25 / 375
Mİ LLETLERARAS I T İ CARET HUKUKU
11
Montreal Sözleşmesi’nin Getirdiği Yenilikler
Montreal Sözleşmesi ‘hava yolu taşıyıcısının sınırsız sorumluluğu’
kavramını getirmiştir. İki aşamalı bir tazminat sistemi öngören Montreal
Sözleşmesi’ne göre ilk aşama, taşıyıcının kusuruna bağlı olmayan 100.000
ÖÇH
1
’na kadar mutlak bir sorumluluk getirmektedir. İkinci aşama ise, taşıyı-
cının kusuru karinesine dayanmakta olup sorumluluk sınırı içermemektedir.
Montreal Sözleşmesi ayrıca:
•
Hava taşıyıcılarına, uçak kazaları sonucunda dava açmaya yetkili
olan kişilere acil ekonomik gereksinimlerini karşılamak üzere ge-
cikmeksizin ön ödeme yükümlülüğü getirmektedir. Bu ödemenin
miktarı konusunda yerel hukuk yetkili kılınmakta ve bu tutarın, so-
nuçta hükmedilecek tazminattan mahsup edilmesi öngörülmektedir.
•
Hava taşıyıcıları, tazminatların ödenmesini olanaklı kılacak sigor-
tanın sağlanmış olduğuna ilişkin kanıt belgesini sunmaya mecbur
tutulmaktadır.
•
Tazminatların kısa sürede ödenmesini sağlayan hızlı bir yargılama
yöntemi getirilmektedir.
•
Tazminat davalarının, belli koşulların varlığına bağlı olarak, kaza-
nın meydana geldiği ülkenin mahkemelerinde veya yolcunun dai-
mi ikametgâhının bulunduğu ülke mahkemelerinde açılabilmesine
olanak tanınmaktadır.
•
Tazminat davalarında önemli kanıt nitelikleri bulunan standart yol-
cu, bagaj ve kargo belgelerinin basitleştirilmesi ve yenilenmesi sağ-
lanmaktadır.
Türkiye bakımından değerlendirdiğimizde, taraf devletler arasında
gerçekleşecek olan hava taşımalarında gerçekleşmesi muhtemel kazalarda
Montreal Sözleşmesi’nin yolcuyu/tüketiciyi maddi açıdan koruması bek-
lenmektedir.
1 Özel Çekme Hakkı bağlamında bu Sözleşmede bahsedilen miktarlar. Uluslararası Para Fonu
tarafından tanımlanan özel Çekme Hakkına atıfta bulunuyor sayılacaktır. Adli yargılama duru-
munda, bu toplamların ulusal para birimlerine çevirimi, yargılamanın yapıldığı tarih itibariy-
le bu tür ulusal para birimlerinin Özel Çekme Hakkı bakımından değerine göre yapılacaktır.
Uluslararası Para Fonu’nun üyesi olan bir taraf devletin ulusal para biriminin özel Çekme Hak-
kı açısından değen. Uluslararası Para Fonu tarafından yargılamanın yapıldığı tarihte o devletin
işlem ve para harekeli için tatbik ettiği değerleme yöntemine uygun olarak hesaplanacaktır.
Uluslararası Para Fonu’nun üyesi olmayan bir taraf devletin ulusal para biriminin özel Çekme
Hakkı açısından değeri, o devlet tarafından tayin edilen bir usule göre hesaplanacaktır.