202 / 496
Tahkimde Üçüncü Kişi Finansmanı
*
Av. Leyla Orak Çelikboya
Genel Olarak
Üçüncü kişi finansmanı veya üçüncü kişi tarafından kaynak sun-
ma, uyuşmazlığın taraflarından birinin tahkim masraflarının, dava ko-
nusu ile ilişkili olmayan üçüncü bir tarafça üstlenilmesi olarak tanım-
lanabilir
1
. Keza “
bir uyuşmazlığın iddia veya savunma makamına fon
veya başkaca maddi destek sağlayan ve tahkimde verilecek kararda
doğrudan bir ekonomik menfaati ya da bu karar sonucunda bir tarafı
tazmin etme görevi bulunan herhangi bir kişi veya kurum
”
2
tanımı da
kullanılabilir.
Üçüncü kişi finansörlerin bir tarafın uyuşmazlığa ilişkin masrafla-
rını finanse etmesi çeşitli şekillerde mümkün olabilir
3
: Finansörün ta-
raf ile anlaşmasında, hakem kararında hükmedilecek meblağ üzerinden
anlaşılan bir yüzde ile ödeme, matbu bir ücret veya bu iki yöntemin bi-
leşiminden oluşan bir karşılık yer alabilir. Finansman sağlanması sonu-
cunda bir takım sermaye veya borçlanma araçlarının çıkarılması söz
konusu olabilir, dava konusu talebin finansöre temlik edilebilir veya fi-
nansör ilgili taraf üzerinde kontrol ve hâkimiyet elde ederek uyuşmaz-
lık stratejisi ve yönetiminde söz sahibi olabilir. Finanse edilen taraf da-
vacı, davalı, hukuk büroları, bireyler ve hatta devlet dahi olabilir.
Uluslararası tahkimde üçüncü kişi finansmanı nispeten yeni bir ku-
rumdur ve avantajları ile dezavantajları tartışmalıdır. Bu yazıda temel
186
HUKUK POSTASI 2015
*
Eylül 2015 tarihli Makale
1
Bkz.
Burcu Osmanoğlu
, Third Party Funding in International Commercial Arbitration and
Arbitrator Conflict of Interest, (2015) 32 J. Int. Arb. 3, Kluwer Law International, s. 325; Yves
Derains tarafından yapılan tanım.
Bu makale, üçüncü kişi finansmanının yöntemleri hakkında önemli bilgiler verir ve özellikle
çıkar çatışması bakımından değerlendirmesini içerir.
2
Bkz IBA Çıkar Çatışmasına İlişkin Rehber, Genel Standart 6, para. (b) açıklaması, s. 14, 15.
3
Osmanoğlu
, s. 330, 331.