23 / 375
Mİ LLETLERARAS I T İ CARET HUKUKU
9
Hava Yoluyla Uluslararası Taşımacılığa İlişkin Belirli
Kuralların Birleştirilmesine Dair Sözleşme
*
Montreal Sözleşmesi’nin İmzalanması ve Yürürlüğe Girmesi
Hava Yoluyla Uluslararası Taşımacılığa İlişkin Belirli Kuralların Bir-
leştirilmesine Dair Sözleşme (bundan böyle “Montreal Sözleşmesi” olarak
anılacaktır), Varşova Sözleşmesi’nin günümüz koşullarıyla uyumlaştırıl-
ması amacıyla 10-28 Mayıs 1999 tarihleri arasında Montreal’de yapılan
Uluslararası Hava Hukuku Konferansına katılan devletler tarafından im-
zaya açılmıştır. Sözleşmeyi ülkemiz de imzalamıştır. 02.04.2009 tarihli ve
5866 sayılı ‘Hava Yoluyla Uluslararası Taşımacılığa İlişkin Belirli Kural-
ların Birleştirilmesine Dair Sözleşme’nin Onaylanmasının Uygun Bulun-
duğuna Dair Kanun’, 14.04.2009 tarihli ve 27200 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanmıştır. Bu Kanun uyarınca Bakanlar Kurulu’nun Montreal
Sözleşmesi’nin onaylanmasına dair kararı 01.10.2010 tarihli ve 27716 sa-
yılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Montreal Sözleşmesi Öncesi
Montreal Sözleşmesi’nin yerini aldığı Varşova Sözleşmesi, pek çok
devletin taraf olduğu, yaygın olarak kabul edilmiş bir sözleşme olmasına
rağmen, yürürlüğe girdiği 1929 yılından itibaren, özellikle kaza mağdurla-
rına ödenecek tazminatlara getirdiği sınırların düşük olması nedeniyle ha-
vayolu işletmecilerinin çıkarlarına odaklı olarak görülmüş ve yolcu çıkar-
larını yeteri kadar korumadığı eleştirisi getirilmiştir. Bu eleştiriler üzerine
1955 Lahey, 1971 Montreal ve 1975 Guatemala Protokolleri başta olmak
üzere belirli tarihlerde birtakım güncelleştirme faaliyetlerinde bulunulmuş-
tur. Ancak, bu sayılan sözleşmeler yeterli etkinliği oluşturacak oranda taraf
sayılarına ulaşamadıkları için sistemde ayrışmalara sebep olmuşlardır. Bu
ayrışmalar sonucu oluşan olumsuz durumun önlenmesi amacıyla bazı dev-
letlerin havayolu şirketleri kendi aralarında Varşova Sözleşmesi’nin limit-
lerinden daha yüksek sınırlar koyan anlaşmalar imzalamışlardır. Montreal
Sözleşmesi, Varşova Sözleşmesi ve Ek Protokollerin hükümlerini tüketici/
yolcu menfaatlerini daha etkin koruyacak şekilde harmanlayarak tek bir
belge haline getirmiştir.
*
Eylül 2010 tarihli Makale