zı mahkemeler, “pragmatik yaklaşım” olarak ifade edilen bir yaklaşım
uyarınca, geçici ve ihtiyati tedbir kararları esasa ilişkin hususlardan ay-
rılabilmeleri ve olumlu bir eylem gerektirmeleri nedeniyle, tenfiz edil-
memeleri durumunda hakemlerin yetkilerinin tartışmalı bir uygulama-
sı haline geleceğini ifade etmişlerdir
4
.
Öte yandan, hakemler tarafından hükmedilen tedbir kararları “ka-
rar” veya “emir” olarak nitelendirilebilecekse de, bu nitelendirmenin
tenfiz üzerinde herhangi bir etkisi yoktur ve yerel mahkemeler bu nite-
lendirme ile bağlı değildir
5
.
Çok Taraflı Sözleşmelerin Bulunmaması
Hakemler tarafından verilen geçici ve ihtiyati tedbir kararlarının
tenfizini özellikle düzenleyen çok taraflı bir sözleşmenin mevcut olma-
dığının altı çizilmelidir. Böylece ilgili konuya, iki taraflı sözleşmeler,
veya ilgili tedbirlerin tenfizini düzenleyen milli hukuk kuralları uygu-
lanacaktır.
Bu konuda, geçici tedbirlerin tenfizini düzenleyen bazı iki taraflı
sözleşmelerin mevcut olduğu ifade edilmektedir
6
.
Milli Hukuk Kuralları Uyarınca Tenfiz İmkânı
Bazı ülkelerin milli hukuk kuralları, hakemler tarafından verilen ge-
çici ve ihtiyati tedbirlerin tenfizinde mahkemelerin sürece dâhil olması-
nı, tahkim yerinin bu ülkeler dâhilinde olması durumunda mümkün kıl-
maktadır
7
. Bu süreç, doğrudan tenfiz şeklinde olabileceği gibi, mahke-
melerin kararların icrası konusunda yardımının alınması şeklinde de ola-
bilmektedir. Öte yandan, kararın tahkim yeri dışında da tenfiz edilmesi
ihtiyacı söz konusu olabilir. Tahkim yerinin, tahkimin tarafları bakımın-
dan tarafsız yerler arasından seçildiği de göz önüne alındığında, kararın
tahkim yeri dışında da tenfiz edilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
200
HUKUK POSTASI 2015
4
Yeşilırmak
, s. 335, 338.
5
Secretariat’s Guide
, s. 291.
6
Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye arasında imzalanan üç taraflı bir sözleşmenin ekinde, hakem-
ler tarafından hükmedilen geçici tedbirlerin tenfizini mümkün kılan düzenlemelerin mevcut
olduğu ifade edilmektedir. Bakınız
Yeşilırmak
, s. 331.
7
Bu ülkeler hakkında detaylı bilgi için Bakınız
Yeşilırmak
, s. 317-330.