Hukuk Postası 2012

Garanti mi, Kefalet mi?

Türk hukukunda taraf iradelerinin yorumlanmasını en çok gerekti-

ren durumlardan biri, taraflar arasındaki teminat ilişkisinin bir kefalet

sözleşmesi mi, yoksa garanti sözleşmesi mi olduğu yönündeki tartış-

malardır. Bu husus doktrinde ve yargı kararlarında uzun süre tartışıl-

mıştır

Kefalet sözleşmeleri ile bağımsız garanti sözleşmeleri, teminat

fonksiyonları açısından benzer; fakat kuruluşuna ilişkin şartlar, özel-

likleri ve hükümleri açısından bir o kadar farklıdır. Bu nedenle, taraf-

lar arasındaki teminat ilişkisinin bir kefalet sözleşmesi veya garanti

sözleşmesi olarak tespiti büyük önem taşır. Bu iki sözleşme arasındaki

farklar bu çalışmanın konusu olmamakla birlikte bu farklara özet ola-

rak değinmekte fayda vardır

Örneğin, kefalet sözleşmesinden doğan borç ile esas sözleşmeden

doğan borç arasında fer’ilik ilişkisinin bulunması nedeniyle esas söz-

leşmenin hükümsüz olduğu durumlarda kefalet sözleşmesinden doğan

borç da ortadan kalkar. Halbuki, esas sözleşmeden bağımsız bir garan-

ti sözleşmesinin varlığı halinde asıl borcun hükümsüz olduğu durum-

larda dahi garanti alacaklısı garanti verene başvurabilir.

Bu iki ayrı sözleşme türü arasındaki bir diğer fark ise teminat ve-

renin asıl borçluya ait defileri ileri sürmesine ilişkindir. Şöyle ki, kefa-

let sözleşmesinde kefil asıl borçluya ilişkin def’i ve itirazları alacaklı-

ya karşı ileri sürebiliyor iken, garanti veren asıl borçluya ilişkin def’i

ve itirazları alacaklıya karşı ileri süremez.

248

HUKUK POSTASI 2012

açık ifadeler kullanmış olsalar dahi iradelerin o yönde olmadığına ancak yorum sonucunda

ulaşılabilir ve taraf iradelerinin yeterince açık olduğundan bahisle yoruma başvurmamak, taraf-

ların arzu etmediği sonuçlara yol açabilir. Bu sebeple taraf iradeleri her ne kadar açık olsa da

iradelerin yöneldikleri sonucun tespit edilmesi önemlidir.

Barlas, Nami

, Kefalet Hukukuna İlişkin Bazı Sorunlar/ Yargıtay Uygulaması, Ticaret Hukuku

veYargıtay Kararları Sempozyumu, 2005, XXI, S. 56 vd.;

Develioğlu, Hüseyin Murat

: Kefalet

Sözleşmesini Düzenleyen Hükümler Işığında Bağımsız Garanti Sözleşmeleri, İstanbul, 2009;

Kocaman, Arif, B.

, Banka Teminat Mektuplarının Hukuki Niteliği Üzerine, Batider 1990, s. 49

- 64; Özen, Burak, Kefalet Sözleşmesi, İstanbul 2012.

Kefalet ve garanti sözleşmeleri arasındaki farklar ve TBK ile getirilen düzenlemeler hakkında

bkz.

Aşık Zibel, Berna

, Erdem-Erdem Hukuk Postası, Eylül 2011,

-er-

dem.com/newsletter.php?katid=12110&id=14819&main_kat=14814&yil=2011.