178 / 496
Kuralların Uygulama Alanı
Eğer akit taraflar Kuralların uygulanmayacağına karar vermiş ise,
Madde 1 uyarınca Kurallar 1 Nisan 2014 tarihinde veya bu tarihten
sonra akdedilen yatırım veya yatırımcıyı korumayı amaçlayan anlaş-
malara dayalı, devlet ile yatırımcı arasındaki uyuşmazlıklara uygulanır.
Taraflar Kuralların uygulamayacağına açıkça karar verebilir veya 1976
tarihli UNCITRAL Kurallarına atıf yapabilir.
Kuralların 1 Nisan 2014 tarihinden önce akdedilen anlaşmalara
uygulanabilmesi için tahkimin (uyuşmazlığın) taraflarının veya akit ta-
rafların 1 Nisan 2014 tarihi itibariyle Kuralların uygulanacağına karar
vermesi gerekir. Diğer bir ifadeyle tarafların Kuralları uyuşmazlığa ve-
ya anlaşmaya dahil etmesi gerekir.
Uyuşmazlığın tarafları anlaşmada izin verilmediği takdirde bir
sözleşme ile veya herhangi başka bir biçimde Kuralları ihlal edemez
3
.
Kurallar, Hakemlik Daimi Mahkemesi (PCA) ve Uluslararası Yatı-
rım Anlaşmazlıklarının Çözüm Merkezi (ICSID) tarafından yürütülen,
UNCITRAL Tahkim Kurallarının uygulanmadığı diğer tahkimlerde de
uygulanabilir
4
.
Hakem Heyetinin Takdir Yetkisi
Kurallar hakem heyetinin takdir yetkisine ilişkin özel düzenleme-
ler içerir. Hakem heyeti takdir yetkisini kullanırken bazı hususları göz
önünde bulundurur, bunlar kamu yararı ve uyuşmazlık taraflarının adil
yargılanma hakkıdır
5
. Kuralları hakem heyeti, Madde 1 (3)(b) uyarın-
ca tarafların rızasını alarak Kurallarda öngörülen belirli bir düzenleme-
yi uyuşmazlığın belirli bir kısmına uygulamaya karar verebilir, bu uy-
gulamanın Kuralların şeffaflık rejimine uygun olması ve tahkim süre-
cini pratik anlamda olumlu olarak etkilemesi gerekir. Bu yetki hakem
heyetine sahip olduğu takdir yetkisine ek olarak verilir.
162
HUKUK POSTASI 2015
3
Bakınız Kurallar Madde 1(3).
4
Bakınız A/68/ 17 para. 18-22.
5
Bakınız Kurallar Madde 4.