39 / 496
Genel Kuruldan Sonra İnceleme Hakkı
TTK ile getirilen önemli yeniliklerden biri de pay sahiplerine
genel kurul dışında da şirketin ticari defterleriyle yazışmalarının,
genel kurulda sordukları sorulara ilişkin kısımlarını inceleme hakkı ve-
rilmesidir. Bu hakkın kullanımının ön şartını pay sahibinin genel ku-
rulda yönelttiği soruya tatmin edici bir cevap alamamış olması oluştu-
rur
3
. Tatmin edici cevap alamayan pay sahibi bu hususu tutanağa geçir-
terek genel kuruldan veya daha sonra yönetim kurulundan inceleme
için izin isteyebilir. Hakkın kullanımı genel kurulun açık iznine veya
yönetim kurulunun bu konuda alacağı karara bağlıdır. TTK m. 437/4
kapsamında izin verildiği takdirde inceleme bir uzman aracılığıyla da
yapılabilir.
Pay sahiplerinin genel kurul dışında da, genel kurulda sorabilece-
ği sorulardan bağımsız olarak, yönetim kurulundan yazılı olarak bilgi
talep edebilmeleri Türk hukukunda tanınan bir hak değildir. Bu yönde
bir hakkın tanınması pay sahibinin genel kurul dışında da yönetim
kurulundan şirketin işleyişi ile ilgili somut ve güncel bilgi almasını
sağlar.
Bilgi Almanın Kapsamı
Bilgi alma hakkı kapsamında sağlanacak bilgiler; finansal tablola-
rı, şirketin işleri ile faaliyetlerini, yatırımlarını, ilişkilerini ve varsa ana
şirketin yavru şirketlerini kapsar. TTK m. 200 uyarınca hâkim şirketin
her bir pay sahibinin genel kurulda bilgi alma hakkı; bağlı şirketlerin
finansal ve malvarlığıyla ilgili durumları ile hesap sonuçlarını, hâkim
şirketin bağlı şirketlerle, bağlı şirketlerin birbirleriyle; hâkim ve bağlı
şirketlerin pay sahipleri, yöneticileri ve bunların yakınlarıyla ilişkileri-
ni, yaptıkları işlemleri ve bunların sonuçlarını kapsar.
Türk hukukunda bilgi alma hakkının sınırını ortaklık sırlarının
açıklanması ve korunması gereken diğer menfaatlerin tehlikeye girme-
si oluşturur. TTK m. 437/3’e göre bilgi verilmesi kural olarak bu ge-
rekçelerle reddedilebilir. Ancak eşit işlem ilkesi ile paralel olarak ve
TTK m. 437/2 doğrultusunda pay sahiplerinden herhangi biri ile genel
kurul dışında paylaşılan bir bilgi diğer bir pay sahibinin istemi üzerine
TİCARET HUKUKU
23
3
Tekinalp
, s. 324, s. 14-79.