süreli sözleşmelerin sona erdirilmesindeki asgari ihbar sürelerini ihba-
rın verilme zamanına göre düzenler. Buna göre; sözleşmenin ilk yılı
süresince ihbar süresi bir ay, ikinci yılda iki ay ve üçüncü ve devamın-
daki yıllarda üç aydır. Taraflar daha kısa ihbar süreleri kararlaştıramaz-
lar.
Üye ülkelerin ulusal düzenlemelerinde dördüncü yıl için dört ay,
beşinci yıl için beş ay, altıncı ve devamındaki yıllar için altı ay olmak
üzere daha uzun ihbar süreleri öngörülebilir. Ayrıca üye ülkeler taraf-
ların bunlardan daha kısa ihbar süreleri kararlaştıramayacağını düzen-
leyebilirler. Türk hukukunda ise ihbar süresi üç ay olarak belirlenir.
Taraflar yukarıda belirtilenlerden daha uzun ihbar süreleri karar-
laştırmakta serbest olduğundan, buna ilişkin bir hüküm ikale sözleşme-
lerinin önemli unsurlarından biridir. Sözleşmede daha uzun ihbar süre-
lerine yer verilmesi halinde, müvekkil tarafından uyulması gereken sü-
renin acente tarafından uyulması gereken süreden daha kısa olamaya-
cağı ve buna dair feragatin geçersiz olacağı göz önünde bulundurulma-
lıdır.
Denkleştirme İstemi veya Zararın Tazmini
Yönerge, üye ülkelere acenteye denkleştirme istemi veya zararın
tazminini talep etme hakkı tanınması arasında seçim hakkı sağlar. Bu-
na göre, üye ülkeler mevzuatlarında denkleştirme istemi veya zararın
tazmini hükümlerine yer vermelidirler. Acentelik sözleşmesinin sona
erdirilmesinden önce taraflar acentenin zararına olacak şekilde denk-
leştirme veya tazminat hükümlerinden vazgeçemezler. Acentenin söz-
leşmenin sona erdirilmesinden itibaren bir yıl içinde denkleştirme ve-
ya tazminat istemi hakkını ileri sürmesi gerekir; aksi halde acente bu
haklarını kaybeder.
Acenteye (i) sözleşme acentenin kusuru sebebiyle müvekkil tara-
fından feshedilmişse; (ii) müvekkilin feshi haklı gösterecek bir eylemi
olmadan veya acentenin yaşı, maluliyeti ya da hastalığı gibi sonucun-
da faaliyetlerini devam ettirmesi acenteden makul şekilde bekleneme-
yecek sebepler dışındaki sebeplerle sözleşme acente tarafından feshe-
dilmişse; veya (iii) acente sözleşme tahtındaki hak ve yükümlülükleri-
ni başka bir kişiye devretmişse, denkleştirme istemi veya zararın taz-
mini hükümleri uyarınca bir ödeme yapılmaz.
56
HUKUK POSTASI 2015