65 / 440
TİCARET HUKUKU
51
sımlarının, iştiraklerin devralınması ve işçilerin şirkete katılmaları haklı
sebep olarak kabul edilir. Yine aynı madde uyarınca, YK, rüçhan hakkı-
nın sınırlandırılmasının veya kaldırılmasının gerekçelerini, yeni payların
primli ve primsiz çıkarılmasının sebeplerini ve primin nasıl hesaplandı-
ğını bir rapor ile açıklar. Bu rapor da tescil ve ilan edilir. Görüldüğü gibi,
YK tarafından hazırlanacak rapor ile pay sahiplerine ilgili konu hakkında
bilgi verilmesi amaçlanır. YK, yeni pay alma hakkının esaslarını bir karar
ile belirler ve bu kararda pay sahiplerine söz konusu hakkın kullanılması
için en az on beş günlük süre verir. Bu süre, hakkın kullanılabilmesi için
elverişli bir süre olmalıdır.
İç Kaynaklardan Sermaye Artırımı
Yeni TTK, TTK döneminde kanun kapsamında yer almayan ve vergi
mevzuatı çerçevesinde düzenlenmiş olan iç kaynaklardan sermaye artı-
rımı konusunu da düzenler. Yeni TTK m. 462/1 uyarınca, esas sözleşme
veya GK kararıyla ayrılmış ve belirli bir amaca özgülenmemiş yedek ak-
çeler ile kanuni yedek akçelerin serbestçe kullanılabilen kısımları ve
mevzuatın bilançoya konulmasına ve sermayeye eklenmesine izin ver-
diği fonlar (örneğin yeniden değerleme değer artış fonu) sermayeye dö-
nüştürülerek sermaye iç kaynaklardan artırılabilir. Bu maddede sayılan
sermayeye dönüştürülebilecek değerler, sınırlı olarak sayılmamış olup,
maddede yer almayan değerler de iç kaynaklardan sermaye artırımına
konu olabilir. İç kaynaklardan yapılan sermaye artırımı, işlem denetçisi
tarafından denetlenir.
Yeni TTK m. 462/3, bilançoda sermayeye eklenmesine mevzuatın
izin verdiği fonların bulunması hâlinde, bunların sermayeye dönüştü-
rülmeden, sermaye taahhüt edilmesi yoluyla sermaye artırılamayacağını
emreder. Böylece, sermaye artırımının pay sahiplerine zarar verme ama-
cı ile kullanılması engellenir. Ayrıca, sermaye artırımının tescili ile pay
sahiplerinin bedelsiz payları kendiliğinden elde edecekleri düzenlenerek,
iktisabın kanun uyarınca (
ipso iure)
gerçekleştiği açığa kavuşturuldu.
Şarta Bağlı Sermaye Artırımı
Yeni TTK’nın getirdiği önemli yeniliklerden bir diğeri de, TTK dö-
neminde düzenlenmemiş olan şarta bağlı sermaye artırımı (“ŞBSA”) sis-