Hâkim şirketin bağlı şirketi kayba uğratması halinde bağlı şirketin
uğradığı kaybın denkleştirilmesini talep etmesi mümkündür. Denkleş-
tirmenin hâkim şirket tarafından yerine getirilmemesi halinde ise, bağ-
lı şirketin her pay sahibi, hâkim şirketten ve onun kayba neden olan yö-
netim kurulu üyelerinden şirketin zararının tazmin edilmesini isteyebi-
lir. Denkleştirmenin yapılmaması halinde ise bağlı şirket pay sahiple-
rine ve alacaklılarına dava hakkı tanınmıştır.
Buradaki hukuka aykırılık, hâkim şirketin bağlı şirketi yönlendir-
diği işlemin, bağlı şirketin kaybına sebep olmasından ve bağlı şirkete,
paysahiplerine ve şirket alacaklılarına zarar vermesinden ve bağlı şir-
ket yönünden haklı bir sebebin bulunmamasından kaynaklanmaktadır.
Bağlı şirket yönetim kurulu üyeleri kendilerinin sorumluluğunu
gerektirebileceklerini düşündükleri için yapmaktan kaçınacakları bazı
tasarrufları hâkim şirketten gelen talimatlar nedeniyle yapmak zorun-
da kalırlar. Böylece bağlı şirket yönetim kurulu üyeleri, pay sahipleri-
ne ve alacaklılara karşı doğabilecek sorumluluklarının tüm hukuki so-
nuçlarının hâkim şirket tarafından üstlenmesi için hâkim şirketle söz-
leşme yapabilir.
Bağlı Şirket Açısından Sorumluluk
Hâkimiyet sözleşmesi doğrultusunda bağlı şirket yönetim kurulu,
kendi iradesi ile karar almak yerine hâkim şirketin talimatlarına uyma
yükümlülüğü altına girer, uymadıkları takdirde sorumlulukları doğar.
Ancak, hâkim şirketin bağlı şirkete hukuka aykırı talimatlar vermesi
halinde, bağlı şirketin yönetim organı verilen talimatı yerine getirmek-
le yükümlü değildir.
Bununla birlikte, hâkim şirketin bağlı şirket üzerindeki tam hâki-
miyet kurması halinde bağlı şirketin doğacak sorumluluğuna değin-
mekte fayda vardır. TTK md. 203 uyarınca, hâkim şirketin bağlı şirket
üzerinde tam hâkimiyet kurması halinde, yani hâkim şirketin payları-
nın ve oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde yüzüne sahip
olması halinde, hâkim şirketin yönetim kurulu, topluluğun belirlenmiş
ve somut politikalarının gereği olmak şartıyla, kaybına sebep olabile-
cek nitelik taşısalar bile, bağlı şirketin yönlendirmesine ve yönetimine
ilişkin talimatlar verebilir ve bağlı şirketin organları talimatlara uymak
zorundadır. Bu talimatlara uyulması halinde bağlı şirketin yöneticileri,
pay sahipleri veya bağlı şirkete karşı sorumlu tutulamazlar.
28
HUKUK POSTASI 2014