HUKUK POSTASI 2013
152
Mal Vermeyi Reddetme Yoluyla Hâkim Durumun
Kötüye Kullanılması
*
Prof. Dr. H. Ercüment Erdem
Türk rekabet hukuku uygulamasında, sözleşme serbestisi ilkesi çer-
çevesinde, hâkim durumda olsun veya olmasın, hiçbir teşebbüsün kural
olarak başka bir teşebbüs ile sözleşme yapma zorunluluğu yoktur. Bu-
nunla beraber, bazı durumlarda, hâkim durumda olan teşebbüse, sözleş-
me serbestisi ilkesine aykırı olarak, sözleşme yapma zorunluluğu getiri-
lir. Rekabet hukukunda, bu zorunluluk “essential facilities doctrine” adı
altında da bilinen “zorunlu unsur doktrini”ne dayandırılır.
“Mal vermeyi reddetme” veya “sözleşme yapmayı reddetme” adı
altında anılan bu davranışın hangi durumlarda rekabete aykırılık teşkil
edebileceği aşağıda incelenir.
“Mal Vermeyi Reddetme”nin Tanımı
“Mal vermeyi reddetme” veya “sözleşme yapmayı reddetme” hâkim
durumdaki bir teşebbüsün ürettiği mal ya da hizmetler ile sahibi olduğu
maddi ya da gayri maddi işletme unsurlarını başka teşebbüslere sağla-
maması veya bunların diğer teşebbüsler tarafından kullanılmasına izin
vermemesi şeklinde tanımlanabilir.
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”), yüksek fiyat veya düşük kalitede ürün
teminini de, mal vermeyi reddetme kapsamında değerlendirdiği görülür
1
.
Yasal Çerçeve
“Mal vermeyi reddetme” veya “sözleşme yapmayı reddetme” 4054
sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da (“Rekabet Kanu-
nu”) açıkça bir rekabet ihlali olarak düzenlenmez. Bu davranış ilk defa
*
Aralık 2013 tarihli Makale
1
Bkz. Kurul’un 04.06.2013 tarih ve 13-33/447-198 sayılı kararı,
http://www.rekabet.gov.
tr/File/?path=ROOT%2fDocuments%2fGerek%C3%A7eli+Kurul+Karar%C4%B1%
2f13-33-447-198.pdf (erişim: 03.01.2014) veya Kurul’un 10.09.2012 tarih ve 12-43/1322-
435 sayılı kararı,
http://www.rekabet.gov.tr/File/?path=ROOT%2fDocuments%2fGerek%25c3%25a7eli%2bKurul%2bKarar%25c4%25b1%2fkarar4976.pdf (erişim: 03.01.2014).