchise sözleşmelerinin en

önemli özelliklerinden biri fikri mülkiyet haklarının kullanımı ve

BORÇLAR HUKUKU

269

GÜRZUMAR

, s. 176 vd.