lükler ve yapmış olduğu yatırıma karşılık olarak üreticiden talep ettiği
bir korumadır. Üreticinin aynı bölge için bir başkası ile distribütörlük
anlaşması yapmasının kısıtlanmasının yanı sıra, üreticinin bizzat ken-
disinin de aynı bölgeye ürün sağlamaması gibi bir kısıtlama da münha-
sırlık altında düzenlenebilir. Üreticilerin tamamı veya önemli bir kısmı
münhasır dağıtım sistemini uyguladığında, bu durum hem üretici hem
de distribütör seviyesinde rekabeti kısıtlayıcı işbirliğini kolaylaştırabi-
lir. Yukarıda da belirtildiği üzere, Rekabet Kanunu bu şekildeki işbir-
liklerini yasaklamakla birlikte, belli bir orana kadar bu sisteme muafi-
yet tanır.
2002/2 sayılı Tebliğ’in 2. maddesi uyarınca, muafiyet “
sağlayıcı-
nın dikey anlaşma konusu mal veya hizmetleri sağladığı ilgili pazarda-
ki pazar payının %40’ı aşmaması durumunda uygulanır. Tek alıcıya
sağlama yükümlülüğü içeren dikey anlaşmalarda muafiyet, alıcının di-
key anlaşma konusu malları ve hizmetleri aldığı ilgili pazardaki payı-
nın %40’ı aşmaması koşuluyla uygulanır.
”
Hükümden de anlaşılacağı üzere distribütöre sağlanan münhasırlı-
ğa, üreticinin ve tek alıcıya sağlama yükümlülüğü bulunuyorsa distri-
bütörün, ilgili mal veya hizmet piyasasındaki pazar paylarının %40’ı
aşmaması şartıyla grup muafiyeti sağlanır. Buna ek olarak, 2002/2 sa-
yılı Tebliğ’in 4/b maddesi uyarınca, alıcının sözleşme konusu mal ve-
ya hizmetleri satacağı bölge veya müşterilere ilişkin kısıtlamalar geti-
rilmesi kural olarak ilgili sözleşmenin muafiyetten yararlanmasını en-
geller. Ancak maddede sayılan istisnalardan biri söz konusuysa sözleş-
me muafiyetten yararlanır. Bu istisnalardan bir diğeri ise sağlayıcının
bir alıcıya bölge veya müşteri özgülemesi koşuluyla diğer alıcılara bu
bölge veya müşteri grubuna ilişkin olarak, aktif satışları kapsar şekilde
getirilen satış sınırlamasıdır.
Yeniden Satış Fiyatı Belirlenmesi
2002/2 sayılı Tebliğ’in 4/I/a maddesi distribütörün kendi satış fiya-
tını belirleme serbestisinin engellenmesini muafiyet dışı bırakır.
2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliğinin
Açıklanmasına Dair Kılavuz’un (“Kılavuz”) “Yeniden Satış Fiyatının
Belirlenmesi” başlıklı 2.1. numaralı maddesi uyarınca, üreticinin dist-
ribütör adına sabit veya asgari satış fiyatı belirlemesi yasaktır. Fakat
REKABET HUKUKU
99