ikamesi, ürünün tüketici tarafından başka bir ürün ile ikame edilebil-
mesi anlamına gelir. Ürünlerin bir biri ile ikame edilebilmesinde
önemli olan, ürünlerin nitelikleri, kullanım amaçları ve fiyatları açısın-
dan taşıdıkları benzerliklerdir.
Arz ikamesinde ise inceleme konusu ürün ile çok az bir maliyetle ve
riskle üretilebilen ve kolaylıkla pazarlanabilen ürünler ilgili ürün paza-
rında kabul edilir. İlgili Pazarların Tanımlanmasına İlişkin Kılavuz’da
kâğıt üretimindeki arz ikamesi farklı kalitedeki kâğıtların üretiminin az
bir maliyet ve riskle yapılabilmesi sonucu örnek olarak gösterilir.
İlgili Coğrafi Pazar
Etkilenen pazarlar açısından coğrafi pazarların tanımlanması ve
gerekçelerinin belirtilmesi gerekir. Bu sebeple ilgili coğrafi pazar tanı-
mının da doğru yapılması önem taşır. 1997/1 sayılı Birleşme ve Dev-
ralmalar Hakkında Tebliğ’de ilgili coğrafi pazar ise “
teşebbüslerin mal
ve hizmetlerinin arz ve talebi konusunda faaliyet gösterdikleri, rekabet
koşullarının yeterli derecede homojen ve özellikle rekabet koşulları
komşu bölgelerden hissedilir derecede farklı olduğu için bu bölgeler-
den kolayca ayrılabilen bölgeler
” olarak tanımlanır.
Etkilenen Pazar Açısından Bildirim Yükümlülükleri
Bildirim Formu birleşme ve devralmalar kapsamında etkilenen pa-
zarlar ile ilgili farklı başlıklar altında çok ayrıntılı bir bilgi sağlama yü-
kümlülüğü düzenler. Etkilenen pazar kapsamında öncelikle etkilenen
pazarın tanımlaması, bilgi verilmesi ve gerekçe sunulması gerekir. İş-
lem tarafları etkilenen pazarda son üç yıl içerisinde birleşme ve devral-
ma gerçekleştirdiyseler, bu konuda bilgi vermekle yükümlüdürler.
Tebliğ’in Eki Bildirim Formu madde 5.3 uyarınca, Türkiye ve ilgi-
li coğrafi pazarlar açısında her bir etkilenen pazar için son üç yıl göze-
tilerek; pazarın toplam büyüklüğü, işlemin taraflarının satış değeri,
miktarı ile pazar payları, yüzde beşten fazla pazar payına sahip rakip-
lerin unvanı ile pazar payları ve iletişim bilgilerinin sunulması gerekir.
Bu bilgilerin yanı sıra etkilenen pazarlar kapsamında, ithalat koşul-
ları, son üç yıl gözetilerek ithalat miktarları, etkilenen pazarlarda mal ve-
ya hizmet temin eden en büyük beş sağlayıcı ile tarafların etkilenen pa-
zardaki en büyük beş müşterisinin bilgilerinin verilmesi gerekir.
REKABET HUKUKU
121