HUKUK_POSTASI

Finansal yardım yasağından söz edebilmek için ilk olarak bir ano-

nim şirketten pay iktisap edilmesi gerekir. İktisap edilen paylar finan-

sal yardımı gerçekleştirecek “hedef şirket” tarafından ihraç edilmiş

paylar olmalıdır. Finansal yardımı gerçekleştirecek şirket ile iktisap

konusu payları ihraç eden şirket aynı değilse bu yasak uygulanmaz.

Maddenin gerekçesinde de belirtildiği üzere pay iktisabının kredinin,

teminatın veya avansın verilmesinden önce sağlanması veya sağlanmış

olması da şart değildir; daha sonra elde edilen amaç uyuşması da hük-

mün kapsamındadır. Dolayısıyla finansman işlemlerinin yapılış zama-

nı hükmün kapsamı bakımından önem taşımaz. Zira pay iktisabından

sonra yapılan finansal yardımlar hükmün kapsamında tutulmadığı tak-

dirde hükmün dolanılması kolaylaşır. Burada önemli olan, işlemin ya-

pılış amacıdır. Yasağın uygulanması için finansal yardım yapılmasın-

daki öncelikli amaç, pay iktisabını sağlama olmalıdır. Diğer bir deyiş-

le, örneğin, şirket paylarının yine bu şirket tarafından verilen ödünç pa-

ra ile alınmış olması veya şirket paylarını iktisap edecek kişinin üçün-

cü bir kişiden ödünç aldığında şirketin bu ödünç için teminat sağlama-

sı gerekmektedir. Bu amaçtan söz edebilmek için ise taraflar arasında

bir sözleşmenin olması zorunlu değildir, örtülü amaç birliğinin olması

da TTK m. 380 anlamında yeterlidir.

Yasağa konu olarak şirket tarafından sağlanan teminatın türü

önemli değildir; nakti, ayni veya şahsi olabilir. Ancak bu yasak payla-

rı devralan kişinin devraldığı payları kredi kurumlarına teminat olarak

göstermesine, örneğin paylar üzerinde rehin kurmasına engel değildir.

TTK m. 379’dan farklı olarak (TTK m. 379 sermayenin onda biri-

ni aşan ivazlı pay devirlerini veya rehinleri), TTK m. 380 üçüncü kişi-

lerce elde edilecek payların miktarı hakkında herhangi bir eşik öngör-

mez. Yasak, hedef şirketin finanse ettiği üçüncü kişi tarafından iktisap

edilen payların miktarına bakılmaksızın geçerli olur. Buna ek olarak,

hükmün uygulama alanı bulabilmesi için işlemin başka bir kişiyle ya-

pılması şartı bulunur. “Başka kişiler” ise geniş yorumlanır ve pay sahip-

lerini, yönetimde çalışanları, kurul üyelerini ve üçüncü kişileri içerir.

TTK m. 380 uyarınca finansal yardım yasağına aykırılığın sonucu,

finansal yardım işleminin batıl sayılmasıdır. Finansal yardım yasağı kap-

samında payın iktisabı ve bu devredilen payın bedelinin ödenmesi için

finansman sağlanması olmak üzere iki işlem bulunur. Yasağın düzenle-

HUKUK POSTASI 2015