Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın Dava Açmama Emirleri ile
İlgili Gazprom Kararı
*
Av. Ezgi Babur
Dava açmama emirleri, genellikle common law hukuk sistemlerin-
de görülen ve hakem mahkemelerinin yargı yetkisini korumayı, veya
yerel mahkemelerin yargı yetkisini ortadan kaldırmayı amaçlayan
mahkeme veya hakem kararlarıdır. Dava açmama emirleri hakkındaki
genel açıklamalar, Şubat ayında yayınlanan Hukuk Postası makalemiz-
de ele alınmıştı
1
.
Dava açmama emirlerine ilişkin olarak, Avrupa Birliği Adalet Di-
vanı (“ABAD”), 13 Mayıs 2015 tarihinde, C-536/13 sayılı dosyaya
ilişkin kararını vermiştir. Söz konusu dosya, ABAD’a LitvanyaYüksek
Mahkemesi tarafından, Gazprom OAO (“Gazprom”) ve Litvanya
Cumhuriyeti arasındaki bir davada ortaya çıkan ve dava açmama emir-
leriyle ilgili olarak yöneltilen sorulara ilişkindir. ABAD’ın Gazprom
kararı bu makalemizde incelenecektir.
Hukuki Altyapı
Dava açmama emirlerinin tanıma ve tenfizi, tartışma konusu olan
bir husus olmuştur. Dava açmama emirleri, Avrupa Birliği üyesi ülke-
lerden birinin mahkemeleri tarafından, diğer bir ülke mahkemelerinde
açılan davalar konusunda verildiği zaman, birlik kapsamındaki ülkele-
rin karşılıklı güven prensibinin ihlali olarak değerlendirilebilir.
ABAD, 2009 yılında verdiği West Tankers kararı ile, üye ülke
mahkemeleri tarafından verilen ve diğer bir üye ülke mahkemesini
kendi yetkisi hakkında karar vermekten alıkoyan dava açmama emirle-
rinin, 44/2001 sayılı Konsey Tüzüğü’ne (“Brüksel I Tüzüğü”) aykırı
olacağına hükmetmiştir.
202
HUKUK POSTASI 2015
*
Mayıs 2015 tarihli Makale
1
Bkz. Milletlerarası Tahkimde Dava Açmama Emirleri, Şubat 2015 Hukuk Postası. Link:
http://www.erdem-erdem.com/en/articles/anti-suit-injunctions-in-international-arbitration/.