280 / 476
Türk Hukukunda Franchise Sözleşmeleri
*
Av. Berna Aşık Zibel
Tanımı
Franchise sözleşmeleri, Türk hukukunda, kanun ile açıkça tanım-
lanmamış bir “sui generis” sözleşme olarak, bir çok tanımlanmış söz-
leşmenin özelliklerini barındırır (ör: alım satım sözleşmeleri, acentelik
sözleşmeleri, hizmet sözleşmeleri, vekalet sözleşmeleri) ve Türk franc-
hise sözleşmeleri bakımından Borçlar Kanunu (“BK) ve Türk Ticaret
Kanunu (“TTK”) kapsamında bu sözleşmelere özgü hükümler yorum
yolu ile uygulama alanı bulur. Bunların yanı sıra, franchise sözleşme-
leri sözleşmelere uygulanan genel kurallar uyarınca değerlendirilir.
Franchise sözleşmeleri doktrinde
1
ve Yargıtay kararlarında
2
aşağı-
daki şekilde tanımlanmaktadır:
“
Franchising, bir ürün veya hizmetin imtiyaz hakkına sahip ta-
rafın belirli bir süre şart ve sınırlamalar dâhilinde işin yöne-
tim ve organizasyonuna ilişkin bilgi ve destek sağlamak sure-
tiyle imtiyaz hakkına konu ticari işleri yürütmek üzere ikinci
tarafa verdiği imtiyazdan doğan uzun dönemli ve sürekli bir iş
ilişkileri bütünü olup, birbirinden bağımsız iki taraf arasında
meydana gelen sözleşmesel ilişkidir. Franchise veren ürüne,
hizmete veya bilgi birikimine ve bunlara ait denenmiş kalitesi
kanıtlanmış ve başarılı bir markaya, isme sahip ve bunların
satış, dağıtım veya işletme hakkını belirli bir bedel karşılığı
veren taraftır. Franchise veren isim, marka ve diğer ayırt edi-
ci özelliklerinin sahibi olmalı veya yasal olarak kullanım hak-
kına sahip bulunmalıdır. Ayrıca tescilli tüm ticari marka, logo,
sembol, ve isimler ile ilgili tüm bilgileri franchise alana ver-
mesi gereklidir.
”
266
HUKUK POSTASI 2012
*
Mayıs 2012 tarihli Makale
1
GÜRZUMAR, Osman Berat
; Franchise Sözleşmeleri, Beta Yayımları, Istanbul – 1995;
s. 8-10.
2
Yargıtay, 19 . Hukuk Dairesi; 25.06.2001, 2001/819E. - 2001/4917K.