119 / 496
Birleşme ve devralma veya yoğunlaşma ya da konsantrasyon te-
rimlerinin uygulamada birbirlerinin yerine kullanıldığı görülür; ancak
ne uygulama ne de doktrinde terim birliğinin oluşmadığını söylemek
mümkündür. 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da
değişiklik yapılmasını öngören Kanun Tasarısı’nda ‘yoğunlaşma iş-
lemleri’ kavramı kullanılmış olsa da, mevcut 4054 sayılı Rekabetin
Korunması Hakkında Kanun (“RKHK”) ve Tebliğ’de ‘birleşme ve
devralma’ kavramı tercih edilmiştir.
Oysa yoğunlaşma sadece birleşme ve devralma yoluyla değil; or-
tak girişim yoluyla da gerçekleştirilebilir. Yoğunlaşma, ekonomik ka-
rar alma ve sevk etme gücünün başka bir deyişle iktisadi kontrolün te-
şebbüsler arasında el değiştirerek belirli merkezlerde toplanması ve bu
durumun ilgili piyasada rekabet halinde bulunan aktörlerin sayısını
azaltacak şekilde yapısal değişikliklere yol açması şeklinde tanımlana-
bilir
3
. Merkezi yoğunlaşmaya neden olan bütün etkinliklerin RKHK
kapsamında değerlendirilebilmesi için ‘birleşme ve devralma’ kavramı
yerine ‘yoğunlaşma’ kavramının kullanılması daha isabetli olabilir
4
.
Yoğunlaşmaların Denetlenmesi
Birleşme ve devralmalar tekelleşme ve kartelleşme yoluyla rekabet
ortamının zedelenmesine neden olabilir. Bu nedenle bütün gelişmiş ül-
kelerin rekabet kurallarında birleşme ve devralmaların denetlenmesine
ilişkin hükümler bulunmaktadır
5
.
RKHK’nın ‘Birleşme veya Devralma’ başlıklı 7’nci maddesi, te-
şebbüslerin hakim durum yaratmaya veya hakim durumlarını güçlen-
dirmeye yönelik olarak rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu
doğuracak şekilde birleşmelerini veya bir teşebbüs ya da kişinin diğer
bir teşebbüsün kontrolünü devralmasını yasaklar. Böylece, birleşme
veya devralmanın yasaklanabilmesi için (i) hakim durum yaratması ya
da mevcut bir hakim durumu güçlendirmesi ve (ii) yaratılan veya güç-
lendirilen hakim durumun etkin rekabeti önemli ölçüde azaltması ge-
rekmektedir.
REKABET HUKUKU
103
3
SEZEN, Ayşe
, Birleşme ve Devralmalar, Uluslararası Rekabet ve Teknoloji Birliği, 2007, s. 2.
4
ERDEM, H. Ercüment
, Türk-İsviçre Rekabet Hukuklarında Birleşme ve Devralmalar, Prof.
Dr. Erdoğan Moroğlu’na 65 Yaş Günü Armağanı, 1999, s. 203.
5
ERDEM, H. Ercüment
, Türk ve AT Rekabet Hukukunda Birleşme ve Devralmalar, 2013, s. 32.