HUKUK_POSTASI

ya tüzel kişiler ile emsallerine uygunluk

, piyasa teamülleri, ticari ha-

yatın basiret ve dürüstlük ilkelerine aykırı olarak farklı fiyat, ücret, be-

del veya şartlar içeren anlaşmalar veya ticari uygulamalar yapmak ve-

ya işlem hacmi üretmek gibi işlemlerde bulunmak suretiyle kârlarını

veya malvarlıklarını azaltarak veya kârlarının veya malvarlıklarının

artmasını engelleyerek kazanç aktarımında bulunmaları yasaktır.” şek-

lindedir.

Düzenlemede dikkat çeken önemli unsurlardan biri, yasağın kişi

açısından uygulama alanı mülga 15’inci maddeye göre çok daha geniş-

letilmiştir. Madde metninde görüldüğü üzere, halka açık ortaklıklar ya-

nında, kolektif yatırım kuruluşları ile halka açık ortaklık ile kolektif ku-

ruluşlarının iştirak ve bağlı ortaklıları da hükmün kapsamına alınmıştır.

İşlemin karşı tarafında ise, hükümde belirtilen dört kategori kişinin yö-

netim, denetim veya sermaye bakımından doğrudan veya dolaylı olarak

ilişkide bulundukları gerçek veya tüzel kişiler bulunmaktadır.

Madde metninden de açıkça anlaşıldığı üzere, hüküm ile kural ola-

rak örtülü şekilde kazanç aktarılması yasaklanmaktadır. Hükmün ilk

fıkrasında bu aktarımın dört şekilde gerçekleşebileceği belirtilmiştir.

Söz konusu yollar, (i) kârlarının azaltılması (ii) malvarlıklarının azal-

tılması ve (iii) kârlarının artmasının engellenmesi veya (iv) malvarlık-

larının artmasının engellenmesidir.

Maddede ayrıca, yasaklanan kazanç aktarımının, emsallerine uy-

gunluk, piyasa teamülleri, ticari hayatın basiret ve dürüstlük ilkelerine

aykırı olarak farklı fiyat, ücret, bedel veya şartlar içeren anlaşmalar ve-

ya ticari uygulamalar yapmak veya işlem hacmi üretmek gibi işlemler-

de bulunmak suretiyle gerçekleştirilebileceği belirtilmiştir.

SerPK madde 21 hükümdeki “işlem” kelimesinin anlamı öğretide,

hizmet, vekalet, eser, alım/satım veya ortaklık gibi tipik veya atipik bir

sözleşmeden veya davranıştan kaçınma şeklinde de olabileceği kabul

edilmekte ve ilgili kişiler yararına ihaleye girilmemesi, yüksek fiyat

verilmesi, bazı işlerin ilgili kişilere nakledilmesi şeklinde kazanç akta-

rılabileceği sonucuna varılmaktadır

210

HUKUK POSTASI 2015

Bkz. KVK m. 13.

Ünal Tekinalp

, Sermaye Piyasası Hukukunun Esasları, İstanbul, s. 77, 1982.