HUKUK_POSTASI

recek şekilde gerçekleştireceği pay iktisabı için kredi kurumlarından

sağladığı krediler, iktisap ettiği hedef şirketin gelirleri ile geri ödenir.

Kaldıraçlı devralma ifadesi bu yöntemin daha çok finansal yönünü

yansıtır. Şirketin kendi özvarlığı ile yabancı borçlarının şirketin faali-

yetlerinde kullanılması yoluyla sağlanan toplam getiri, şirketin ödeye-

ceği borç faizinden yüksek olduğu sürece, aradaki fark karı oluştur-

makta; borç oranı arttıkça ortağın kendi koyduğu sermayenin getirisi

de oransal olarak artmaktadır

. Bu etki ise kaldıraç etkisi olarak ifade

edilir.

Anonim şirketler hukukunun önemli ilkelerinden biri sermayenin

korunması ilkesidir. Kaldıraçlı devralma işlemlerinde nihai kaynak he-

def şirketin sermayesi olduğundan, farklı ülke hukuklarında bu yönte-

min uygulanmasına sınırlamalar getirilir. TTK’nın 380. maddesinde

Avrupa Birliği’nin 77/91 sayılı şirketlere ilişkin İkinci Yönergesi’nden

(“İkinci Yönerge”)

yola çıkılarak kaldıraçlı devralma işlemlerini ya-

saklayan bir düzenleme öngörür.

Finansal Yardım Yasağının Düzenleniş Amacı

Finansal yardım yasağının kökleri İngiliz hukukuna dayanır. İngil-

tere’de özellikle Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra kaldıraçlı işlemlerle

hedef şirketin kaynakları kullanılarak hisse alımları yapılmış ve 1920-

21’deki büyük ekonomik krizde birçok şirket batmıştır. Bu gelişme

karşısında şirketin kendi hisselerinin satın alınması için finansman sağ-

laması tehlikeli görülmüş ve 1929 yılında kabul edilen İngiliz Şirketler

Kanunu’na, bu tür finansman yardımlarını yasaklayan bir kural kon-

muştur. İngiltere’nin Avrupa Birliği’ne girmesini takiben ise ilgili ku-

ral İkinci Yönerge’ye dâhil edilmiştir.

İkinci Yönerge’nin 23. maddesinde bir şirketin kendi paylarının

üçüncü kişi tarafından iktisap edilmesi amacıyla avans, ödünç veya te-

minat veremeyeceği öngörülmekteydi. Bu kuralın istisnasını ise ban-

kalar veya kredi kurumlarının olağan işletme faaliyetleri çerçevesinde

HUKUK POSTASI 2015

Gül Okutan Nilsson

, Anonim Şirketlerin Kendi Hisselerini İktisabı Bağlamında Finansal

Yardım Yasağı, Anonim Şirketler ve Sermaye Piyasası Hukukunda Güncel Gelişmeler Türk -

Alman Uluslararası Sempozyumu, Ağustos 2011, s. 91.

13 Aralık 1976 tarihli 77/91/AET sayılı İkinci Konsey Yönergesi (Second Council Directive

77/91/EEC).