HUKUK_POSTASI

Hakemlerin Tarafsızlığı ve Bağımsızlığı Meselesi

Uluslararası tahkimde hakemlerin tarafsız ve bağımsız olmaması-

na bağlanan, hakemlerin reddi veya hakem kararının iptali gibi, önem-

li bir takım sonuçlar vardır. Tahkim kuralları, hakemin reddine ilişkin

usulü düzenler. Ayrıca hakem kararının alınması sonrasında da, ha-

kem(ler)in bağımsız veya tarafsız olmaması, söz konusu kararın iptali-

ne yol açabilir ya da tanıma veya tenfizine engel olabilir. Dolayısıyla

tarafsızlık ve bağımsızlık kriteri, üçüncü kişi finansmanını değerlendi-

rirken önem kazanır.

Üçüncü kişi finansmanının hakem heyetinin bağımsızlığını tehlike

altına alabileceği muhtelif senaryolar söz konusudur. Örneğin, bir tah-

kimde hakem olan bir kişi, aynı finansörün finanse ettiği başka bir ta-

rafın başka bir uyuşmazlıktaki vekili olabilir. Ya da aynı hakem aynı

kişinin finanse ettiği taraflarca art arda hakem olarak atanabilir. Bu du-

rumlarda hakemlerin tarafsızlığı hakkında şüphe uyanabilir.

Bu kaygılar sonucunda, üçüncü kişi finansörlerin her durumda if-

şa edilmesi yükümlülüğünün gerekli olup olmadığı ve gerekmesi ha-

linde bu ifşanın kapsamının ne olduğu tartışmalı hale gelmiştir. Genel

olarak, ifşa yükümlülüğü getirilmesi yönünde bir eğilim bulunduğu

söylenebilir. Bu konudaki düzenlemelere aşağıda değinilecektir.

Masraflar

Üçüncü kişi finansmanı, hakem heyetinin finansörün masraflar

için teminat vermesine hükmedip hükmedemeyeceği sorusunu da gün-

deme getirmiştir. Bu mesele özellikle dava veya tahkimi kazanan tara-

fın, masraflarını, kaybeden karşı tarafın finansöründen temin edip ede-

meyeceği bakımından önem kazanır. Bu konuda hakemlerin yetkisinin

olup olmadığı da tartışmalıdır.

Ancak yukarıda kısaca değinilen, hakemlerin tarafsızlığı ve ba-

ğımsızlığı bakımından finansörleri ifşa yükümlülüğü getirilip getiril-

memesi konusundaki tartışmanın aksine, masraflar ile ilgili bu öneri

genel geçer kabul görmemektedir

188

HUKUK POSTASI 2015

Bu tartışma ve ilgili içtihat hakkında daha fazla bilgi almak için bkz.

González-Bueno

and

Lozano

; and

Paula Gibbs, Chapman Tripp

, Third party funding in international arbitration –

lessons from litigation?

in-international-arbitration-lessons-from-litigation/ (erişim tarihi 22 Eylül 2015).