HUKUK_POSTASI

Anonim Şirketlerde Pay Sahiplerinin Bilgi Alma Hakkı

Prof. Dr. H. Ercüment Erdem

Giriş

Bilgi alma hakkı pay sahiplerinin en temel haklarından biridir ve

ortaklığın işleyişi, mali durumu, geleceği ile yönetimin kalitesi konu-

sunda pay sahiplerinin somut bilgilere ulaşmasını sağlar. Bilgi alma

hakkı anonim şirketlerde hesap verebilir ve şeffaf bir işleyişin kurulma-

sına yardımcı olur. Bu özellikleri nedeniyle bilgi alma hakkı pay sahip-

lerinin vazgeçilmez hakları arasındadır. Türk Ticaret Kanunu (“TTK”)

m. 437 çerçevesinde bilgi alma ve inceleme hakkı, esas sözleşmeyle ve

şirket organlarından birinin kararıyla kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz.

Bu doğrultuda bilgi alma hakkı TTK kapsamında anonim şirketin temel

yapısına ilişkin bir hak olarak kabul edilir ve pay sahiplerinin bu hakkı

etkin kullanımına hizmet edecek düzenlemelerle korunur.

Bilgi Alma Hakkının Kullanımı

Genel Kuruldan Önce İnceleme Hakkı

Türk Hukuku’nda bilgi alma hakkı birkaç boyutta düzenlenir. Pay

sahipleri genel kurula kıyasla öncelikli olarak şirkete ilişkin bazı veri-

leri inceleme hakkına sahiptir. TTK m. 437/1 uyarınca şirketin finan-

sal tabloları, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, denetleme ra-

porları ve yönetim kurulunun kar dağıtım önerisi genel kurul toplantı-

sından en az on beş gün önce pay sahiplerinin incelemesine hazır bu-

lundurulur. Finansal tablolar ve konsolide tablolar bir yıl süreyle mer-

kezde ve şubelerde pay sahiplerinin bilgi edinmelerine açık tutulur.

Her bir pay sahibi, gideri şirkete ait olmak üzere gelir tablosuyla bilan-

çonun bir suretini isteyebilir.

TTK kapsamında bir takım şirketler açısından düzenlenen internet

sitesi açma zorunluluğu doğrultusunda pay sahiplerine internet üzerin-

TİCARET HUKUKU

Ekim 2015 tarihli Makale