HUKUK_POSTASI

mahkemelerinde açtığı bazı davalardaki taleplerini geri çekmesini ve-

ya sınırlandırmasını emretmiştir. Gazprom bu kararın tenfiz edilmesi

amacıyla, Litvanya’da tanıma ve tenfiz talebinde bulunmuştur. Tenfiz

talebi Litvanya mahkemesi tarafından, kararın Bakanlık’ın Litvanya

mahkemeleri nezdinde dava açma yetkisini kısıtladığı ve yerel mahke-

menin kendi yetki alanını belirleme gücünü de elinden aldığı gerekçe-

siyle, reddedilmiştir. Böylece, hakem heyetinin Litvanya’nın milli ege-

menliğini, Litvanya ve milletlerarası kamu düzenine aykırı olarak, ih-

lal ettiğine hükmedilmiştir.

Kararın temyiz edilmesinin üzerine, Litvanya Yüksek Mahkemesi,

dava açmama emrinin tenfizinin Litvanya mahkemeleri tarafından red-

dedilip reddedilemeyeceğinin ABAD içtihadı ve Brüksel I Tüzüğü çer-

çevesinde tartışmalı olduğuna hükmederek, ABAD’a bu konu ile ilgili

üç soru yöneltmiştir.

ABAD Kararı

ABAD kararında, üye ülkelerden birinin mahkemeleri tarafından

verilen ve taraflara başka üye ülke mahkemelerinde açılan davaya de-

vam edilmemesini emreden dava açmama emrinin, her mahkemenin

yürürlükteki kanunları uyarınca, kendi yargı yetkisini belirleyeceği yö-

nündeki temel prensibe aykırı olacağını ifade etmiştir. Brüksel I Tüzü-

ğü, oldukça sınırlı olan istisnalar dışında, üye ülke mahkemelerinin

yetkilerinin bir diğer üye ülke mahkemesi tarafından gözden geçiril-

mesine izin vermemektedir.

ABAD, bu açıklamalar çerçevesinde, Brüksel I Tüzüğü’nün tah-

kim konusuna uygulanmayacağını ve bu tüzüğün yalnızca üye ülke

mahkemeleri arasındaki yetki uyuşmazlıklarına uygulanacağını açıklı-

ğa kavuşturmuştur. Karşılıklı güven prensibi konusunda ABAD, kara-

rın bir üye ülke mahkemesi tarafından değil de bir hakem heyeti tara-

fından verilmesinin, söz konusu olayda karşılıklı güven ilkesi bakımın-

dan herhangi bir aykırılık teşkil etmediğine hükmetmiştir.

ABAD; kararında, Brüksel I Tüzüğü’nün Avrupa Birliği ülkeleri

mahkemeleri bakımından, hakem heyetleri tarafından verilen dava aç-

mama emirlerine etki sağlamak konusunda engel oluşturmayacağına

karar vermiştir. Bu tespitin sonucu olarak, dava açmama emirlerinin

tenfiz edilip edilmeyeceği, tenfiz yerinde yürürlükte olan tahkim mev-

204

HUKUK POSTASI 2015