HUKUK_POSTASI

Acentelik ve Tek Satıcılıkta İkale Sözleşmeleri

Prof. Dr. H. Ercüment Erdem

Giriş

Taraflar arasındaki sözleşmesel ilişkiyi sona erdirmenin yolların-

dan biri de ikale sözleşmeleridir. Taraflardan birinin tek taraflı fesih

beyanı ile sözleşme ilişkisini sona erdirmesinden farklı olarak, ikale

sözleşmeleri tarafların müşterek iradeleriyle sözleşmesel ilişkiyi sona

erdirir, tarafların sözleşmesel hak ve borçlarının yerine getirildiğinin

tespit edilmesini sağlar ve aynı zamanda taraflar arasındaki sözleşme

sonrası ilişkiyi düzenler.

Taraflar ikale koşullarını, ikalenin yürürlük tarihini ve ikale sözleş-

mesinin unsurlarını belirlemekte uygulanacak hukukun izin verdiği öl-

çüde serbesttirler. İkale sözleşmesinin içeriği, sona erdirilecek asıl söz-

leşmenin özellikleri ve tarafların niyeti dikkate alınarak belirlenmeli-

dir. Tarafların tercihine göre ikalenin yürürlüğü sözleşmenin imza tari-

hi veya imzadan sonra belirli bir tarih ya da bir olayın tarihi olarak be-

lirlenebileceği gibi, ikalenin geçmişe etkili olarak yürürlüğe gireceği

de kararlaştırılabilir.

Her iki taraf da asıl sözleşme tahtındaki yükümlülüklerini yerine

getirdiyse ve diğer tarafın ifalarını yeterli buluyorsa, ikale sözleşme-

sinde tarafların sona erdirilecek sözleşme tahtındaki görev ve yüküm-

lülüklerinden ibrasına ilişkin bir hüküm öngörülebilir. İbra hükmü uy-

gulanacak hukukun kurallarına aykırı olamaz. Uygulanacak hukuk ve

uyuşmazlık çözüm merciinin, sona erdirilecek asıl sözleşmede düzen-

lenenden farklı şekilde belirlenmesi mümkündür.

Bu Hukuk Postası makalesi acentelik ve tek satıcılık sözleşmeleri-

ni sona erdiren ikale sözleşmelerinin özelliklerini ve temel içeriğini in-

celer. Her iki sözleşme tipine uygulanabilir olan temel prensipleri açık-

lar ve gereken yerlerde farklılıklarına da değinir.

HUKUK POSTASI 2015

Haziran 2015 tarihli Makale