41 / 489
Hâkimiyet Sözleşmeleri
*
Av. Ecem Süsoy
Giriş
Şirketler topluluğu 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda (“TTK”)
ilk kez düzenlenir. TTK’da şirketler topluluğunun tanımı yapılmasa da,
şirketler topluluğunun türleri ve esaslarına ilişkin açıklamalar yapıl-
mıştır. Şirketler topluluğu, bir ticaret şirketine veya bir teşebbüse doğ-
rudan veya dolaylı olarak bağlı bulunan ticaret şirketleri sayısının iki-
yi aştığı durumlarda meydana gelir. Böylece ana şirket hâkim şirket
olarak nitelendirilirken, yavru şirketler ise bağlı şirket konumunda
olur.
Hâkimiyet kavramı, şirketler topluluğu gibi TTK’da ilk kez düzen-
lenmiştir. Hâkimiyet, paysahipliği yoluyla, sözleşme yoluyla ve diğer
yollarla tesis edilebilir. Bu ayki hukuk postasında, sözleşme yoluyla te-
sis edilen hâkimiyete, yani hâkimiyet sözleşmelerine değinilecektir.
Hâkimiyet Sözleşmesinin Tanımı
Hâkimiyet sözleşmesi, 27.01.2013 tarihli ve 28541 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan Ticaret Sicili Yönetmeliği’nin (“Yönetmelik”)
106. maddesinde tanımlanmıştır. Böylece, aralarında doğrudan veya
dolaylı iştirak ilişkisi bulunmayan, bulunsa bile bu ilişkiden bağımsız
ve soyutlanmış bir şekilde taraflardan birinin, sermaye şirketi olan di-
ğerinin yönetim organına hiçbir şarta bağlı olmadan talimat verme yet-
kisini içeren sözleşmeler hâkimiyet sözleşmesi olarak tanımlanır.
Hâkimiyet ilişkisinde talimat veren şirket hâkim şirket, talimat
alan şirket ise bağlı şirket olarak nitelendirilir. Bağlı şirket ile arasında
oluşan hâkimiyet ilişkisi sonucunda hâkim şirket, bağlı şirketin yöne-
tim organına talimatlar vererek onu sevk ve idare eder.
TİCARET HUKUKU
25
*
Ocak 2014 tarihli Makale