HUKUK_POSTASI

Düzenleme İhtiyacı

Mevcut tahkim kuralları, bağlayıcı olmayan yönergeler ve sair dü-

zenlemeler incelendiğinde, uluslararası tahkimde üçüncü kişi finans-

manının henüz düzenleme yapılmaya açık bir alan olduğu görülür.

IBA (Milletlerarası Baro) Çıkar Çatışmasına İlişkin Rehberi

(“Rehber”) 2004 tarihinde yayımladı. IBA Tahkim Komitesi bu Rehbe-

rin gözden geçirilmesi sürecini 2012 yılında başlatarak revize Rehberi

2014 yılında yayımladı. Rehber bir hukuki kurallar bütünü değildir,

daha ziyade, ticari ve yatırım tahkiminde bir rehber veya gösterge ola-

rak dikkate alınma ve sağduyu ile uygulanma amacı ve beklentisini ta-

şır (Giriş, m. 6).

Bu Rehbere göre gerek hakemlerin gerekse tarafların ifşa yüküm-

lülükleri bulunmaktadır. Hakemlerin, kendi tarafsızlık ve bağımsızlık-

larına şüphe düşürebilecek her türlü olay ve durumu açıklamaları, ta-

rafların da hakemler ile ilişkilerini açıklamaları beklenmektedir.

Üçüncü kişi finansörler bakımından revize Rehber bir yenilik ge-

tirir, zira bu finansörler, finanse ettikleri taraf ile bir sayılacak kişiler

arasında yer almıştır. 2014’te revize edilmiş haliyle bu yükümlülük

üçüncü kişi finansörleri de içerir. Şöyle ki, Rehber m. 6(b) uyarınca

bir taraf üzerinde kontrol edici bir etkisi bulunan veya alınacak bir ha-

kem kararında doğrudan menfaati olan ya da bu karar sonucunda bir ta-

rafı tazmin etme yükümlülüğünde bulunan kişiler, bu tarafın kimliğini

bürünmüş kabul edilirler; diğer bir değişle bu taraf ile bir değerlendiri-

lirler. Rehberin ilgili maddeye dair açıklaması, üçüncü kişi finansörle-

rin bu bakımdan uyuşmazlığın bir tarafı ile bir kabul edilebileceğini

belirtir.

Taraf ile finansör arasındaki bu ilişki, bir hakemin ifşa yükümlülü-

ğü bakımından dikkate alınmalıdır. Rehber ayrıca taraflara da hakem,

hakem heyeti ve diğer tarafa, bir hakem ile ilgili taraf veya bu alınacak

bir hakem kararında doğrudan menfaati olan ya da bu karar sonucunda

bir tarafı tazmin etme yükümlülüğünde bulunan kişiler ile herhangi bir

ilişkisini ifşa yükümlülüğü getirir.

TAHKİM

189

Rehber (İngilizce olarak) aşağıdaki link üzerinden indirilebilir:

Publications/publications_IBA_guides_and_free_materials.aspx (erişim tarihi 18 Eylül 2015).