219 / 375
İ Ş HUKUKU
205
Kanun koyucu otuz günlük süreyi fesih bildirim sürelerini değiştirmek
için değil, işverenin sendika temsilcileriyle toplu işçi çıkarmayı önlemek
ya da sonuçlarını hafifletmek amacıyla görüşme yapması için öngörmek-
tedir. Her ne kadar otuz günlük bu sürenin amacına uygun olarak uygula-
nabilirliği tartışılabilir olsa da, karşı görüş olarak anılan görüşlerin, toplu
işçi çıkarmaya ilişkin ek güvence sağlama amacıyla uyuşmadığı düşünül-
mektedir.
Dolayısıyla İş Kanunu’nun 29. maddesinin 5. fıkrasına göre, toplu işçi
çıkarmalarda fesih bildirimleri, bireysel işçi çıkarmalarından farklı olarak,
otuz günlük bir ek süreden sonra hüküm doğuracaktır. Maddedeki “hüküm
doğurur” ifadesi, fesih bildiriminde bulunulmuş olsa dahi, aradan otuz gün
geçmeden iş sözleşmesinin sona ermeyeceğini açıkça ortaya koymaktadır.
Bu hükümle, toplu işçi çıkarmada bölge müdürlüğüne bildirim husu-
suna etkin bir rol verilmek istenmiş ve hüküm doğurması bölge müdürlü-
ğüne bildirim şartına bağlanmıştır. Bu bildirimde bulunulmaması halinde,
feshin geçerlilik kazanması için gereken otuz günlük süre işlemeye baş-
lamayacağı için fesih hüküm doğurmayacak ve fesih bildirim süreleri de
işlemeye başlamayacaktır. Başka bir anlatımla, fesihler bildirimden otuz
gün sonra hüküm doğuracağı için, bildirim süreleri de bu tarihten
yani
otuzuncu günün sonundan itibaren işlemeye başlayacaktır. İşveren, otuz
günün sonunda bildirim önellerine ilişkin ücreti peşin ödeyerek de söz-
leşmeleri sona erdirebilecektir. Otuz günlük süre dolmadan peşin ödeme
yoluna gitse bile fesih otuz günün sonunda hüküm ve sonuç doğuracaktır.
Fesih bildirimleri, bölge çalışma müdürlüğüne bildirimden itibaren
otuz gün sonra hüküm doğuracağı için, işveren fesih tarihini, bildirimin
yapıldığı tarihe en az otuz gün eklemek suretiyle tespit etmelidir. Otuz
günlük süre, bildirimden sonraki otuzuncu günün sonunda dolar. Anılan
bildirim yapılmamışsa, fesih gerçekleşmeyecek, öneller işlemeyecektir.
Bir başka anlatımla, işçilerin normal olarak İş Kanunu’nun 17. maddesine
dayanılarak yapılacak iş sözleşmesi fesihlerinde uyulması gereken “fesih
bildirim süreleri”, bölge müdürlüğüne otuz gün önceden yapılan bildirim
süresi içinde işlemeyecek, otuz günlük sürenin sonundan itibaren işlemeye
başlayacaktır.
Burada da birinci fıkrada öngörülen otuz günlük sürenin bitiminde be-
şinci fıkrada belirtilen otuz günlük sürenin başlayacağı zannedilmemeli;
birinci fıkradaki bildirimin ilgili yer ve kişilere yapılmasından itibaren ge-